به گزارش نشریهی فارن افرز، سیاستهای «لجبازانه و پرخاشگرانه» دونالد ترامپ، رئیسجمهور پیشین آمریکا، این ائتلاف را به مسیری کاملاً ضدآمریکایی سوق داده است.
نویسندگان مقاله، ریچارد فونتین و گیبس مککینلی، معتقدند که دولت ترامپ با وضع تعرفههای سنگین، اعمال تحریمهای یکجانبه و رفتارهای توهینآمیز دیپلماتیک، در حال از دست دادن سه کشور کلیدی بریکس – یعنی هند، برزیل و آفریقای جنوبی – است؛ کشورهایی که تا همین اواخر، مایل به حفظ توازن میان واشنگتن و پکن بودند.
هند؛ از شراکت استراتژیک تا سردی روابط
هند سالها یکی از مهمترین شرکای آمریکا در مهار چین محسوب میشد. از توافق هستهای ۲۰۰۸ گرفته تا فروش میلیاردها دلار تسلیحات و احیای ائتلاف امنیتی «کواد» در دوران نخست ریاستجمهوری ترامپ، روابط دو کشور رو به گسترش بود. اما دولت جدید ترامپ همه چیز را به هم ریخت: او مدعی شد بحران کشمیر ۲۰۲۵ را «حل کرده» (ادعایی که دهلینو فوراً رد کرد)، از ارتش پاکستان تمجید نمود، اجلاس کواد در دهلی را نادیده گرفت و تعرفههای ۵۰ درصدی بر کالاهای هندی وضع کرد؛ حتی برای خرید نفت از روسیه جریمهی اضافی در نظر گرفت.
دهلینو در واکنش، این تعرفهها را «ناعادلانه» خواند، تجارت با روسیه را گسترش داد و مودی، نخستوزیر هند، پس از هفت سال راهی چین شد تا با شی جینپینگ و ولادیمیر پوتین دیدار کند. نتیجه، سردترین روابط هند و آمریکا از زمان تحریمهای هستهای ۱۹۹۸ تاکنون بود.
برزیل؛ شریک قدیمی در مسیر واگرایی
برزیل نیز روزگاری روابط اقتصادی و امنیتی نزدیکی با واشنگتن داشت و حتی عنوان «متحد غیرناتو» را یدک میکشید. اما با روی کار آمدن ترامپ دوم، ورق برگشت. او در واکنش به محاکمه ژائیر بولسونارو به اتهام تلاش برای کودتا در سال ۲۰۲۲، تعرفهها را دو برابر کرد و شماری از مقامهای برزیلی را تحت قانون تحریم «مگنیتسکی جهانی» هدف قرار داد.
کریس لانداو، معاون وزیر خارجه آمریکا، اعتراف کرد که روابط دو کشور «در تاریکترین نقطه دو قرن اخیر» قرار دارد. برزیل نیز در پاسخ، از تحریمهای ونزوئلا انتقاد کرد، دلارزدایی از تجارت خارجی را در پیش گرفت و چین را بهعنوان شریک تجاری اول خود برگزید.
آفریقای جنوبی؛ شکاف عمیقتر از دوران آپارتاید
روابط واشنگتن و پرتوریا از مدتها پیش پرتنش بود، اما اظهارات نژادگرایانه ترامپ شکافها را عمیقتر کرد. او آفریقای جنوبی را به «نسلکشی کشاورزان سفیدپوست» متهم کرد، پناهندگی سریع برای مهاجران سفیدپوست این کشور برقرار نمود و حتی سفیر پرتوریا را پس از انتقاد از سخنانش اخراج کرد. در مقابل، آفریقای جنوبی روابطش با پکن و مسکو را تقویت و بر «رهایی از نظم غربی» تأکید کرد. اکنون روابط دو کشور شکنندهتر از هر زمان از پایان آپارتاید در ۱۹۹۴ توصیف میشود.
«خودزنی دیپلماتیک» واشنگتن
به نوشتهی فارن افرز، این رفتارهای تهاجمی نهتنها منافع آمریکا را تهدید میکند، بلکه اعضای بریکس را به سمت نهادهای مالی جایگزین، از جمله «بانک توسعه نوین»، سوق داده است؛ جایی که نفوذ سنتی صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی رو به کاهش است. نویسندگان هشدار میدهند: «اگر بریکس سرمایهگذاری در این نهادهای جایگزین را افزایش دهد، نهادهای مالی تحت رهبری آمریکا و اروپا جایگاه خود را از دست خواهند داد.»
در پایان، مقاله به واشنگتن توصیه میکند که مسیر خود را تغییر دهد: همکاری با برزیل در زنجیره تأمین نیمهرساناها، تقویت گروه کواد با هند، و امضای توافقهای تجاری جدید با آفریقای جنوبی برای مواد معدنی حیاتی. با این حال، نویسندگان تأکید میکنند که «اگر آمریکا نتواند روابط خود را با این سه کشور کلیدی ترمیم کند، چین و روسیه جای خالی آن را پر خواهند کرد.»
این تحلیل، تصویری روشن از افول نفوذ جهانی آمریکا ارائه میدهد: جایی که سیاستهای خودمحورانه و ستیزهجویانه ترامپ، متحدان بالقوه را از واشنگتن دور و به محور شرق نزدیک میکند. برای کشورهایی مانند ایران، که سالها زیر فشار تحریمهای آمریکا بودهاند، چنین روندی میتواند نشانهای از فرسایش نظم تکقطبی و آغاز دوران چندقطبی در نظام بینالملل باشد؛ عصری که در آن، صدای استقلالطلبی و مقاومت جهانی رساتر شنیده میشود.
نظر شما