قدم در فضای مؤسسه جوانان آستان قدس رضوی که میگذاری، انگار وارد خانهای شدهای که دیوارهایش با مهر اهلبیت(ع) بنا شدهاند. جایی که هر هفته، هیئت حضرت زهرا(س) در قالب محفل خانوادگی «نفس عمیق» با حالوهوایی از جنس همدلی، آرامش و ایمان برگزار میشود. پدرها با فرزندانشان آمدهاند، مادرها کنار هم نشستهاند و کودکان در حسینیه کودک با خیال راحت بازی میکنند. همهچیز با دقت و محبت طراحی شده تا خانوادهها بتوانند بیدغدغه در فضای معنوی تنفس کنند. از جایگاه نگهداری کودک گرفته تا جایگاه میهمانها، نورپردازی ملایم و حتی مسیرهای رفتوآمد، همه و همه، خانهای برای نفس کشیدن در هوای ایمان را فراهم کرده است. خانهای برای با هم بودن، با هم شنیدن و با هم فهمیدن.
نفس عمیق، پیوند خانوادهها با مؤسسه جوانان
محفل خانوادگی «نفس عمیق» یک برنامه هفتگی و یک جریان تربیتی است. هیئت حضرت زهرا(س) با هدف استمرار ارتباط خانوادهها با مؤسسه جوانان آستان قدس رضوی، هر هفته چهارشنبهها برگزار میشود تا خانوادهها علاوه بر مخاطب، همراه و هممسیر باشند. این محفل، بستری است برای معرفتافزایی خانوادگی، جایی که کوچک و بزرگ، زن و مرد، کودک و نوجوان، همه در کنار هم به فهمی مشترک از دین و زندگی میرسند.
سخنانی برای تمام نسلها
در بخش سخنرانی این هفته، حجتالاسلام والمسلمین علیرضا پناهیان جمع را به تأملی عمیق دعوت کرد. موضوع سخنرانی این هفته، تبیین سبک دینداری امروز و تشبیه آن به «فوتبال یا روپایی؟» بود. مثالی که او انتخاب کرد، از آن دست مثالهایی بود که هم برای نوجوانان قابل لمس بود و هم برای پدر و مادرها رنگ آشنایی داشت. فوتبال، ورزشی است که حتی اگر کسی هرگز بازی نکرده باشد، حتماً دیده و میشناسد. همین آشنایی عمومی، بستری برای یک تشبیه دقیق و تأثیرگذار شد. مثالی که با سکوتی در جمع همراه شد، طوری که همه داشتند سبک دینداری خود را مرور میکردند. حجتالاسلام والمسلمین پناهیان گفت: «تصور کنید وارد زمین فوتبال شدهاید، اما هرکس فقط مشغول روپایی زدن است. نه پاس، نه دفاع، نه گل. این دیگر فوتبال نیست، یک نمایش فردی است» و سپس ادامه داد: «سبک دینداری امروز ما، متأسفانه همین شده است. هرکس مشغول دینداری خودش است. در مساجد، هیئتها، کلاسهای دینی، به جای کار جمعی، فقط روپایی میزنیم. دشمن هرچقدر بخواهد، گل میزند و ما حتی یک حمله منسجم نداریم».
ضرورت بازگشت به روح جمعی دین
در ادامه سخنرانی، حجتالاسلام والمسلمین پناهیان با بهرهگیری از مثالی ملموس و فراگیر، به یکی از مهمترین خلأهای تربیتی در جامعه دینی امروز پرداخت. او با اشاره به رفتار طبیعی کودکان هنگام آغاز یک بازی گروهی بیان کرد: «دیدید بچهها تا میخواهند فوتبال بازی کنند، زود همدیگر را صدا میزنند؟ آنها اولین کاری که میکنند، یارگیری است. چقدر حرفهای هستند!» او هشدار داد: «اگر کسی در مدار فردیت دینداری کند، هرچه بر حقانیتش افزوده شود، غرور دینداریاش بیشتر میشود و همین غرور، دیگران را از دین زده میکند». این تصویر ساده، بستری شد برای نقدی بنیادین بر نظام تربیتی رایج در خانوادهها و نهادهای دینی و هشداری نسبت به غفلت از پرورش روحیه جمعی، مهارتهای رهبری و مسئولیتپذیری در نسل جوان. در حالیکه کودکان بهصورت غریزی به سمت یارگیری و تیمسازی میروند، ما در خانه، مدرسه، مسجد و هیئت، این گرایش طبیعی را نادیده میگیریم و به جای آن، دینداری فردی و انزواطلبانه را ترویج میکنیم. سخنرانی وی، دعوتی بود به بازاندیشی در شیوههای تربیت دینی، با تأکید بر ضرورت بازگشت به روح جمعی دین. در ادامه، حجتالاسلام والمسلمین پناهیان با نگاهی به وضعیت جهان معاصر، از سبک زندگی دشمنان اسلام سخن گفت. او با تأکید بر انسجام و کار تیمی دشمن، هشدار داد فردگرایی در میان مؤمنان، راهی برای شکست و بردگی است. او گفت: «دشمن ما، تیمی زندگی میکند. هیچ قومی مثل قوم یهود تیمی زندگی نمیکند. اربابان جهان معاصر، خودشان نیستند، تیماند و البته ما تیمشان را شکست خواهیم داد، به شرط آنکه خودمان هم تیم باشیم». در این نگاه، دینداری، مقاومتی جمعی در برابر ساختارهای سلطه است. ایمان، به مبارزه معنا میدهد و مبارزه بدون تیم، بیثمر خواهد بود.
خودکنترلی برای زندگی اجتماعی
از جمله دیگر دغدغههای پرتکرار والدین در سنین نوجوانی، مسئله ارتباط فرزندان با نماز است، همان نقطه آغازین بندگی که گاه با بیمیلی، گاه با اجبار و گاه با پرسشهای بیپاسخ همراه میشود. در محفل خانوادگی «نفس عمیق» این نگرانی بهدرستی دیده شد و در قالب سخنرانی، پاسخی ژرف و تربیتی دریافت کرد. حجتالاسلام والمسلمین علیرضا پناهیان با اشارهای دقیق به فلسفه نماز، این عبادت را از سطح وظیفه فردی فراتر برد و آن را به عنوان ابزاری برای تربیت اجتماعی معرفی کرد. او با نقل قولی از شهید صدر گفت: «فلسفه وجوب نماز، آموزش خودکنترلی است. چون در جامعه، نظارت بیرونی هیچوقت کامل نیست. نماز، انسان را از درون کنترل میکند» و سپس افزود: «اما اگر نماز را فقط برای خودت بخوانی، فقط روپایی زدهای و در زمین فوتبال، تنها ماندهای. نماز باید تو را قوی کند، تا نه به کسی زور بگویی، نه اجازه بدهی کسی به تو زور بگوید». در این نگاه، نماز تمرینی است برای ساختن انسانهایی که بتوانند در جامعه، با قدرت درونی، مسئولیتپذیر و مقاوم باشند.
جایی برای با هم بودن و با هم فهمیدن
در پایان این شب معنوی، آنچه بیش از هر چیز به چشم میآمد، همراهی تمامقد خانوادهها با سخنرانی، درسها و فضای تربیتی محفل بود. پدران با نگاههای متفکر، مادران با دلهایی مشتاق و نوجوانان با گوشهایی آماده برای شنیدن، در کنار هم نشسته بودند. کودکان نیز در گوشهای امن و آرام در حسینیه کودک، با بازیهای ساده و بیدغدغه، نفس میکشیدند و بیآنکه بدانند، در هوای ایمان رشد میکردند. جمع، صمیمی بود و منسجم، انگار هر خانواده، یک عضو از پیکره امت بود که آمده بود در کنار دیگران، معنای دینداری جمعی را تمرین کند. گفتنی است، این محفل خانوادگی هر هفته چهارشنبهها ساعت ۱۹:۳۰ در مؤسسه جوانان آستان قدس رضوی، واقع در حدفاصل کوهسنگی ۱۷ و ۱۹ برگزار میشود، جایی برای با هم بودن و با هم فهمیدن و نفس کشیدن در هوای ایمان.
نظر شما