آغاز هفته کتاب، فرصتی برای رخنمایی یار مهربان از پرده فراموشی است. آستان قدس رضوی برای نخستین بار، نویسندگانی که آثارشان مزین به تقریظ رهبر معظم انقلاب شده بود را به مشهد دعوت کرد تا پس از کسب فیض زیارت امام رئوف(ع)، نشستی صمیمانه با تولیت آستان قدس رضوی در فروشگاه بهنشر شعبه باب الجواد(ع) در جوار حرم مطهر رضوی داشته باشند.
این نویسندگان ترکیب سنی متفاوتی را تشکیل میدادند؛ از نویسندگان نسل اول و رزمندگان جبهه گرفته تا نویسندگان جوان و نوقلمانی که از دفاع مقدس هشت ساله فقط شنیدهاند. این جلسه با هدف همفکری درباره ترویج کتابخوانی و توسعه روایتهایی از حرم منور امام رضا(ع) برگزار شد و معاون مؤسسه حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری و مدیر عالی حرم مطهر نیز در آن حضور داشتند.
در آغاز برنامه مسعود فرزانه، مدیرعامل بهنشر از اعتبار و جایگاه این انتشارات گفت که برگرفته از انتسابش به آستان مقدس رضوی است و اینکه ادبیات دفاع مقدس و پایداری از اولویتهای نظام موضوعی آن است. او خطاب به نویسندگان حاضر در جمع گفت: در آیندهای نزدیک و با کمک شما عزیزان نسبت به ارائه روایتهای امام رضایی از شهدا اقدام میکنیم تا شاهد انتشار گونه جدیدی از آثار در این حوزه از ادبیات سرنوشتساز باشیم.
محسن مؤمنی شریف، نویسنده و رئیس پیشین حوزه هنری هم توجه به کتاب و فرهنگ از سوی تولیت آستان قدس رضوی را مغتنم شمرد و گفت: انتشارات بهنشر در سالهای اخیر کتابهای خوب و پرفروشی را منتشر کرده است به طوری که یکی از کتابهای این انتشارات «قصه ما مثل شد» نوشته محمد میرکیانی، به یک میلیون نسخه رسیده است.
علیرضا مختارپور، نویسنده و رئیس پیشین کتابخانه ملی هم به حمایتهای رهبر معظم انقلاب از ادبیات دفاع مقدس اشاره کرد که اگر نبود امروز خبری از دفاع مقدس باقی نمانده بود. به گفته او، دشمن از میانه جنگ سعی در تحقیر و تخریب اراده رزمندگان و سیاهنمایی دفاع مقدس داشت که این دشمنی در سالهای اخیر هم شدت گرفته است و حمایت رهبر معظم انقلاب از ادبیات پایداری سبب شده این نهال نازک به درخت تناوری تبدیل شود.مختارپور، آستان قدس رضوی را بزرگترین مجموعه مردمی ایران توصیف کرد که رفت و آمد مردم به آن، دلایل تجاری و اداری ندارد بلکه ارتباطی قلبی است که از ظرفیت همین ارتباط میتوان برای تقویت ارزشهای انقلاب و دفاع مقدس بهره برد.
کتابی مزین به امضای امام هشتم(ع)
راضیه تجار، نویسنده و معلم داستاننویسی، بر کادرسازی در حوزه ادبیات پایداری تأکید کرد و از اهمیت نگارش داستانهایی مرتبط با آموزههای رضوی و قصههای حرم مطهر گفت.
حمید حسام، نویسنده و رزمنده هم حال و هوای حضورش در این جمع را به خاطرهای از دوران دفاع مقدس گره زد و گفت: رزمندگان جبهه در دو مقطع به محضر امام رئوف(ع) مشرف میشدند یک بار پیش از عملیات و یک بار پس از آن، گویی در این آبشار عنایت دل و جان میشستند و این جلسه برای من چنین حس و حالی دارد.
او وضعیت پایدار ادبیات مقاومت را مرهون نگاه دیدهبان حکیم و بصیر کشورمان دانست که با گشایش افقهایی در این عرصه، موجبات استمرار این جریان را فراهم کردند. محمد میرکیانی، نویسنده کتاب «قصه ما مثل شد» که کتابش به بیش از یک میلیون نسخه رسیده، خواستار این شد که در ۱۰هزار کتابخانه در سراسر کشور، کتابهای تقریظ شده توسط رهبر فرزانه انقلاب در قفسه جداگانهای قرار داده شود تا مردم برای یافتن این کتابها، نشانی مشخصی داشته باشند.فاطمه دوستکامی، نویسنده جوانی که خاطرات شیخ زکزاکی را در حال نگارش دارد نیز از ضرورت کارویژهای در حوزه معرفی آثار مغفول مانده نویسندگان حاضر در جمع گفت که آستان قدس رضوی با وجود ظرفیتهای ملی و فراملی میتواند پایگاه دائمی برای رفت و آمد این نویسندگان باشد.
ساجده تقیزاده، نویسنده کتاب «خانوم ماه» که خودش را نویسنده نوتقریظ معرفی کرد این اتفاق را امیدآفرین خواند و با روایت خاطرهای از شهید شیرعلی سلطانی که پیکرش پیش از شیراز به مشهد آمد، گفت کتابش قرار بوده توسط انتشارات دیگری چاپ شود ولی در نهایت به مشهد و بهنشر آمد و مزین به امضای امام رضا(ع) شد.
مهدی قزلی، نویسنده کتاب «روایت اول شخص از شخص اول» -تکنگارههایی از حاشیه دیدارهای رهبر معظم انقلاب- نیز از انتشار کتاب جدیدش «تقویم تاریک» با موضوع جنگ ۱۲روزه خبر داد. سپس به نقل خاطرهای از رهبر معظم انقلاب پرداخت و از منش کتابخوانی حضرت آقا گفت که جزو اولویتهای زندگیشان است.صحبت نویسندگان حاضر در جمع با قرائت سرودهای درباره امام رضا(ع) توسط احمد یوسفزاده، نویسنده کرمانی کتاب «۲۳ نفر» پایان یافت.
ادبیات پایداری؛ پرچمدار ادبیات ایران
هدایتالله بهبودی، نویسنده کتاب «شرح اسم» مسیر ادبیات پایداری را رو به رشد و قابل اتکا توصیف کرد و به خبرنگار ما گفت: جریان ادبیات پایداری، سبک غالب ادبی پس از انقلاب است و بیوقفه به راه خودش ادامه میدهد. تقریظ رهبر معظم انقلاب روی برخی از کتابهای ادبیات پایداری مانند یک سوخت برای حرکت این قطار عمل کرده که مایه مباهات است. به گفته او، نگاه به اتفاقهای جنگ تحمیلی در آثار ادبیات پایداری، نگاهی مبتنی بر واقعیت و حقیقت است و شاید نتوان همه دریا را در این آثار به نسل جدید نشان داد اما آنها را تا حدی سیراب میکند. بهبودی، ادبیات پایداری را ادبیات پیشرو ایران در این مقطع زمانی خواند و افزود: نگاه غالب در ادبیات پایداری، پدیدههای انسانی است نه نگاه قدسی یا نگاه ضدجنگ.
او تأکید کرد: چون موضع ما در جنگ، دفاع بوده موجب شده راه بر نگاه ضدجنگ در ادبیات پایداری بسته شود و شامل نگاه بسیطتری از پیروزیها و شکستها شود که نتیجه نهایی سالهای دفاع مقدس برای ما پیروزی است.
گلعلی بابایی یکی از نویسندگان پرکار ادبیات پایداری نیز درباره ارزیابی آثار نسل جدید نویسندگان این حوزه به خبرنگار ما گفت: جوانان خلاق و خوشفکری از نسلی که جنگ را ندیده، در عرصه پژوهش، همت بلندی دارند و آثارشان قابل اتکاست و گاهی آثارشان از نظر مستندنگاری از شاهدان جنگ هم قویتر است.
او افزود: البته تعداد این افراد در میان نوقلمان کم است و بیشتر آنها آثاری معلق میان مستند و داستانی مینویسند که سبب دوگانگی اثر میشود.
احیای سنت فراموش شده تقریظ
آیتالله احمد مروی، تولیت آستان قدس رضوی خطاب به حاضرانی که آثارشان مفتخر به مدال تقریظ رهبری معظم شده است، گفت: تقریظ رسم خوبی بود که به مرور زمان فراموش شد. دورانی که بزرگان برای کتابها تقریظ مینوشتند محتوای کتاب را تصدیق میکردند و خواننده به صحت مطالب آن کتاب اعتماد داشت اما این سنت رو به فراموشی رفت و خوشبختانه رهبر فرزانه انقلاب آن را احیا کردند.
وی درباره اهمیت ادبیات پایداری خاطرنشان کرد: اگر این کتابها نوشته نمیشد روایت قهرمانیها به گوش جامعه نمیرسید و تقریظ رهبر معظم انقلاب به معرفی این آثار ارزشمند کمک کرده است.
تولیت آستان قدس رضوی با بیان اینکه بزرگان ما، فقها و علما در کنار کارهای فاخر علمی به نگارش قصص هم مشغول بودند و این کار نه برای تفنن بلکه برای تفکر جامعه بوده است، گفت: بسیاری از بزرگان ما کتابهایی پیرامون زندگی دیگر بزرگان دارند که نه برای تفنن بوده و نه فراغت از کارهای علمی و فقهیشان بلکه از تأثیر تربیتی این کتابها آگاه بودند. یک بار خدمت مرحوم بهجت شرفیاب شدم، ایشان خاطراتی از علما نقل کردند و گفتند اینها قصهگویی نیست بلکه نقل این خاطرات، ترجمه آیات قرآن و روایات است.وی با اشاره به اثرات این روایتها در تربیت جامعه و جهتدهی صحیح فکری مردم، خاطرنشان کرد: زندگی معصومین(ع) سرشار از معرفت و معنویت است و شاید مخاطب بگوید ما نمیتوانیم به معصومین(ع) برسیم ولی وقتی زندگینامه شهدا که تربیت یافته مکتب معصومین(ع) هستند را به جامعه منتقل کنیم مخاطب این حس را پیدا میکند که من هم میتوانم و با آنها حس قرابت و نزدیکی پیدا میکند.
اهمیت کتابهای خاطرهنگاری برای نسل جوان
آیتالله مروی با اشاره به اهمیت نگارش زندگینامه شهدا، ایثارگران و آزادگان گفت: گاهی به زیارت خانواده شهدا میروم و از اعضای خانواده میخواهم درباره ویژگیهای شهیدشان بگویند چون این شهدا خصوصیات ویژهای داشتند که به درجه شهادت نائل شدند. نمایاندن این فضائل اخلاقی و انسانی بسیار مهم است چون در تربیت جامعه مؤثر است و شما این کار بزرگ را انجام میدهید، رهبر معظم انقلاب به اهمیت این کار پی بردند و با وجود همه مشغولیتهایی که دارند کتابهایتان را خواندند و برایشان تقریظ نوشتند.
او رو به نویسندگان مدعو تأکید کرد: شما با کتابهایتان نگذاشتید که فضیلت شهدا همراه با این عزیزان دفن شود. کتابهای خاطرهنگاری روی نسل جدید بسیار اثرگذار بوده و کار شما جهاد تبیین است، کاری که حضرت زینب(س) و امام سجاد(ع) بعد از عاشورا انجام دادند و نگذاشتند دشمن فضیلتهای عاشورا را دفن کند بلکه با آشکارسازی خباثتهای دشمن باعث شدند که دامنه عاشورا تا قرنها ادامه پیدا کند.
به گفته وی، دشمنان روایتهای ناصحیح را آن طور که میخواهند به نسل جدید منعکس میکنند و نباید به آنها چنین اجازهای دارد، ترویج آثار ارزشمند سبب میشود جویندگان حقیقت به پاسخ برسند. اینکه در دانشگاههای مهم آمریکا، شعارهای ضدصهیونیستی سر داده میشود یعنی پیام مقاومت به سراسر جهان رسیده است.
تقریظ، قداستزا نیست
تولیت آستان قدس رضوی با بیان اینکه تقریظ، قداست زا نیست بلکه موجب میشود کتابی از کنج کتابخانه بیرون بیاید، یادآور شد: از نقد نترسید چون جنس خوب را نقد میکنند و به جنس بد، لگد میزنند. این طور نیست که چون آقا تقریظ نوشتهاند، بر کتاب شما نقدی نشود. تقریظ، وظیفهتان را سنگین میکند و اثر بعدی شما نیز بایستی فاخر باشد تا مردم تشویق به خواندنش شوند.
آیتالله مروی کتاب را بهترین سوغاتی برای زائران حضرت رضا(ع) دانست و گفت: تبرک واقعی سخن امام(ع) است نه فقط سنگ مضجع، اگرچه آن هم متبرک است ولی نشر معارف حضرت، اولویت و اهمیت دارد.
او به میهمانان این نشست تأکید کرد: در کتابهایتان جلوهای از کرامتهای امام رضا(ع) را منعکس کنید چون اشتیاق و عشق به امام هشتم(ع)، امری مذهبی نیست بلکه امری ملی، فراملی و فراادیانی است، امام رضا(ع) امام همه بشر هستند. امام، هادی بشریتاند و باید از همه ابزار هنر استفاده کنیم تا ارتباط مردم با هادیشان را برقرار کنیم.
او با اشاره به بازتاب خوب سکانس مربوط به حرم مطهر رضوی در یکی از سریالهای پربیننده تلویزیونی، خاطرنشان کرد: در ادبیات، سریالها و فیلمها میتوان بخشی از ارتباط درونی مردم با امام رئوف(ع) را منعکس کرد. در اینجا، زائر زرتشتی و مسیحی هم به حرم مطهر میآیند و نمیدانیم امام رضا(ع) با اینها چه میکند ولی عشق و ارتباطی بینشان وجود دارد. اینجا هیچ کس دست خالی برنمیگردد. وی اضافه کرد: گاهی به ما میگویند از کرامتهای امام رضا(ع) بگویید، میگویم اینجا دائماً و بدون انقطاع کرامات امام هشتم(ع) در حال بارش است، برای همین همیشه حرم این قدر شلوغ است. گنج نهفتهای در اینجاست که شما با قلمتان میتوانید این گنج را مکشوف کنید و به جامعه نشان دهید.
آیتالله مروی با بیان خاطراتی از اوضاع نمایشگاه کتاب پیش از انقلاب خاطرنشان کرد: آن زمان که جوان بودم با شهید رئیسی به نمایشگاه کتاب تهران میرفتیم. در زمان طاغوت، تعداد نویسندگان متدین بسیار کم و انگشتشمار بود و بازار کتاب دست روشنفکرها و چپیها بود ولی الان تعداد نویسندگان متدین با آثاری از ترویج فضلیتها و ارزشها، پرشمار است.
تولیت آستان قدس رضوی در پایان از نویسندگان حاضر در نشست دعوت کرد درباره امام رضا(ع) و کرامات ایشان بنویسند و عشق به حضرت را در مردم تعمیق کنند. همچنین با توجه به سرانه پایین مطالعه روی ترویج کتابخوانی کار کنند، چه با برگزاری مسابقات کتابخوانی و چه برپایی جشنواره، آستان قدس رضوی هم حمایت میکند.
نظر شما