حجتالاسلام والمسلمین سیدحسن وحدتی شبیری، پژوهشگر، مدرس حوزه و دانشگاه و عضو جامعه حقوقدانان مسلمان مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در رویداد عزای فاطمیه که در مؤسسه جوانان آستان قدس رضوی برگزار شد، در جمع عزاداران حضرت زهرا(س) با اشاره به جایگاه بیبدیل ایشان در میان اهلبیت(ع)، بر مقام عصمت و طهارت و پیوند ناگسستنی ولایت با رسالت تأکید کرد.
انسان و مهمترین جلوه مسئولیتپذیری
محور اصلی سخنان وی بر مفهوم مسئولیتپذیری انسان استوار بود. وحدتی شبیری با اشاره به آیات قرآن کریم، از جمله «لتسئلن یومئذ عن النعیم» و «اوفوا بالعهد ان العهد کان مسؤولا»، توضیح داد: مسئولیت در ذات انسان قرار داده شده و وفای به عهد و پیمان، یکی از مهمترین جلوههای این مسئولیتپذیری است. انسان باید در برابر نعمتهای الهی و پیمانهای خود پاسخگو باشد.
وی با بیان نمونههایی از قراردادهای اجتماعی و پیمانکاری، خاطرنشان کرد: تخلف از اجرای عهد نه تنها در اسلام، بلکه در همه نظامهای حقوقی دنیا موجب مسئولیت و بازخواست است. این استاد حوزه و دانشگاه تجربه شخصی خود در نگارش رساله دکترا را یادآور شد و گفت: پس از سالها مطالعه، همه مباحث حقوقی در نهایت به این آیه شریفه خلاصه میشود: «اوفوا بالعهد ان العهد کان مسؤولا». وحدتی شبیری سپس به وجه تمایز انسان از سایر موجودات پرداخت و افزود: اگرچه حیوانات نیز توانایی نطق دارند، اما آنچه انسان را متمایز میکند، پاسخگویی و مسئولیتپذیری در برابر محیط، خانواده، شاگردان و جامعه است.
وی با اشاره به رساله حقوق امام زینالعابدین(ع)، یادآور شد: «در این اثر شریف، مسئولیتهای انسان دربرابر والدین، فرزندان و اطرافیان به تفصیل بیان شده است» و در ادامه، بر مسئولیت انسان در قبال ولی خدا تأکید کرد و گفت: در هر زمان، ولی خدا یا امام حاضر وجود دارد حق بزرگی بر گردن جامعه دارد. روایات نیز آیه «یومئذ عن النعیم» را به ولایت تفسیر کردهاند؛ ولایتی که حقیقتی فراگیر در همه ادیان الهی بوده و تا قیامت استمرار خواهد داشت.
آیا روز قیامت از این نعمت از ما سؤال نخواهد شد؟
حجتالاسلام والمسلمین وحدتی شبیری در بخش دیگری از سخنان خود به مفهوم ولایت در قرآن و روایات پرداخت و با اشاره به آیه شریفه «إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللهُ وَ رَسُولُهُ»، توضیح داد: ولیّ به معنای صاحب اختیار، فرمانروا و واجبالاطاعه است. ولایت همانند نخ تسبیحی است که دانههای پراکنده را گرد هم میآورد و شبکهای منسجم از مؤمنان یکتاپرست ایجاد میکند. وی یادآور شد: امام صادق(ع) فرمودند: «تسبیح مادرم فاطمه زهرا(س) نزد من از خواندن هزار رکعت نماز برتر است»؛ این نشاندهنده نقش ولایت در ساماندهی و انسجام جامعه ایمانی است. سخنران مراسم با بیان اینکه ولایت، حقیقتی فراگیر است که از زمان حضرت آدم(ع) تا روز قیامت استمرار دارد، افزود: انسانهایی که مراحل کمال را طی کرده و به مقام تسلیم رسیدهاند، به مقام ولایت دست مییابند و ولیّ خدا میشوند. او همچنین با اشاره به سفارشهای حضرت ابراهیم(ع) و حضرت یعقوب(ع) به فرزندانشان مبنی بر اینکه «از دنیا نروید مگر آنکه مسلمان باشید» تأکید کرد: رسیدن به مقام تسلیم، شرط دستیابی به ولایت الهی است.این استاد حوزه سپس به نقش پیامبران، اوصیا و امامان معصوم(ع) در هدایت بشر اشاره کرد و گفت: خداوند در طول تاریخ، اولیای خود را برای رساندن انسانها به کمال فرستاده است. در این میان، انقلاب اسلامی نعمتی بزرگ بود که ولی آگاه و مدیر مدبر را در اختیار جامعه قرار داد. حال که خدا این نعمت را به ما ارزانی داشت، آیا مسئولیتی در قبال آن نداریم؟ آیا روز قیامت از این نعمت از ما سؤال نخواهد شد؟ او با ذکر نمونههایی از تاریخ و معاصر، هشدار داد بسیاری از افراد با وجود ادعای ولایی بودن، در برابر تحولات کوچک لغزیدهاند.
مطالعه تاریخ، آینهای برای شناخت وضعیت امروز
حجتالاسلام وحدتی شبیری در ادامه سخنان خود با اشاره به حدیثی از پیامبر اکرم(ص) درباره قلب انسان، آن را به دیگی جوشان تشبیه کرد که هر لحظه ممکن است دگرگون شود و یادآور شد: هیچکس را نمیتوان بهشتی یا جهنمی دانست مگر آنکه پایان زندگی او و نحوه ارتباطش با ولی خدا مشخص شود. امیرالمؤمنین(ع) به فرزندش امام حسن مجتبی(ع) سفارش کرد: «اخبار گذشتگان را بر خود عرضه کن و از سرگذشت آنان درس بگیر». مطالعه تاریخ، آینهای برای شناخت وضعیت امروز ماست و عزاداری برای حضرت زهرا(س) و احیای شعائر اهلبیت(ع) نیز به همین دلیل مورد سفارش قرار گرفته است. وی با یادآوری فرمایش امام رضا(ع) که فرمودند: «مجالس ما را زنده کنید»، گفت: این مجالس سبب میشود دلهای مؤمنان در روز قیامت زنده بماند.این پژوهشگر با اشاره به حوادث پس از رحلت پیامبر(ص) خاطرنشان کرد: یادآوری این وقایع برای محاسبه نفس و عبرتآموزی ضروری است. شخصیتهای صدر اسلام مانند زبیر بن عوام و طلحه با وجود سابقه انقلابی، در مسیر ولایت دچار لغزش شدند. در مقابل، مقداد بن اسود الگویی است که تا آخرین لحظه عمر خود بر مسیر ولایت پایدار ماند و هیچگاه از اسلام ناب منحرف نشد.این سخنران با اشاره به زیارت جامعه کبیره، بیان کرد: مؤمن باید از خدا بخواهد «پا جای پای امامان بگذارد» و مسیر آنان را بیانحراف دنبال کند. ولایت مانند راهی برفی است که مؤمن باید قدمهای خود را دقیقاً بر جای قدمهای حجت خدا بگذارد تا از لغزش در مسیر نجات یابد.
ولایتمداری یعنی چشم در چشم ولی امر داشتن
وی همچنین به وضعیت دوران غیبت امام عصر(عج) پرداخت و گفت: همانگونه که خورشید پشت ابر همچنان نور و فواید خود را دارد، امام غایب نیز هدایت و برکات خود را به جامعه میرساند. در این دوران، فقهای آگاه و مدیران مدبر بهعنوان منصوبان عام از سوی ائمه معصومین(ع) وظیفه راهبری جامعه را بر عهده دارند.
وحدتی شبیری با شکرگزاری بهخاطر نعمت انقلاب اسلامی، یادآور شد: نسل امروز در زمانهای زندگی میکند که حکومت اسلامی و رهبری فقیه آگاه و مدبر را تجربه میکند؛ نعمتی که باید قدر آن دانسته شود.عضو جامعه حقوقدانان مسلمان مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با تأکید بر اینکه ولی امر جامعه، شاگرد مکتب قرآن است، تصریح کرد: رابطه مؤمنان با ولیامر باید رابطهای عمیق و مسئولانه باشد. او ضمن بزرگداشت یاد و خاطره شهدا، بهویژه شهدای جنگ تحمیلی و سردار شادمانی، گفت: آنان مسیر ولایت را بهدرستی پیمودند و هر روز دعای عهد با امام زمان(عج) را خواندند. مؤمنان نیز مقید باشند دعای عهد را پس از نماز صبح بخوانند و با این عهد، پیوند خود را با امام عصر(عج) مستحکم کنند.وحدتی شبیری ولایتمداری را فراتر از حضور در راهپیماییها دانست و بیان کرد: ولایتمداری یعنی چشم در چشم ولیامر داشتن؛ جایی که او ایستاد، ایستادن و جایی که حرکت کرد، حرکت کردن.
وحدتی شبیری در پایان با دعوت به تأمل در تجربه گذشتگان، هشدار داد: باید راه شهدای کربلا را پیمود و در کنار حجت خدا ایستاد. اگر کسی در جبهه غیر ولیخدا قرار دارد، باید همچون حر بن یزید ریاحی به جبهه حق بازگردد و ثابتقدم شود. وی همچنین با اشاره به زیارت عاشورا گفت: ما از خداوند میخواهیم قدمهای ما را در کنار حسین(ع) و یارانش ثابت بدارد.
نظر شما