سخنگوی دولت اعلام کرد دولت همزمان دو مسیر را برای مهار فشارهای اقتصادی و محیط زیستی آغاز کرده است؛ تهیه دستورالعمل مهار هزینههای عمومی و تولید مازوت کمگوگرد برای استفاده نیروگاهها. به گفته فاطمه مهاجرانی، این دو اقدام در امتداد سیاست کاهش کسری بودجه و کنترل آلودگی هوا در کلانشهرهاست.
سخنگوی دولت با اشاره به دستور اخیر رئیسجمهور برای جلوگیری از رشد هزینههای جاری دستگاهها گفت: سازمان برنامه و بودجه مکلف شده دستورالعمل مشخصی برای مهار هزینههای عمومی تدوین کند؛ اقدامی که دولت آن را پیشنیاز جلوگیری از تشدید تورم میداند.
اما در بخش زیستمحیطی به گفته او، برای نخستینبار «مازوت کمگوگرد» در کشور تولید شده و قرار است جایگزین بخشی از سوختهای آلاینده نیروگاهها شود. این خبر در شرایطی اعلام شده که گزارشهای رسمی سهم خودروها و موتورسیکلتها از آلودگی شهری را حدود ۶۰درصد برآورد میکنند و استفاده فصلی نیروگاهها از مازوت، معمولاً در زمستان، نقشی قابلتوجه در افزایش غلظت آلایندهها دارد.
تولید مازوت کمگوگرد میتواند بخشی از این فشار را کاهش دهد، هرچند کارشناسان میگویند میزان عرضه و هزینه تولید، تعیینکننده اثرگذاری واقعی آن خواهد بود.
چرایی اصلاحات بنزینی؟
در بخش سوخت، مهاجرانی با ارائه اعداد کمسابقهای از مصرف بنزین، چرایی اصلاحات بنزینی دولت را توضیح داد. وی گفت: ظرفیت تولید بنزین کشور حدود ۱۱۰ میلیون لیتر است، اما میانگین مصرف به ۱۳۳ میلیون لیتر رسیده و در برخی روزها، حتی به مرز ۱۹۷ میلیون لیتر هم نزدیک شده است. این شکاف، ایران را از صادرکننده به واردکننده تبدیل کرده و برآوردها از حدود ۶ میلیارد دلار واردات بنزین حکایت دارد.
بر پایه توضیحات سخنگو، این مصرف بالا نهتنها منابع ارزی را تحت فشار گذاشته بلکه توجیه اقتصادی گازسوزکردن خودروها را هم تضعیف کرده است؛ مصرف سیانجی که پیشتر ۱۶میلیون مترمکعب بود، اکنون به حدود ۳میلیون مترمکعب رسیده است. دولت میگوید ایجاد «تنوع در سبد سوخت» و حمایت از خودروهای کممصرف و هیبریدی از مسیرهای کنترل آلودگی بدون اتکا به شوکهای قیمتی است.
تثبیت سهمیه های قدیم و اضافه شدن نرخ سوم
مهاجرانی بار دیگر تأکید کرد دولت قصد «شگفتزده کردن مردم» را ندارد و چارچوب مصوبه بنزینی از سال گذشته در دولت مورد بحث بوده است.
براساس توضیحات او، سهمیه ۶۰ لیتر بنزین هزارو۵۰۰ تومانی و ۱۰۰ لیتر بنزین ۳هزار تومانی تغییری نمیکند. مصرف مازاد با نرخ ۵هزار تومان عرضه خواهد شد. خودروهای دولتی سهمیه اول و دوم نخواهند داشت و باید از نرخ سوم استفاده کنند.
خانوارهایی که چند خودرو دارند، تنها یکی از خودروها سهمیه دو نرخ اول را دریافت میکند. سهمیه تاکسیهای اینترنتی و موتورسیکلتهای فعال بهصورت تفاضلی (یعنی بر مبنای اختلاف بین مصرف واقعی و یک عدد مبنا محاسبه میشود نه یک سهمیه ثابت) ادامه خواهد یافت.
مجموع اثر تورمی سیاست جدید ۰.۲ درصد
دولت معتقد است مجموع اثر تورمی این سیاست حدود «۰.۲ درصد» خواهد بود؛ رقمی که برخی اقتصاددانان آن را خوشبینانه میدانند، اما دولت بر آن تأکید دارد.
سخنگوی دولت میگوید دولت همزمان با اصلاح سمت مصرف، در سمت عرضه نیز سرمایهگذاری کرده است. او به ۱۳۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری در پروژههای نفت و گاز، توسعه میادین مشترک، پروژههای فشارافزایی، کاهش فلرسوزی و توسعه انرژیهای خورشیدی اشاره کرد. همچنین سرعت عقد قراردادهای نفتی، به گفته او، به پنج ماه کاهش یافته و فضای جذابتری برای سرمایهگذاران ایجاد شده است.
در حوزه حملونقل نیز دولت بر توسعه حملونقل عمومی، افزایش مجوزهای سیانجی و نصب رایگان تجهیزات گازسوز در خودروها تمرکز کرده است؛ رویکردی غیرقیمتی برای کاهش آلودگی هوا که باید در کنار سیاست اصلاح بنزین دیده شود.
روند اظهارات نشان میدهد دولت تلاش دارد اصلاح را بدون شوک قیمتی مستقیم انجام دهد. افزودن نرخ سوم بنزین، حذف سهمیه خودروهای دولتی، حمایت از خودروهای کممصرف، توسعه سیانجی و تولید مازوت کمگوگرد اجزای همین بستهاند.
با این حال چالشهای اساسی همچنان پابرجاست؛ شکاف میان تولید و مصرف بنزین، فشار واردات، محدودیت بودجه عمرانی در حوزه حملونقل عمومی و هزینهبر بودن توسعه انرژیهای پاک. اثرگذاری این بسته زمانی مشخص میشود که همزمان، مسیرهای پایدار کنترل مصرف و کاهش آلودگی هوا تقویت شود.
نظر شما