درحالیکه مسئولان از توسعه آموزش عالی سخن میگویند، بسیاری از دانشجویان معتقدند فاصله میان نیازهای واقعی و امکانات دانشگاه در حال گستردهتر شدن است؛ فاصلهای که به گفته آنها مستقیماً بر کیفیت یادگیری و امنیت روانیشان اثر میگذارد. پیگیری میدانی از گوشهوکنار دانشگاهها نشان میدهد دغدغهها تنها محدود به مشکلات رفاهی نیست، بلکه چالشهای آموزشی، ضعف امکانات آزمایشگاهی، افزایش شهریههای دانشگاهی، کمبود فضاهای گفتوگو و نگرانی از آینده شغلی در میان دانشجویان حوزههای مختلف مشترک است.
فرصتهای عملی برای یادگیری وجود ندارد
سینا، دانشجوی مهندسی برق از مشکلات آموزشی این رشته صحبت میکند و میگوید: رشته مهندسی برق یکی از مهمترین رشتهها در صنعت است، اما متأسفانه در دانشگاهها بیشتر روی مباحث تئوری و ریاضی تمرکز میشود و فرصتهای عملی برای یادگیری وجود ندارد. بسیاری از استادان ما حتی بهروز نیستند و درسها بهصورتی تدریس میشوند که بههیچوجه با واقعیتهای صنعت همخوانی ندارند.او ادامه میدهد: پروژهها و کارهای عملی، بیشتر جنبهای نمادین دارد و عملاً چیزی به مهارتهای واقعی ما اضافه نمیکند؛ برای همین وقتی به دنبال شغل میرویم، بیشتر کارفرمایان از ما میخواهند مهارتهای عملیتری داشته باشیم، اما دانشگاهها این مهارتها را به دانشجویان آموزش نمیدهند.
نبود تناسب میان سیاستهای آموزشی
امیر، دانشجوی علوم اجتماعی دانشگاه آزاد با اشاره به مشکلات رفاهی میگوید: برای بسیاری از دانشجویان، تمرکز بر مطالعه زمانی ممکن است که دغدغههای پایه برطرف شده باشد. او از کمبود فضای مطالعه تا کیفیت خوابگاه و هزینههای روزافزون تغذیه و شهریههای دانشجویی را بخشی از مشکلاتی میداند که بر کیفیت یادگیری تأثیر مستقیم دارند.
این دانشجو در ادامه به کیفیت پایین غذای سلف دانشگاه اشاره و تصریح میکند: این مسئله در ظاهر ساده بهنظر میرسد، اما برای دانشجویانی که ساعتهای طولانی را در دانشگاه میگذرانند، موضوعی حیاتی است. به گفته او، کیفیت غذا نه تنها از نظر طعم و ظاهر مطلوب نیست، بلکه گاهی آنقدر ضعیف است که عملاً امکان مصرف آن وجود ندارد.
بسیاری از دانشجویان ترجیح میدهند هزینه بیشتری پرداخت کنند و از بیرون غذا تهیه کنند، اما افزایش قیمتها این کار را برای همه ممکن نمیسازد.
آینده شغلی که نداریم
مرتضی، دانشجوی ترم هفت علوم سیاسی هم میگوید بزرگترین نگرانی او و بسیاری از همرشتهایهایش نبود چشمانداز روشن درباره آینده شغلی است. او توضیح میدهد: برخلاف رشتههایی که مسیر شغلی مشخص دارند، دانشجویان علوم سیاسی باید میان حوزههایی مانند پژوهش، رسانه، روابط عمومی، حوزههای حکمرانی یا دانشگاه مسیرشان را پیدا کنند؛ مسیرهایی که نه تنها محدودند، بلکه رقابت در آنها بسیار شدید است.
نبود دورههای مهارتمحور و نبود ارتباط دانشگاه با نهادهای مرتبط موجب شده بسیاری از دانشآموختگان احساس کنند برای بازار کار واقعی آماده نیستند.
افزایش مدام شهریهها
سامان، دانشجوی رشته عمران در یکی از واحدهای دانشگاه آزاد، مهمترین مشکل خود و بسیاری از همکلاسیهایش را شهریههای بالا و افزایش مداوم آن عنوان میکند و میگوید: هر سال با نگرانی منتظر اعلام شهریه هستیم، زیرا هم شهریه ثابت و هم شهریه متغیر بهقدری افزایش یافته که بسیاری از دانشجویان مجبورند کار پارهوقت پیدا کنند یا از خانواده کمک بیشتری بگیرند. رشد شهریهها هیچ تناسبی با وضعیت اقتصادی دانشجویان ندارد و این مسئله فشار مالی قابل توجهی ایجاد کرده است؛ فشاری که گاهی حتی ادامه تحصیل را برای برخی دشوار میکند.
مشکل تنها به شهریه خلاصه نمیشود؛ زیرا در کنار هزینههای بالا، کیفیت امکانات آموزشی و آزمایشگاهی نیز در برخی موارد با آن همخوانی ندارد.
وی توضیح میدهد: تجهیزات کارگاهی و آزمایشگاهی رشته عمران باید همواره بهروز باشند، اما بسیاری از دستگاهها قدیمیاند و برخی آزمایشها یا بهدرستی انجام نمیشود یا زمان زیادی برای استفاده از تجهیزات محدود لازم است. دانشجویانی که مجبورند هزینه هنگفتی بابت تحصیل بپردازند، انتظار دارند امکانات در حد استانداردهای روز باشد، اما این انتظار همیشه برآورده نمیشود.
فاصله میان درسهای دانشگاه و بازار کار
نوید، دانشجوی سال سوم مهندسی کامپیوتر که در کتابخانه مشغول کار روی یک پروژه برنامهنویسی است، میگوید: اصلیترین چالش دانشجویان مهندسی کامپیوتر فاصله میان درسهای دانشگاهی و نیازهای بازار کار است. بسیاری از درسها مهم هستند، اما با سرعت پیشرفت فناوری هماهنگ نیستند و دانشجو ناچار است بخش عمده مهارتهای خود را خارج از فضای رسمی دانشگاه کسب کند.
او همچنین از نبود تجهیزات مناسب در برخی کلاسها و آزمایشگاهها گلایه دارد و ادامه میدهد: این کمبودها موجب میشود دانشجویان عملاً فرصت تجربه عملی کافی نداشته باشند و مجبور شوند وابسته به منابع آنلاین و تجربه شخصی باشند. او معتقد است پیوند ضعیف میان دانشگاه و صنعت، مانع بزرگی در استفاده کاربردی از توان علمی دانشجویان است.
کابوسی تمامنشدنی؟
احسان، سال آخر مهندسی مکانیک درخصوص ۱۶ آذر روز دانشجو، وضعیت آموزش و امکانات دانشگاه نظر متفاوتی دارد و اظهار میکند: روز دانشجو برای بسیاری از ما معنای خاصی ندارد؛ برای من دانشگاه چیزی شبیه یک اجبار است؛ هزینههای سنگین شهریه، پول رفت و آمد، اجاره خانه، قیمت بالای ابزار و وسایل کارگاهی، همه تبدیل شدهاند به کابوسی تمامنشدنی؛ او میگوید تنها دغدغهاش این است که مدرکش را بگیرد، سریعتر کار ثابت پیدا کند و از این فشار مالی خلاص شود.
او از مشکلات سالهای تحصیل میگوید و میافزاید: رشته مکانیک نیازمند تجهیزات و آزمایشگاههای پیشرفته است، اما متأسفانه در دانشگاهها این امکانات بهندرت در دسترس قرار دارد؛ بهطوری که در بسیاری از مواقع مجبور میشویم با تجهیزات قدیمی و ناکارآمد کار کنیم که این موضوع بر کیفیت آموزش تأثیر منفی میگذارد؛ در دورههای عملی و کارگاهها، بسیاری از دستگاهها خراب یا از رده خارج هستند و همین موضوع سبب میشود نتوانیم مهارتهای لازم را کسب کنیم.
تراکم بالای کلاسها و آزمایشگاههای محدود
امیرعلی در حال ورود به یکی از آزمایشگاههای دانشکده برق از تراکم کلاسها و محدود بودن زمان استفاده از آزمایشگاهها انتقاد میکند و میگوید: بسیاری از دانشجویان مجبورند زمان کمی را برای کار عملی صرف کنند و همین موضوع موجب میشود فهم واقعی مفاهیم الکترونیکی دشوارتر شود. دانشجویانی که قصد دارند وارد صنعت شوند، نیاز دارند در محیطهای شبیهسازی شده واقعی کار کنند، نه فقط روی کاغذ.
به گفته او مهمترین مشکل، کمبود قطعات و تجهیزاتی است که برای انجام پروژهها ضروری است و توضیح میدهد: بسیاری از قطعات روز دنیا یا در کشور موجود نیستند یا با قیمت بسیار بالا پیدا میشوند و این مسئله روند آموزش را هم برای دانشگاه و هم برای دانشجویان کند میکند. این وضعیت انگیزه برخی دانشجویان را کاهش داده است.
نبود آمادگی برای ورود به کار حرفهای
رامین، دانشجوی سال چهارم رشته حقوق بزرگترین چالش دانشجویان این رشته را فاصله قابل توجه میان آموزههای نظری دانشگاهی و واقعیت سیستم حقوقی کشور میداند و بیان میکند: بسیاری از دانشجویان تا پایان دوره کارشناسی با دادگاه، روشهای دادرسی یا پرونده واقعی مواجه نمیشوند و این مسئله آمادهسازی آنها را برای ورود به حرفه حقوق دشوار میکند.
او با گلایه از کمبود دورههای عملی و کارورزی میگوید: حقوق رشتهای است که باید در کنار یک استاد باتجربه در فضای واقعی فراگرفته شود، نه فقط با خواندن مواد قانونی. به گفته او، بسیاری از دانشجویان پس از دانشآموختگی احساس میکنند برای کار حرفهای آمادگی کافی ندارند و مجبورند از ابتدا دورههای خارج از دانشگاه را طی کنند.رامین تأکید میکند: علاقه دانشجویان حقوق به رشد و یادگیری بالاست و اگر دانشگاهها ارتباط جدیتری با نهادهای قضایی و وکالتی برقرار کنند، مسیر حرفهای دانشجویان شفافتر و قابل اعتمادتر خواهد شد. ایجاد فرصتهای کارآموزی و برگزاری جلسات عملی میتواند کیفیت آموزش حقوق را بهطور چشمگیری ارتقا دهد.
نظر شما