مرتضی محمدزاده، در جلسه کمیته راهبردی مجموعه تاریخی‌فرهنگی ربع رشیدی گفت: این امر پیش‌نیاز مولدسازی، سامان‌دهی و بازآفرینی مجموعه در چارچوب برنامه‌های کلان استان است.

وی با تأکید بر شکل‌گیری پیوست‌های مالی و مدیریتی منسجم برای این مجموعه تاریخی، ارتقای جایگاه حقوقی، اقتصادی و گردشگری ربع رشیدی را از اولویت‌های اصلی استان دانست و گفت: این موضوع با هماهنگی میان دستگاه‌ها و بهره‌گیری از ظرفیت‌های استانی و ملی به‌ صورت نظام‌مند دنبال خواهد شد.

معاون سیاسی و اجتماعی استاندار آذربایجان‌شرقی ادامه داد: نشاندار شدن ربع رشیدی برای دولت و بخش خصوصی باید به‌عنوان یک روند دائمی تثبیت شود، روندی ‌که استفاده هدفمند از مشوق‌های مالیاتی و ظرفیت‌های قانونی را در مسیر توسعه پایگاه و اجرای پروژه‌های راهبردی ممکن خواهد ساخت.

وی افزود: این رویکرد، ربع رشیدی را از یک پروژه‌ صرف حفاظتی خارج و آن را به یک محور فعال توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تبدیل می‌کند.

محمدزاده در ادامه اظهار کرد: برگزاری جلسه مشترک با مجمع نمایندگان استان، شهردار تبریز، بخش خصوصی و صنایع بزرگ در دستور کار قرار گرفته تا پیوست‌های مالی و اجرایی مجموعه با مشارکت همه نهادهای تأثیرگذار تکمیل شود.

ضرورت آزادسازی عرصه و حریم مجموعه ربع رشیدی تبریز

معاون سیاسی، اجتماعی استاندار آذربایجان شرقی خاطرنشان کرد: بهره‌گیری از منابع توازن استانی نمایندگان، ظرفیت‌های مسئولیت اجتماعی صنایع به‌ ویژه حوزه مس، و همچنین نقش‌آفرینی اتاق بازرگانی می‌تواند جریان تأمین مالی پروژه‌های ربع رشیدی را شتاب دهد و مسیر اجرای برنامه‌های روشن و قابل سنجش را فراهم سازد.

وی با اعلام اینکه تشکیل جلسه تخصصی با حضور دانشگاه هنر، شهرداری، مجتمع ربع رشیدی، معاونت گردشگری و اداره‌کل میراث فرهنگی استان برای ارائه طرح جامع گردشگری این مجموعه در دستور کار قرار دارد، گفت: این طرح سند پایه‌ای برای احیای هویت تاریخی ربع رشیدی و تبدیل آن به یک مقصد علمی، فرهنگی و گردشگری است که باید با مشارکت نهادهای تخصصی و بهره‌گیری از دیدگاه‌های علمی تکمیل شود.

محمدزاده با تأکید بر اهمیت این میراث جهانی، خاطرنشان کرد: ربع رشیدی تنها یک پروژه حفاظت فیزیکی نیست، بلکه نماد هویت تمدنی تبریز و آذربایجان است و برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده به دنبال آن است تا این مجموعه در ردیف مهم‌ترین محورهای توسعه فرهنگی استان قرار گیرد.

نخستین دانشگاه بین المللی جهان

شایان ذکر است؛ محوطه تاریخی ربع رشیدی که از آن به عنوان نخستین دانشگاه بین المللی جهان یاد شده و قدیمی ترین موقوفه ایران است، در قرن هشتم هجری قمری به دستور خواجه رشیدالدیـن فضل الله همدانی ساخته شد و به همین علت این شهرک را رشیدیه یا ربع رشیدی نامیدند که در زمان حاضر به جز چند بنای فرو ریخته متعلق به دوره صفویه، چیز دیگری از آن همه عظمت و زیبایی باقی نمانده است.

هم اکنون تپه ای گردمانند در قسمت شمال شرقی تبریز و در دامنه کوه سرخ و سر به فلک کشیده عینـالی (عون بن علی) و در انتهای خیابان عباسی به چشم می خورد که حدود ۷۰۰ سال پیش شهرکـی زیبا و باشکوه، دارای ۳۵ هزار واحد مسکونی و یکهزار و ۵۰۰ مغازه و حمام بهداشتی و کارخانه های نساجی، رنگرزی، کاغذسازی و ضرب سکه بود و جمعیتی بالغ بر ۱۵۰ هزار نفر در آن سکونت داشتند.

این شهرک دانشگاهی در نوع خود بی نظیر و منحصر به فرد در سطح جهان و به عنوان یک مرکز علم، صنعت، پرورش طبیبان و دانشمندان زبانــزد تاریخ نویسان بود.

محوطه باستانی و کاوشگاه ربع رشیدی با شماره ۹۴۳ در سال ۱۳۵۴ شمسی در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است و آنچه که امروز از این اثر ملی مشاهده می‌شود، بخشی از بازمانده‌های مجموعه ابواب البرّ ایلخانی خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی مربوط به قرن هشتم و نیز بقایایی از یک قلعه متعلق به اواخر قرن دهم و اوایل قرن یازدهم هجری است که بنا به گفته کارشناسان، کاوشگاه ربع رشیدی بیشتر به لحاظ مجموعه ابواب‌البرّ رشیدی روزگار خواجه رشیدالدین در عالم اسلام اشتهار دارد.