تاریخ آموزش و پرورش در مشهد و بسیاری از شهرهای ایران نشان میدهد اگرچه دولت نقش مهمی در سیاستگذاری و حمایتهای قانونی از مدارس غیردولتی و مشارکتی داشته، اما آنچه این مدارس را به نقطهای پایدار رسانده، همت و مشارکت مردم آن هم در مناطق متوسطی همچون مصلی و ناحیه ۵ کنونی مشهد بوده است. جایی که نخستین مدارس غیردولتی با مشارکت مردم و خیران با دلهره و امید بنیان گذاشته شدند و مسیر تازهای در آموزش و پرورش این شهر گشوده شد. خیران، اولیا و حتی معلمان با انگیزهای فراتر از منافع اقتصادی، سرمایههای خود را صرف ساخت و اداره مدارس کردهاند تا کیفیت آموزشی و تربیتی فرزندان این سرزمین ارتقا یابد. حرکتی مردمی که تا حدی کمبودهای آموزشی را جبران کرده و الگویی از مسئولیت اجتماعی و همبستگی فرهنگی را به نمایش میگذارد.
۹۴۵ مدرسه غیردولتی در مشهد
نخستین مدارس غیردولتی مشهد در سال ۱۳۶۹ با تلاش سه نفر از پیشکسوتان و همراهی آموزش و پرورش تأسیس شد. این اقدام در شرایطی صورت گرفت که نگرانی از استقبال اولیا و دانشآموزان نیز وجود داشت، اما دلسوزی و حمایتهای مردمی سبب شد این حرکت ادامه یابد و امروز به شبکهای گسترده از مدارس تبدیل شود. در حال حاضر حدود هزار و ۵۵۴ مدرسه غیردولتی در استان و حدود ۹۴۵ مدرسه در مشهد با ۲۲۰هزار دانشآموز در زمینه آموزش فعالیت دارند. همچنین در ناحیه ۵ مشهد به عنوان نخستین ناحیه فعال در زمینه راهاندازی مدارس غیردولتی با وجود ۷۶ مدرسه و اشتغالزایی برای ۸۲۸ معلم، مدیر و معاون، ۷هزار و ۹۵ دانشآموز مشغول به تحصیل هستند. گفتوگوی پیش رو، بازتابی از تلاشهایی است که با دلهره آغاز شد، اما با امید و همکاری جمعی در راستای مسئولیت اجتماعی افراد فعال در این حوزه به ثمر نشسته است، افرادی که با توجه به فعالیت در مناطق متوسط مشهد، از آنها انتظار تأسیس مدرسه با اهداف اقتصادی صرف، نمیرود.
نماینده مؤسسان آموزش و پرورش ناحیه ۵ مشهد که در تأسیس نخستین مدارس مشارکتی مردم در شهر مشهد نقش داشته درباره دوران تحصیل خود میگوید: دانشجوی ورودی سال ۵۵ در رشته فیزیک بودم که با توجه به شرایط خاص آن دوران- یک سال پیش از پیروزی انقلاب- دانشگاه را رها کرده و چون به همراه تعدادی از دانشجویان در توزیع اعلامیههای حضرت امام(ره) شرکت داشتیم، حدود ۴۵ روز در زندانهای شاه زندانی بودیم. پس از انقلاب نیز به جبهه رفتم و سپس در سال ۶۴ وارد آموزش و پرورش شدم.
تأسیس نخستین مدارس غیردولتی مشهد در سال ۱۳۶۵
عباسعلی سنایی به تأسیس نخستین مدارس غیردولتی مشهد اشاره کرده و میافزاید: ناحیه ۵ از جمله مناطق قدیمی مشهد و یکی از نواحی پیشگام آموزش و پرورش در حوزه راهاندازی مدارس غیردولتی است. در سال ۶۵ اولین مدارس غیردولتی مشهد در این ناحیه تأسیس شد. در واقع ناحیه۵ که تا آن زمان جزو ناحیه یک بود، در سال ۶۹ از ناحیه یک منفک شد. بنابراین میتوان گفت نخستین مدارس غیردولتی مشهد در سال ۶۵ تأسیس شدند.
وی با بیان اینکه در آن زمان، سه نفر از پیشکسوتان آموزش و پرورش اقدام به تأسیس مدارس غیردولتی کردند، ادامه میدهد: همیشه فکر میکردیم اگر روزی بازنشسته شویم، چطور میتوانیم از تجربیات خود برای کمک به مردم منطقه بهرهبرداری کنیم، ما با دلهره و نگرانی نسبت به استقبال اولیا و دانشآموزان شروع به کار کردیم و اکنون پس از حدود ۲۰ سال، همچنان به فعالیت خود ادامه میدهیم. در آغاز، کمبود معلم و مشاور یکی از چالشهای اصلی بود. خوشبختانه اکنون این کمبودها به طور قابل توجهی برطرف شده است اما نیاز به تأسیس مدارس جدید همچنان احساس میشود.
نماینده مؤسسان آموزش و پرورش ناحیه ۵ مشهد همچنین به محدودیتهای فضایی در این ناحیه اشاره کرده و میگوید: با وجود اینکه طبق قانون دولت موظف است فضا و زمین را برای تأسیس مدارس غیردولتی واگذار کند، اما هنوز این اتفاق نیفتاده و مؤسسان از همان امکانات و زمینهای محدود در اختیار خودشان استفاده میکنند.
سنایی با تأکید بر اینکه هدف اصلی مؤسسان مدارس غیردولتی صرفاً کسب درآمد نیست و بعد تربیتی و پرورشی دانشآموزان اهمیت ویژهای دارد، خاطرنشان میکند: ما خوشحالیم که دانشآموزانمان در المپیادها و کنکور موفق بودهاند و دانشآموختگان ما در سطوح بالای علمی تدریس کرده و به جامعه خدمترسانی میکنند و همین مسئله است که سبب انگیزه مضاعف ما میشود و با دیدن موفقیت دانشآموزان خود متوجه میشویم که کار خود را به درستی انجام دادهایم.
هدف، خدمت به دانشآموزان است
وی که از سال ۸۵ به صورت مستقیم به این حوزه وارد شده و اکنون در پنج واحد آموزشی حدود ۵۵۰ دانشآموز دارد با اشاره به انگیزههای واقعی در تأسیس مدارس، میگوید: اگر هدف افراد صرفاً جنبه مالی باشد، بهتر است از این کار دوری کنند. در این مسیر هیچ درآمد مادی مطمئنی وجود ندارد و اگر کسی صرفاً به دنبال درآمد است، بهتر است به سمت فعالیتهای تجاری برود. هدف اصلی باید خدمت به دانشآموزان، ارتقای کیفیت آموزش و تربیت و ایجاد تأثیر مثبت در جامعه باشد.
نماینده مؤسسان آموزش و پرورش ناحیه ۵ مشهد ادامه میدهد: با وجود چالشها و کمبودهایی که در منطقه ۵ به دلیل پایینتر بودن شهریهها نسبت به سایر نواحی وجود دارد، اما هنوز انگیزه داریم که به کار خود ادامه داده و آن را توسعه دهیم. با وجود اینکه بیش از ۷۵ مدرسه در این منطقه توسط خیران ساخته شده، اما همچنان نیاز به تأسیس مدارس جدید احساس میشود که میتواند اشتغالزایی خوبی به دنبال داشته باشد.
سنایی معتقد است: وجود معلمان باکیفیت در چنین مدارسی بسیار حائز اهمیت است و معلمانی که در چنین مدارسی مجبور شوند با حداقل حقوق سر کار بیایند، قطعاً ناراضی هستند و خدمات خوبی ارائه نمیدهند. این موضوع که مؤسسی با حقوق بسیار پایین، معلمان کمسابقه را به کار گیرد قابل انکار نیست ولی به همه مؤسسان نیز تعمیم پیدا نمیکند، اما باید تلاش کنیم شرایط بهتری برای معلمان و دانشآموزان فراهم کنیم. در این راستا، باید به این نکته توجه کنیم که در چنین مدارسی داشتن معلم باکیفیت بسیار اهمیت دارد چون اولیا و دانشآموز باید از معلم و سطح آموزش او راضی باشند، در غیر این صورت آن مدرسه به مرز ورشکستگی میرسد.
نماینده مؤسسان آموزش و پرورش ناحیه ۵ مشهد میگوید: در راستای ارتقای کیفیت آموزش، به صورت مستمر معلمان را تحت آموزشهای بهروز قرار داده و پالایش میکنیم تا از بهترین افراد در این حوزه بهره ببریم. هدف ما این است که با استخدام معلمان کارآمد و باتجربه، بهترین خدمات آموزشی را به دانشآموزان ارائه دهیم.
نظر شما