نفت سفید به عنوان یکی از ارزان‌ترین و در دسترس‌ترین منابع گرمایشی برای بخش قابل توجهی از خانوارهای ساکن در مناطق شهری و روستایی زاهدان محسوب می‌شود، به‌ویژه برای خانواده‌هایی که زیرساخت‌های لازم برای استفاده از گاز طبیعی به دلایل مختلفی مانند توانایی مالی ندارند.

گزارش‌های مردمی که از طریق تماس‌ها، مراجعه حضوری به نهادهای مربوطه و شبکه‌های اجتماعی دریافت شده، حاکی از آن است که فرآیند توزیع نفت سفید از طریق شعب و مراکز توزیع معین، با چالش‌ها و ناهماهنگی‌هایی روبه رو شده که رضایت مردم را کاهش داده و این مشکلات در اوج نیاز جامعه به گرمایش، شدت بیشتری یافته‌اند.

با فرارسیدن فصل سرما و تجربه برودت هوای شدید در زاهدان، از جمله یخبندان‌های شبانه، گلایه‌های شهروندان از روند نامناسب توزیع نفت سفید مجدد به نقطه اوج رسیده؛ این وضعیت، که هر سال تکرار می‌شود، نه تنها آسایش گرمایشی مردم را سلب می‌کند بلکه میدانی جدید برای فعالیت سودجویان و دلالان ایجاد کرده است.

علمک ها نصب شده اما...

با وجود پیشرفت‌هایی که در زمینه گازرسانی به شهر زاهدان صورت گرفته و نصب علمک‌های گاز در بسیاری از نقاط شهری مشاهده می‌شود، واقعیت تلخ این است که بخش قابل توجهی از خانوارها همچنان در حاشیه امن انرژی قرار دارند. این عقب‌ماندگی عمدتاً ناشی از مسائل مالی بوده؛ بسیاری از این خانوارها می گویند توانایی پرداخت هزینه‌های سنگین عملیات لوله‌کشی داخلی گاز و نصب تجهیزات مورد نیاز در منازل خود را ندارند. این شکاف اقتصادی، آن‌ها را در برابر سرمای کشنده، به تنها منبع گرمایشی سنتی خود، یعنی نفت سفید، وابسته نگه می‌دارد.

سرگردانی مردم و اتلاف وقت آنان در سرمای استخوان‌سوز برای دریافت ۲۰۰ لیتر سهمیه نفت سفید در حالیست که محرومیت از گاز طبیعی به علت هزینه‌های بالای لوله‌کشی هنوز اجازه نداده که دود چراغ‌های علاءالدین از خاطر مردم سیستان و بلوچستان زدوده شود و خواهش و تمنا برای دستیابی به مراکز توزیع نفت و از طرفی دغدغه برای روشن ماندن چراغ‌های فتیله‌ای سال‌هاست که در فصل سرما فکر و ذهن مردم را به خود گرم کرده است.

با این تفاسیر آن دسته از شهروندان زاهدانی که از گاز شهری بی نصیب بوده اند در تکاپوی گرم کردن بخاری خانه‌های خود مدام به شعبه‌های فروش نفت سفید مراجعه می کنند و اعلام می دارند که با درهای بسته روبه رو می‌شوند.

معضل بزرگ توزیع نفت سفید

به گفته شماری از شهروندان زاهدانی توزیع نفت سفید تراژدی و معضل بزرگی است که این دغدغه هرسال تکرار می‌شود. بنا بر گفته مردم، با توجه به برودت هوای سرد در حالی نیاز به نفت یکی از ضرورت‌های زندگی به شمار می‌رود که متاسفانه روزهاست برخی در مراجعه به بعضی از شعبه‌های نفت با در بسته مواجه شده و خبری از توزیع این کالای اساسی نیست.

بر پایه گفته‌های برخی از اهالی، مسوولان شرکت پخش فرآورده‌های نفتی باید نظارت بیشتری بر شعبه‌های نفت بویژه در زاهدان داشته باشند و آن‌ها را به خاطر چنین برخوردهایی مواخذه کنند.

فعالیت ۱۰۰ شعبه ثابت و سیار توزیع کننده نفت سفید در زاهدان

مدیر شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه زاهدان، ضمن تشریح روند توزیع، هرگونه دلیل فنی یا اجرایی برای عدم توزیع نفت در برخی مناطق را نادرست خواند و از مردم خواست تخلفات را گزارش دهند.

مرتضی جلائی‌فر در تشریح زیرساخت‌های توزیع اظهار کرد: در سطح شهر زاهدان، حدود ۱۰۰ شعبه ثابت و سیار توزیع کننده نفت سفید وظیفه خدمات‌رسانی به مردم را بر عهده دارند. هر شعبه بین ۵۰۰ تا سه هزار مشترک را زیر پوشش داشته و موظف است بر اساس کالابرگ‌های اعلامی، نفت سفید را تأمین کند.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا کمبودی در تجهیزات یا سهمیه وجود دارد که موجب توزیع نشدن نفت شود، پاسخ داد: خیر، از نظر ما هیچ کمبود فنی یا اجرایی وجود ندارد.

مدیر شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه زاهدان تأکید کرد: شهروندان دارای کالابرگ الکترونیک می‌توانند از شعبه‌ای که کالابرگ آن‌ها صادر شده، اقدام به تهیه سهمیه کنند.

تأکید بر برخورد قانونی با متخلفان

وی با اشاره به آیین‌نامه رسیدگی به تخلفات عرضه فرآورده‌های نفتی، به مردم اطمینان داد که شرکت نفت با هرگونه کوتاهی برخورد خواهد کرد.

به گفته جلائی‌فر، بر اساس آیین‌نامه، تمام فروشندگی‌هایی که نفت سفید عرضه می‌کنند مشمول این آیین‌نامه هستند. هر شکایتی که از سوی مردم ارسال شود، کمیته رسیدگی به تخلفات در کمترین زمان رسیدگی کرده و برخورد قاطع و قانونی انجام می‌دهد. اگرچه چند ماه گذشته موردی گزارش نشده، اما پیش از این با برخی شعبات برخورد صورت گرفته است.

وی برای تسهیل نظارت و دریافت شکایات، یک خط ارتباطی مستقیم را اعلام کرد و گفت: مردم باید بدانند که اگر هر یک از شعبات عرضه نفت سفید به وظایف خود، یعنی تأمین به‌موقع نفت حوزه زیرپوشش برابر ابلاغ اعلامی، عمل نکرد، مراتب را به شماره تلفن ۳۳۴۳۹۵۵۷ اعلام کرده تا نسبت به تخلف آن شعبه رسیدگی شود. این شماره تماس به صورت ۲۴ ساعته پاسخگوی شهروندان خواهد بود.

مدیر شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه زاهدان در خصوص نگرانی از تراکم متقاضیان در زمان توزیع توضیح داد: با توجه به ۱۰۰ شعبه ثابت و سیار و حدود ۱۰۰ هزار خانوار نفت سفید در منطقه، این امکان وجود ندارد که توزیع ۱۰ روزه به صورت یکباره و در یک روز برای تمام افراد زیرپوشش یک شعبه انجام شود؛ اما نفت اختصاص‌یافته آن‌ها در بازه زمانی اعلامی به طور کامل تخصیص خواهد یافت.

وی گفت: سهمیه جدید کالابرگ نیز ابتدای دی‌ماه جاری اعلام خواهد شد و شهروندان می‌توانند در بازه زمانی مشخص نسبت به دریافت نفت سفید اقدام کنند.

تشدید نظارت بر عرضه سوخت و صدور احکام بازدارنده

مدیرکل تعزیرات حکومتی سیستان و بلوچستان، از اجرای مستمر طرح‌های نظارتی بر نحوه عرضه انواع فرآورده‌های سوختی در جایگاه‌های استان از ابتدای سالجاری خبر داد و بر برخورد قاطع با متخلفان تأکید کرد.

ایرج عزیزی اظهار کرد: در چارچوب نظارت‌ بر شعبه‌های نفتی، تعداد قابل توجهی پرونده توسط ضابطان ذی‌ربط تشکیل شده و برای رسیدگی به شعب بدوی، ویژه، تجدیدنظر و همچنین شعب اجرای احکام تعزیرات حکومتی سیستان و بلوچستان ارجاع شده‌ که در حال حاضر روند رسیدگی و اجرای احکام آن‌ها در جریان است.

وی در خصوص نوع برخورد با متخلفان حوزه سوخت تصریح کرد: برخورد با تخلفات حوزه سوخت، کاملاً مطابق با قوانین و مقررات جاری کشور انجام می‌شود. در صورتی که تخلفی در جایگاه‌های عرضه سوخت محرز شود، احکام قانونی بازدارنده شامل جریمه‌های نقدی سنگین، ضبط منافع حاصل از تخلف و سایر مجازات‌های قانونی صادر و بلافاصله به مرحله اجرا درخواهد آمد.

مدیرکل تعزیرات حکومتی سیستان و بلوچستان، نقش مردم را در تضمین سلامت بازار حیاتی دانست و از شهروندان درخواست کرد تا در صورت مشاهده هرگونه تخلف، چه در حوزه صنفی، چه بهداشتی و چه در زمینه عرضه سوخت و سایر اقلام ضروری، مراتب را به اطلاع نهادهای نظارتی برسانند.

وی افزود: شهروندان می‌توانند گزارش‌ها و شکایات خود را از طریق سامانه میز خدمت سازمان تعزیرات حکومتی به صورت رسمی ثبت و پیگیری کنند. بدون تردید، همراهی و مشارکت مردم نقش بسیار مهمی در تشدید نظارت‌ها و تحقق هرچه بهتر تنظیم بازار در سطح استان خواهد داشت.

منطقه زاهدان یکی از ۳۷ منطقه شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران است که با در اختیار داشتن سه انبار ذخیره‌سازی سوخت، سه مرکز سوخت‌گیری هواپیمایی و ۸۲ جایگاه عرضه سوخت مایع و CNG، وظیفه تأمین و توزیع سوخت در شمال، مرکز و بخش‌هایی از جنوب استان سیستان و بلوچستان را بر عهده دارد.