ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین روز گذشته به فلوریدا سفر کرده و در اقامتگاه خصوصی مار-آ-لاگو با دونالد ترامپ دیدار کرد. این دیدار بیش از دو ساعت و نیم طول کشید و با حضور مقاماتی مانند مارکو روبیو (وزیر خارجه آمریکا)، پیت هگست (وزیر دفاع)، استیو ویتکاف (فرستاده ویژه) و جرد کوشنر (داماد ترامپ) از سمت آمریکا و همچنین مقامات اوکراینی همراه بود. به گزارش نیویورک تایمز و رویترز، تمرکز اصلی بر بررسی طرح صلح ۲۰ مادهای بازنگریشده اوکراین بود که از طرح اولیه ۲۸ مادهای پیشنهادی آمریکا در ماه نوامبر نشأت گرفته است. هر دو نفر در کنفرانس خبری مشترک لحن خوشبینانهای داشتند و از پیشرفت چشمگیر سخن گفتند، اما تأکید کردند مسائل دشوار مانند وضعیت دونباس و نیروگاه هستهای زاپوریژیا همچنان حلنشده باقی مانده است.
مهمترین نکات دیدار
به گزارش سیانان و گاردین، زلنسکی اعلام کرد طرح صلح ۲۰ مادهای حدود ۹۰درصد و تضمینهای امنیتی دوجانبه آمریکا-اوکراین ۱۰۰درصد توافق شده و بخش نظامی آن کاملاً نهایی است. ترامپ کمی محتاطتر بود و گفت پیشرفت کلی نزدیک به ۹۵درصد است، اما مسائل مهم مانند کنترل دونباس و زاپوریژیا هنوز نیاز به کار دارد. به نقل از پولیتیکو، ترامپ گفت طرفین «نزدیکتر از همیشه» به توافق هستند و «ما پایههای یک معامله خوب را داریم»، اما هشدار داد اگر توافق حاصل نشود، جنگ طولانی خواهد شد و میلیونها نفر دیگر کشته خواهند شد.
یکی از دستاوردهای کلیدی، توافق بر سر ضمانتهای امنیتی بود. زلنسکی تأکید کرد این تضمینها «کلیدی برای صلح پایدار» هستند و آمریکا متعهد به حمایت است، هرچند ترامپ گفت اروپا باید بخش عمده مسئولیت را بر عهده بگیرد. اورسولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا پس از تماس تلفنی با ترامپ و زلنسکی اعلام کرد پیشرفت «خوب» بوده و اروپا آماده همکاری است، اما بر ضرورت «تضمینهای امنیتی محکم از روز اول» تأکید داشت.
ترامپ پیش از دیدار با زلنسکی، گفتوگوی تلفنی طولانی (بیش از یک ساعت) و سازنده و دوستانهای با ولادیمیر پوتین داشت و قصد دارد پس از دیدار، دوباره با او صحبت کند. ترامپ گفت پوتین در مورد صلح جدی است، اما زلنسکی حملات گسترده روسیه به کییف (با صدها موشک و پهپاد) در روزهای پیش از دیدار را پاسخی به تلاشهای دیپلماتیک دانست.
به گزارش نیویورک تایمز، در حین دیدار، ترامپ و زلنسکی با چندین رهبر اروپایی (از جمله امانوئل مکرون، کییر استارمر، اورسولا فون درلاین و دیگران) تماس تلفنی یکساعته گرفتند. رهبران اروپایی از پیشرفت استقبال کردند و بر تضمینهای امنیتی قوی تأکید داشتند. زلنسکی گفت مذاکرات بعدی احتمالاً ژانویه در واشنگتن با حضور اروپاییها برگزار خواهد شد.
فشار ترامپ بر زلنسکی و نزدیکی به موضع پوتین
هرچند ترامپ سعی کرده به عنوان میانجیای ظاهر شود که میخواهد جنگ را سریع پایان دهد اما آنچه درواقع اتفاق افتاده این است که ترامپ سخنگوی پوتین شده است. به گزارش پولیتیکو، ترامپ پیش از دیدار، با پوتین تماس گرفت و گفت این مکالمه «بسیار سازنده» بوده که این رویکرد، او را به فشار برای سازش بیشتر از سمت اوکراین متهم میکند. ترامپ، پوتین را جدی در صلح توصیف کرد، حتی در حالی که روسیه حملات را تشدید کرده است. زلنسکی اما مقاومت کرد و گفت اوکراین حاضر به واگذاری کامل دونباس نیست و هر تصمیمی درباره قلمرو باید با همهپرسی عمومی (پس از آتشبس حداقل ۶۰ روزه) همراه باشد. به نقل از گاردین، ترامپ مسائل قلمرو را دشوار اما قابل حل دانست.
کاهش نقش اروپا در گفتوگوها، اما حضور در حاشیه
به گزارش رویترز، ترامپ اعلام کرد اروپا باید مسئولیت اصلی تضمینهای امنیتی را بر عهده بگیرد و آمریکا تنها حمایت میکند. با این حال، تماس تلفنی با رهبران اروپایی نشان داد اروپا کاملاً حذف نشده است. به نقل از یورونیوز و گاردین، فون درلاین و استارمر پیشرفت را ستودند و اروپا آماده افزایش حمایت است. وزیر خارجه روسیه اروپا را «مانع اصلی صلح» خوانده، اما رهبران اروپایی بر حفظ حاکمیت اوکراین و تضمینهای قوی تأکید دارند.
انتخاب ترامپ میان دو ولادیمیر
پوتین همچنان بر مواضع حداکثری پافشاری میکند. به گزارش نیویورک تایمز، مشاوران کرملین گفتند کییف باید سریع در مورد دونباس تصمیم جسورانه بگیرد و آتشبس پیشنهادی اروپا جنگ را طولانی میکند. روسیه در حین مذاکرات، حملات را ادامه داد. در چنین شرایطی، اروپا میتواند با افزایش کمکهای نظامی، استفاده از داراییهای منجمد روسیه برای بازسازی و دفاع و ارائه تضمینهای مستقل، حمایت از اوکراین را تقویت کند تا جنگ را «زنده» نگه دارد، یعنی از سقوط کامل کییف جلوگیری شود.
ترامپ روابط گرمتری با پوتین نشان میدهد (با تماسهای مکرر و توصیف مثبت) که این امر، او را به انتخاب پوتین میان دو رهبر ولادیمیر نزدیک میکند. با این حال، ترامپ زلنسکی را «شجاع و سختکوش» خواند و پیشرفت را ستود.
تحلیل نتیجه این دور از مذاکرات
این دیدار پیشرفتهای واقعی و قابل توجه داشت – بهویژه در تضمینهای امنیتی آمریکا که زلنسکی آن را ۱۰۰ درصد نهایی دانست – اما بدون توافق نهایی عمده بود. به گزارش پولیتیکو، نیویورک تایمز و رویترز، طرح صلح ۹۵-۹۰ درصد آماده است، اما مسائل قلمرو، توالی آتشبس و پذیرش روسیه همچنان مانع هستند. ترامپ به دنبال پایان سریع جنگ است، حتی اگر به سازش اوکراین منجر شود، اما مقاومت زلنسکی، انعطافناپذیری پوتین و تأکید اروپا بر تضمینهای محکم، توافق را دشوار کرده است. نتیجه امیدوارکننده، اما شکننده است: صلح نزدیکتر شده و مذاکرات در هفتهها و ماه آینده (با احتمال دیدار در واشنگتن) ادامه مییابد، اما تضمینی برای موفقیت نیست و اروپا نقش کلیدی در پر کردن خلأ احتمالی آمریکا خواهد داشت.
خبرنگار: نیکپندار
نظر شما