خواهرخواندگی میان شهرها یکی از ابزارهای مهم دیپلماسی شهری است که میتواند زمینهساز همکاریهای گسترده در حوزههای فرهنگی، اقتصادی، آموزشی و اجتماعی باشد. این پیمانها به شهرها امکان میدهند تا فراتر از مرزهای ملی، روابطی پایدار و دوستانه برقرار کنند و از ظرفیتهای یکدیگر برای توسعه بهرهمند شوند.
از منظر اقتصادی، خواهرخواندگی فرصتهای تازهای را برای سرمایهگذاری مشترک، تبادل کالا و خدمات و ایجاد بازارهای جدید فراهم میکند. در حوزه فرهنگی نیز این پیمانها به برگزاری جشنوارهها، نمایشگاههای هنری و برنامههای آموزشی مشترک منجر میشوند که شناخت و احترام متقابل میان ملتها را تقویت میکند. همچنین تبادل دانشجویان و پژوهشگران میان شهرهای خواهرخوانده، زمینهساز گسترش دانش و همکاریهای علمی بینالمللی است.
خواهرخواندگی افزون بر جنبههای اقتصادی و فرهنگی، در زمان بحرانها و بلایای طبیعی نیز اهمیت دارد. شهرهای خواهرخوانده میتوانند با ارسال کمکهای انسانی و فنی، نقش مؤثری در کاهش آسیبها ایفا کنند. در نهایت، خواهرخواندگی به شهرها امکان میدهد تا به عنوان بازیگران فعال در عرصه بینالمللی شناخته شوند و با ایجاد شبکههای فرامرزی، جایگاه خود را در جهان ارتقا دهند.
در این زمینه مشهد تاکنون با شهرهای لاهور و کراچی پاکستان، ارومچی چین، نجف و کربلا در عراق و اوش قرقیزستان تفاهمنامه خواهرخواندگی امضا کرده؛ اما تاکنون مدیریت شهری مشهد در دورههای مختلف نخواسته یا نتوانسته از این ظرفیت بینالمللی که تفاهمنامههای خواهرخواندگی ایجاد کرده، استفاده کند به گونهای که این خواهرخواندگیها تاکنون برای شهروندان مشهدی هیچ آوردهای در زمینههای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نداشته است.
با وجود این، اوایل سال جاری بود که خبر خواهرخواندگی مشهد و صنعا مخابره شد و در این زمینه در گفتوگویی با رامین قانع، رئیس کمیته خواهرخواندگی شهرهای حامی مقاومت در شورای عالی استانها از سفر نزدیک سرکنسول یمن در تهران به مشهد خبر دادیم؛ اما این سفر و مذاکرات در زمینه خواهرخواندگی با صنعا هیچگاه اتفاق نیفتاد.
به همین خاطر به سراغ رامین قانع رفتیم تا علت لغو سفر سفیر یمن به مشهد و وضعیت کنونی بحث خواهرخواندگی مشهد و صنعا را از او جویا شویم.
او در این باره میگوید: در فروردین سال جاری بنا بود دوستان در شورای شهر و شهرداری مشهد هماهنگیهای سفر سرکنسول یمن به مشهد را فراهم کنند. یکسری مذاکرات در زمان ریاست آقای ناصحی بر شورای شهر با او انجام دادیم و موضوع به تصمیمگیری شورا موکول شد. چندین بار این مسئله را از دوستان شورا پیگیری کردیم تا با توجه به مذاکرات انجام شده و موافقت اولیه طرف یمنی، برنامهریزی لازم برای سفر سرکنسول یمن به مشهد صورت بگیرد و مقدمات مذاکرات اولیه فراهم شود؛ اما متأسفانه دوستان این موضوع را پشت گوش انداختند و توجهی به اصل مسئله نداشتند.
مدیریت شهری مشهد درگیر مسائل حاشیهای است
رئیس کمیته خواهرخواندگی شهرهای حامی مقاومت در شورای عالی استانها میافزاید: پس از آن، طرف یمنی پیگیریهایی انجام داد و پرسید چرا پس از این همه تلاش و پیگیریهای مستمر برای تفاهم، خبری از ادامه مذاکرات نشد. از آنجا که نمیتوانستیم اختلافات داخلی شورای شهر و شهرداری را به طرف یمنی منتقل کنیم، اعلام کردیم با توجه به شرایطی که پس از جنگ ۱۲ روزه به وجود آمده، فعلاً وقفهای ایجاد شده و انشاءالله به محض آمادگی دوستان، موضوع را به اطلاع خواهیم رساند.
قانع با بیان اینکه تلاش زیادی انجام دادم تا از طریق ایجاد کارزار و پیگیری از دوستان شورای شهر، طرح خواهرخواندگی مشهد و صنعا اجرایی شود؛ اما عزم جدی برای تحقق این موضوع مشاهده نکردم، خاطرنشان میکند: در نهایت تصمیم گرفتیم با توجه به زحمات و ارتباطات شکلگرفته، خروجی این فعالیتها را به صورت یک کتاب منتشر کنیم تا دستکم بهعنوان یک ایده باقی بماند و اگر بعدها کسی تمایل به ورود به این حوزه را داشت، بتواند از این تجربهها استفاده کند.
او متذکر میشود: متأسفانه شورای شهر مشهد از این فرصت پیش آمده غفلت کرد در حالی که فرصت خواهرخواندگی با شهر صنعای یمن میتوانست برای مشهد، جهان اسلام و محور مقاومت تغییرات مهمی ایجاد کند. به نظر میرسد پیگیری نکردن موضوع خواهرخواندگی، بیشتر ناشی از نگاه سیاسی به آن بود تا اینکه نگاه کلان و راهبردی وجود داشته باشد.
رئیس کمیته خواهرخواندگی شهرهای حامی مقاومت در شورای عالی استانها درباره وضعیت خواهرخواندگی سایر شهرهای کشور با شهرهای جبهه مقاومت بیان میکند: در این زمینه پیگیریهایی از طریق شهرداریهای رفسنجان و اصفهان انجام شد. تمایل این دوستان نسبت به مسئولان شهری مشهد برای تفاهم خواهرخواندگی بسیار بیشتر بود. مذاکرات اولیه با مسئولان شهری رفسنجان انجام شد و اکنون در این مسیر از مشهد جلوتر هستند. منتظر برگزاری جلسهای در رفسنجان هستیم تا موضوع خواهرخواندگی شهر تعز یمن با رفسنجان دنبال شود.
در پایان...
خواهرخواندگی میان شهرها، اگر با برنامهریزی دقیق و پیگیری مستمر همراه باشد، میتواند به بستری برای توسعه پایدار، تبادل فرهنگی و ارتقای جایگاه بینالمللی شهرها تبدیل شود. تجربههای نیمهتمام در مشهد نشان داد صرف امضای تفاهمنامه کافی نیست و آنچه اهمیت دارد، اجرای عملی و بهرهبرداری از ظرفیتهای ایجاد شده است.
فرصتهایی مانند خواهرخواندگی با صنعا یا دیگر شهرهای محور مقاومت و جهان اسلام میتوانند زمینهساز همکاریهای گسترده در حوزههای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی باشند و آثار مثبت آن نه تنها برای شهر مشهد؛ بلکه برای جامعه بزرگتر امت واحده اسلامی نیز قابل توجه خواهد بود. استمرار این مسیر نیازمند نگاه راهبردی شوراهای شهر در دورههای مختلف، عزم جدی مدیریت شهری و بهرهگیری از تجربههای گذشته است تا این پیمانها از سطح کاغذ فراتر رفته و به دستاوردهای ملموس برای شهروندان تبدیل شوند.
نظر شما