صنعتی که اکنون زیر بار مسایل و مصایب اقتصادی به دست فراموشی سپرده شده و بتدریج به سمت نابودی پیش می‌رود.

قالی‌های چینی با برند «کاشان»
در حالی که قالی ایران در بازارهای جهانی غایب است، قالی‌های چینی با برندهایی نظیر «کاشان» و مانند آن در سطح بین‌الملل جولان می‌دهند که به گفته معاون برنامه ریزی و اشتغال استانداری اصفهان، سهم فرش دستباف از صادرات غیرنفتی کشور از 17/5 درصد در سال 79 به رقم 1/2 درصد کاهش یافته است.
علیرضا همدانیان با اشاره به اینکه سالانه در سطح کشور بیش از 5 میلیون مترمربع فرش دستباف بافته می‌شود که 12 درصد از این میزان سهم استان اصفهان است، تصریح می‌کند: در قانون بودجه سال آینده تمهیداتی در راستای کاهش قیمت تمام شده فرش دستباف اتخاذ شده که با تحقق این مهم بازار فروش فرش رونق بهتری می‌گیرد.

دار قالی با وام بالا نمی‌رود
در سالهای گذشته بارها اعلام شده تولیدکنندگان فرش به وام کم بهره با زمان بازپرداخت طولانی نیاز دارند تا فعالان این بخش به دلیل نوسان قیمت دلار سرمایه‌هایشان را از دست ندهند و این صنعت، همچنان پویایی خود را حفظ کند. با این تمهید وام سه میلیونی در اختیار قالیبافان قرار گرفت، اما حتی یک دار قالی هم بالا نرفت.
رئیس اتحادیه صنف تولیدکنندگان فرش اصفهان می‌گوید: این استان حدود 480 هزار بافنده داردکه تاکنون تنها 64 هزار قالی‌باف و سه رسته از هشت رسته قالی بافان بیمه شده اند، در حالی که با توجه به مصوبه مجلس باید تمام تولیدکنندگان فرش بیمه شوند.
اصغر صیرفیان پور با بیان اینکه از شمار کل قالیبافان اصفهان، حدود 14 هزار نفر از طراحان، نقاشان و بافندگان و مرمت کاران دارای کد به بیمه معرفی شده اند، می‌افزاید: ناظران فنی، استادکاران، رنگرزان، چله‌کشان و قالی‌شویان هنوز کد برای بیمه شدن دریافت نکرده‌اند.
وی با اشاره به اینکه براساس بررسی‌های مجلس اگر به تولیدکنندگان یارانه پرداخت و از دادن مالیات معاف شوند چرخ صنعت بهتر خواهد چرخید، خاطر نشان کرد: مسؤولان دارایی و مالیات فکر می‌کنند تولیدکنندگان با این برنامه آنها را دور می‌زنند.
صیرفیان پور اعتقاد دارد با صادرات فرش دستباف، افزون بر پویایی اقتصادی، فرهنگ ایران اسلامی به دورترین نقطه جهان معرفی می‌شود، اضافه می‌کند: برنامه ارزی در گذشته برای صادرات فرش در نظر گرفته شد، اما وزارتخانه گرفتن ارز را لغو کرده و تاکنون نیز این امر عملیاتی نشده است.

تهدید بزرگ برای صنعت قالی
وجود بیماری های ریوی به دلیل وضعیت تهویه نامناسب کارگاه ها و بخصوص مشکلات بینایی از جمله خطراتی است که شاغلان این شغل دچار آن می‌شوند و برای کسانی که عمرشان در پای دارهای قالی می‌گذرد بیمه یک ضرورت به شمار می‌رود.
از سوی دیگر ورود افراد غیرکارشناس به این عرصه موجب شده بافنده وقتی می‌بیند خریدار قالی خوب را از بد تشخیص نمی‌دهد از مواد اولیه مطلوب استفاده نمی کند.
زهرا احمدی یکی از قالیبافان اصفهانی که چند دهه به این کار مشغول است، در خصوص مشکلات صنف قالیباف می‌گوید : بسیاری از قالیبافانی که به سن بازنشستگی رسیده‌اند به دلیل اینکه کسی ادامه دهنده راهشان نیست اقدام به فروش دارهای قالی‌شان می‌کنند .
وی نبود حمایت واقعی از این قشر را سبب کاهش نیروی انسانی در این رشته می‌داند که با ادامه این روند شاهد خاموشی چراغ قالیبافی در کشور خواهیم بود.
این فعال عرصه فرش، ناتوانی در پرداخت بدهی تولید کنندگان قالی به بانکها را به دلیل شرایط نامطلوب اقتصادی این حوزه می‌داند که در فهرست سیاه بانکها برای دریافت تسهیلات قرار گرفته اند.

فرشهای ایرانی ضمانتنامه ندارند
فعالان صنعت فرش دستباف در اصفهان از نبود ضمانتنامه و خدمات پس از فروش برای فرشهای گرانبهای ایرانی و همچنین نبود بازاریابی علمی و مطالعه بازار انتقاد دارند و می‌گویند: فرش ایرانی که گاهی صدها میلیون تومان ارزش دارد تضمینی برای خریدار خود ایجاد نمی‌کند.
بنابراین تدوین نظامنامه جامع فرش ضروری است و در این نظامنامه باید مواردی همچون بازاریابی علمی، ضمانت، خدمات پس از فروش و مطالعه بازار مشخص شود.
با توجه به اینکه در زمینه کیفیت، بافت و تولید فرش ایرانی مشکلی وجود ندارد، اما تفاوت در طرحهای فرش کشورهای چین، پاکستان، هند یا ترکیه است که مورد قبول خریداران جهانی قرار می‌گیرد. این نکته نشان می‌دهد باید به پس از تولید و مشتری یابی نیز اهمیت داد. ما حتی نمی دانیم فرش ایرانی در چه کشورهایی طرفداران بیشتری دارد و در مطالعات بازار بسیار ضعیف هستیم.

ردپای دلالان بر بازار فرش و قالی
شبکه گسترده دلالان صنف فرش و قالی اصفهان از مهمترین مشکلات پیش روی صنعت قالی این کلانشهر می‌باشد که از وضعیت و مشکلات موجود سوء استفاده کرده و قالی را در پای ‌دار می‌خرند.
با این وصف قالی های با قیمت بالای صد میلیون، به قیمت دو یا سه میلیون توسط دلالان از قالیبافان روستایی خریداری می‌شود و در این میان این دلالان هستند که با سود چند صد میلیونی روبه رو هستند، یعنی دسترنج چند ماهه قالیبافان سبب پولدار شدن یک شبه دلالان این حرفه می‌شود.
یک کارشناس حوزه فرش و قالی می‌گوید: باعث تاسف است که برخی تولیدکنندگان فرش دستباف در اصفهان فقط برای استفاده از فرصتهای بیمه و وام قالیبافی به این صنعت وارد شده اند که پس ازگرفتن وام از بانکها، آن را در سایر صنایع مصرف می‌کنند.
محمد شفایی با ابراز تأسف ازاینکه امروزه قالیبافان دیگر به بافت طرحهای جدید علاقه ای نشان نمی دهند، ادامه می‌دهد : ناتوانی در جذب بازار و آشنا نبودن با سلیقه بازار از جمله مشکلات قالیبافان کشور است، زیرا بیشتر قالیبافان در سنین بالا بوده و تنها بر اساس تجربیات خود اقدام به بافت فرش می‌کنند.
کارشناس حوزه فرش از پررنگ شدن نقش کشورهای پاکستان، چین و هند در بازار قالی و فرش جهان خبر می‌دهد و خاطر نشان می‌کند: آنها با ارایه طرحهای مناسب و مخاطب پسند سعی در دست گرفتن بازار این محصول دارند که با وضعیت کنونی رسیدن آنها به هدفشان وجود دارد.