اما این نظر همه نیست و عده زیادی هم هستند که اردوغان را یک جاهطلب کوتاهبین میدانند. این دسته میگویند اقتصاد ترکیه با 450میلیارد دلار بدهی و تکیه بر صنعت در حال افول گردشگری بر روی آب بنا شده و هر آن امکان فروریختن آن وجود دارد. البته اردوغان همچنان ژست یک پیروز را به خود میگیرد، اما واقعیت آن است که این فقط یک ژست است. ترکیه برای غرب به سرکردگی آمریکا تنها یک ابزار برای فشار بر سوریه و عراق بود و پاداش این خدمات هرگز برآورده شدن آرزوی اردوغان برای پیوستن به اتحادیه اروپا و پیوستن به جمع کشورهای مدعی نبود. شاید این جمله «جورج آزبورن»، وزیر دارایی انگلیس که میگوید تا زمانی که من زندهام، ترکیه به عضویت اتحادیه اروپا در نخواهد آمد بهترین شاهد بر این مدعا باشد.
اما اردوغان که سودای بزرگی را در سر دارد، همچنان بدنبال اسباب آن میگردد و یکی از این راهها را حضور در خلیج فارس میداند، به همین دلیل تصمیم گرفته ادای دولتهای قدرتمند را در آورد. ادایی که باعث حضور 3هزار سرباز ترک در پایگاه نظامی دائمی این کشور در قطر شده است. ترکیه دوست دارد خود را به ناتو نزدیک کند و البته ناتو هم از این کار خرسند است، چرا که حاشیههای امنیتی روسیه را تنگتر میکند و الان هم که اوضاع آنکارا و مسکو چندان مساعد نیست میتواند ماهی خود را از آب بگیرد.
جذبه ناتـــو، انرژی و اخوان
امید پامیر نماینده سابق ترکیه در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی حضور کشورش در خلیج فارس را در جهت افزایش امنیت منطقه و این آبراه استراتژیک میداند و معتقد است: اولین انگیزه ترکیه برای نزدیک شدن به خلیج فارس حمایت از صلح، ثبات و امنیت در منطقه است. ترکیه و منطقه خلیج فارس در محدودهای قرار دارند که از اهمیت زیادی برخوردار است و منطقهای حساس است.
اما کارشناسان میگویند اخوان المسلیمن، انرژی و ناتو موضوعات جذب کننده ترکیه به خلیج فارس هستند. ترکها عملاً بدنبال ایجاد موازنه میان محور حامی اخوان- ترکیه و قطر- در برابر مخالفان اخوان - مصر و عربستان- در منطقه هستند و همچنین به علت در حال توسعه بودن بهشدت به انرژی نیازمندند. برای کشوری همانند ترکیه بسیار مهم است که جریان انرژی این کشور همواره تضمین شده باشد و امنیت هم برآن حاکم باشد. قطریها که میلیاردها لیتر گاز دارند، میتوانند یکی از منابع ثابت تأمین انرژی برای ترکیه باشند. این در حالی است که ترکها در حال حاضر روابط خوبی با روسها -به عنوان یکی از منابعی که گاز به ترکیه صادر میکند- ندارند و این توافقنامه در این شرایط میتواند مفید باشد.
سودای امپراطوری
موسی داداشزاده، رابطه قطر و ترکیه را بهتر از مناسبات ریاض و آنکارا میداند و میگوید: به لحاظ نگرشهای اخوانی، ترکیه و قطر به مراتب به هم نزدیکتر هستند و همین بستر باعث نزدیکتر شدن آنها در خلیج فارس شده است. قطر و عربستان طی سالهای اخیر بر سر حمایت از اخوانالمسلمین و شیخ غرضاوی باهم اختلاف شدید داشتند. این اختلاف به رابطه عربستان و ترکیه هم کمی خدشه وارد کرد. لذا اینکه قطر حاضر نشده با آمریکا پیمان نظامی ببندد و سراغ ترکیه برود، ریشه در مسایل سیاسی و منطقهای و بویژه اخوانالمسلمین دارد، چرا که آمریکا از رفتن محمد مرسی خرسند شده بود.
وی تصریح میکند: البته درکل اردوغان سودای امپراطوری گذشته را هم در سر دارد و شما میبینید که ترکها در فضای رسانهای خود را به عنوان هشتمین ارتش قوی دنیا مطرح کردهاند. در همین راستا ترکیه با افغانستان و پاکستان نیز پیمان نظامی منعقد کرده تا نفوذ خود را در منطقه نشان دهد، اما این رویه در راستای توهم امپراطوری عثمانی توسط اردوغان است.
این کارشناس مسایل ترکیه میافزاید: اردوغان در توهم ایجاد یک امپراطوری اسلامی است و به شیوههای مختلف از طریق کمکهای انسان دوستانه، تربیت نیروی نظامی و برگزاری مانورهای مشترک در صدد تثبیت موقعیت خود در منطقه خاورمیانه است. البته بحث دیگر که نباید از نظر دور داشت، بحث نفت و انرژی است.
اما بطور قطع به هیچ عنوان ترکیه نمیتواند حضور بلندمدتی در خلیج فارس داشته باشد چرا که هزینه زیادی برای آنها دارد و همچنین شکست ترکیه از شبه نظامیان «پ ک ک» طی ماههای اخیر نشان داده که قدرت نظامی ترکیه هم یک تبلیغ رسانهای بیش نبوده است.
داداش زاده اظهار می دارد: اردوغان خود را در جای یک قهرمان جهانی برای تشکیل امپراطوری ترکیه می داند اما واقعیت آن است که او امروز بیش از آنکه وجهه ملی و نجات بخش داشته باشد یک چهره سردرگم دارد که بدون شک زمان کوتاهی تا فروریختن آرزوهایش باقی مانده است.
اردوغان فکر می کند در خلیج فارس به صورت یک قدرت ظهور خواهد کرد اما ماجرا برعکس این است.
نظر شما