در سال ۱۳۹۲ نیز طی پروژه‌ای مشابه در تهران به نمایش بناهای تاریخی کشور که ثبت جهانی شده، پرداختند که این بار به عنوان «باغ موزه» شناخته می‌شود.
*تاریخچه بوستان‌های مینیاتوری ایران
بازرگانی، مدیر باغ موزه مینیاتوری تهران در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما می‌گوید: این باغ موزه در مساحت سه هکتار ایجاد شده که در مرحله اول اجرای ماکت مینیاتوری آن، ۱۲ اثر تاریخی تخت جمشید، چغازنبیل، میدان نقش جهان اصفهان، پاسارگاد، تخت سلیمان، گنبد سلطانیه، ارگ بم، کلیساهای ارامنه، کوه و کتیبه بیستون، مجموعه شیخ صفی الدین اردبیلی، بازار تبریز و آبشارهای شوشتر که هم‌اکنون در فهرست آثار جهانی ثبت شده‌اند، با مقیاس یک بیست و پنجم اندازه واقعی در بوستان نصب شده است.
وی می‌افزاید: هدف ازاجرای این طرح، آشنایی هموطنان و شهروندان با مواریث فرهنگی است. به این ترتیب بازدیدکنندگان که شاید امکان سفر به نواحی گوناگون کشور و بازدید این بنا‌ها را نداشته باشند، در فضایی محدود و زمانی کوتاه به ایرانی کوچک سفر می‌کنند.
* تعابیری متفاوت برای بوستان‌های مینیاتوری
سال‌هاست در کشورهای گوناگون شاهد ایجاد باغ موزه‌های مینیاتوری هستیم که توسط نهادهای دولتی و حتی کمپانی‌های معتبر بنا می‌شوند. در حال حاضر بزرگ‌ترین باغ موزه جهان در استانبول قراردارد که شامل ۱۰۵ نماد از بناهای تاریخی و باستانی است.
زهرا حبیبی زاد، کار‌شناس موزه‌ها درباره ایجاد این بوستان‌ها می‌گوید: نکته‌ای که پیش از ورود به این موضوع باید به آن بپردازم، این است که من با عنوان «باغ موزه» برای این فضا‌ها مشکل اساسی دارم. به واقع باغ موزه مینیاتوری چه تعریفی دارد؟ این عنوان با این موضوعیت از کجا آمده است؟ هیچ تعریفی را نمی‌توانم برای آن پیدا کنم. براساس مواجهه با تجربه سایر ملل نیز ما به مورد و نمونه‌ای با این عنوان و با این موضوع در هیچ کجا برخورد نمی‌کنیم، زیرا نمونه‌های مشابه با عناوینی همچون بوستان شناخته می‌شود. همچنین بوستان‌هایی مشابه این در کشورهای دیگر جزو جاذبه‌های گردشگری بوده و بسیار مورد استقبال قرار می‌گیرند.
بنابراین فضاهایی این چنینی در زیرمجموعه باغ موزه‌ها نیستند. پس پیشنهاد می‌کنم این فضاهای مشجر با این موضوع را بوستان بنامیم.
*تعریف دقیق‌تر باغ موزه‌ها
این پژوهشگر موزه با اشاره به اینکه باغ موزه‌ها تعریفی دیگر دارند و باغ‌هایی تاریخی با نمایشگاه‌هایی ثابت هستند، ادامه می‌دهد: آنچه که امروز به این نام در حال گسترش است، بوستان‌هایی است که هدفش نشان دادن ارزش‌های فرهنگی، تاریخی و معماری است. فضای باز مشجری که بناهای تاریخی را با اندازه ای کوچک‌تر از اندازه واقعی در قالب یک ماکت نمایش می‌دهد.
*یک تجربه
عصر یک روز تابستانی برای دیدار از بوستان مینیاتوری مشهد می‌روم.
علیرضا نصیری ۳۳ ساله که همراه خانواده‌اش برای دیدن این مجموعه آمده، می‌گوید: از سال‌ها پیش ضرورت ایجاد این گونه بوستان‌ها در کشور ما حس می‌شد که خوشبختانه در سال‌های اخیر تلاش‌هایی دراین زمینه شده است. به نظرم ایجاد این مجموعه‌ها ضمن آگاهی آحاد مردم از فرهنگ و هویت خود، موجب می‌شود علاقه آن‌ها نسبت به کسب اطلاعات در زمینه میراث فرهنگی و باستانی کشور نیز افزایش یابد.
مهتاب صالحی ۱۹ ساله که خود را دانشجوی معماری معرفی می‌کند نیز می‌گوید: تجربه جالبی است که در فضایی قدم بزنیم که جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی کشورمان در کنار هم قرار گرفته باشد، زیرا من هنوز از نزدیک برخی از این بنا‌ها همانند کندوان را ندیده بودم. البته امیدوارم این پروژه بزودی تکمیل شود و دیگر آثار فرهنگی و گردشگری کشورمان و حتی دیگر کشور‌ها نیز نمایش داده شود.
*قابلیت‌های پنهان بوستان‌های مینیاتوری
امروزه صنعت سرگرمی، از درآمدزا‌ترین کسب و کارهای جهان به شمار می‌آید، چنانکه در سال ۲۰۱۳ که فرانسه به عنوان پر بازدیدترین کشور جهان شناخته شد، بوستان تفریحی دیزنی لند پاریس با 9/14 میلیون گردشگر در صدر سایت‌های گردشگری این کشور قرار داشت. حال پرسش اینجاست که آیا بوستان‌های مینیاتوری کشور ما نیز می‌توانند روزی به عنوان جاذبه‌های گردشگری شناخته شوند؟
زهرا حبیبی زاد، کار‌شناس موزه‌ها در پاسخ می‌گوید: به طور قطع ساخت بوستان‌های این چنینی بسیار باارزش و جذاب است، زیرا گردشگران علاوه بر تفرج و استراحت،با این سازه‌ها آشنا شده، اهمیت آن‌ها را متوجه می‌شوند و به طور حتم در برنامه سفر خود و در دیدار از این بنا‌ها توجه و علاقه بیشتری نشان خواهند داد.
وی می‌افزاید: همچنین این مقوله بر ارزش‌های آثاری که در یونسکو ثبت شده‌اند، تأکید می‌کنند. به این ترتیب وقتی شما ماکت سازه‌های تاریخی را به این صورت می‌بینید به تزیینات، ظرافت‌ها و شکوه معماری آن‌ها بیشتر پی می‌برید. البته به همه این‌ها حس غرور، افتخار و هویت یابی گردشگران داخلی را هم باید اضافه کرد. ناگفته نماند، گذشته از گردشگران عادی، این آثار برای دانشجویان معماری و طراحان، مورد مطالعه و بسیار جالب خواهد بود.
*فرصتی برای معماران و دانشجویان
مدیر باغ موزه مینیاتوری تهران نیز با اشاره به اقبال بازدیدکنندگان متخصص باغ موزه تهران، اظهار می‌دارد: این فضا علاوه بر جاذبه‌های فرهنگی و هنری برای آحاد مردم، فرصتی خاص برای انجام پروژه‌های دانشگاهی رشته‌های گوناگون همانند هنر و معماری را نیز فراهم می‌کند، چنانکه بسیاری از دانشجویان از این سازه‌ها برای مطالعات خود بهره می‌برند.
بازرگانی همچنین تأکید می‌کند: چنانچه تبلیغات کافی برای معرفی این گونه فضا‌ها وجود داشته باشد، این مجموعه‌ها می‌تواند در جلب گردشگر داخلی و خارجی مؤثر باشد. به اعتقاد من، از مزایای باغ موزه‌ها این است که می‌تواند در جلب گردشگرانی که با انگیزه‌های گوناگون به شهری همانند تهران و تبریز سفر می‌کنند نیز موفق باشد. برای نمونه وقتی یک سرمایه گذار از کشور دیگر به تهران سفر می‌کند، در فاصله انجام برنامه‌های تجاری خود نیز می‌تواند به این مجموعه سر بزند و زیبایی‌های تاریخی و فرهنگی کشور را ببیند. این مسأله حتی می‌تواند در علاقه‌مندی وی برای بازدید از فضاهای واقعی این سازه‌ها مؤثر باشد.
نظر شما