حسان الزین نویسنده و تحلیلگر لبنانی در گفت و گو با خبرنگار قدس آنلاین به تبیین رابطه شیعیان لبنان و نقش امام موسی صدر در انقلاب اسلامی و به طور کلی رابطه شیعیان لبنان با ایران پرداخت و گفت: اتفاقات مهم در تاریخ ملت ها روابط مهمی را به وجود می آورد که تاریخ آن ملت را تغییر می دهد. این اتفاقی است که در رابطه شیعیان منطقه جبل عامل لبنان با ایران رخ داده است؛ چراکه شیخ بهاء الدین عاملی و شیخ حر عاملی و علمای بسیار دیگر وجود داشته اند که متناسب با رابطه خود با ایران هم از لحاظ دیدگاه های دینی و هم از لحاظ رویکرد سیاسی تغییر داشته‌اند.

حسان الزین افزود: در واقع می توان گفت رابطه شیعیان لبنان با ایران یک رابطه تکاملی است؛ به گونه ای که شیعیان منطقه جبل عامل حدود یک پنجم علمای شیعه در جهان را در خود جای داده و حتی یک پنجم کتاب های مهم شیعی نیز از این منطقه برآمده است، در نتیجه منطقه جبل عامل یک مرکز اساسی برای گسترش شیعه در جهان بوده است؛ بنابراین روابط ایران لبنان فقط محدود به روابط سیاسی نیست، بلکه یک رابطه ریشه دار تاریخی فکری و انسانی است.

نویسنده و تحلیلگر لبنانی تصریح کرد: برخی از پادشاهان سعی کردند اینگونه جلوه دهند که تشیع در ایران یک رویکرد سیاسی است که می‌کوشد با دیگر مذاهب مقابله کند، این رویکرد امروز نیز یکی از مهمترین روش‌هایی است که دشمنان آن را دنبال می‌کنند تا بین مذاهب و ادیان مختلف در کشورهای اسلامی ایجاد تفرقه کنند و در واقع این استراتژی دشمن در مقابله با ایدئولوژی مقاومت مقابل امپریالیسم آمریکایی و پروژه صهیونیستی است. چرا که می‌خواهند ایدئولوژی مقاومت را که برآمده از اندیشه و نهضت امام حسین علیه السلام است از منظومه حکومتی جمهوری اسلامی ایران خارج کنند و اینگونه جلوه دهند که نمی توان مبتنی بر آن دولتی را تشکیل داد. از طرف دیگر در لبنان نیز تلاش براین است که ایدئولوژی مقاومت را از آن سلب کنند و بگویند که نمی‌توان بر پایه این ایدئولوژی دولتی را تشکیل داد و این ابزار مهمی در دست دشمنان برای ترساندن دیگر مذاهب و گروه ها در کشور است، از همین رو دشمن سعی می‌کند که رابطه تاریخی بین ایران و لبنان را که همان تفکر شیعی است، محو کنند.

وی در پاسخ به این سوال که اکنون رابطه بین انقلاب اسلامی با شیعیان منطقه جبل عامل چگونه است گفت: برای پاسخ به این سؤال باید بر استراتژی سیاسی در منطقه جبل عامل متمرکز شویم؛ پس از جنگ جهانی اول  در منطقه جبل عامل جنبشی مهم به رهبری سید ابوالحسن شرف الدین و سید محسن الامین و گروهی از علما شکل گرفت. شیعیان لبنانی سعی داشتند که یک منظومه واحد را در سطح جهان اسلام شکل دهند. در نتیجه هیچ گونه اتکا و رویکرد مذهبی را نداشتند و بر همین اساس با ملک فیصل پادشاه عربستان به عنوان پادشاه این کشور تعامل داشتند، چون معتقد بودند این تعامل می‌تواند با استعمار نوین فرانسه و انگلیس مقابله کند. یادآوری می‌کنیم که ملک فیصل حتی حاضر بود که به سید ابوالحسن شرف الدین اموالی را بدهد که وی در جواب گفت اگر فکر می‌کنی که دادن پول باعث می شود که ما وابسته به تو شویم، اشتباه می‌کنی، افکار و مواضع ما افکار و مواضع آل محمد(ص) است. سید ابولحسن شرف الدین در قبال شاه ایران نیز موضع مهمی را اتخاذ کرد. شاه ایران خواستار دیدار با سید شرف الدین شد اما او این درخواست را رد کرد و آن جمله مشهور خود را گفت که اگر علما را دیدید که به دیدار پادشاهان می‌روند چه عالم و پادشاه بدی و اگر دیدید که پادشاهان به دیدار علما آمدند، چه پادشاه و عالم خوبی. پس از آن و هنگامی که رژیم صهیونیستی شکل گرفت، سید شرف الدین و سید مسحن امین پیامی را خطاب به دنیای عرب و اسلام منتشر کردند.

حسان الزین در ادامه به تبیین نقش امام موسی صدر در شکل گیری انقلاب اسلامی ایران پرداخت و اضافه کرد: در سال ۱۹۵۰ امام موسی صدر که اصالتاً لبنانی بود به این کشور آمد و در آن زمان تابعیت لبنانی نداشت تا اینکه فؤاد اشهاد رئیس جمهور وقت لبنان به ایشان تابعیت لبنانی داد که به دنبال آن وتحت بهانه‌های واهی، شاه ایران تابیعت ایرانی را از ایشان سلب کرد. همسر امام خمینی(ره) می‌گوید که امام موسی صدرآن موقع اعلام کرد که شاه را از تخت پادشاهی به زیر خواهم کشید. پس از آنکه امام خمینی توسط شاه در ایران بازداشت شد، آیت الله خوئی مرجع عالیقدر شیعیان می‌گوید، امام موسی صدر با سفر به برخی از کشورهای اروپایی به ویژه واتیکان به دعوت این کشور، اهمیت امام خمینی و مواضع او را تشریح کرد و این سفر در آزاد کردن امام خمینی بسیار تأثیرگذار بود.

نویسنده لبنانی ادامه داد: در سال ۱۹۶۷ مجلس اعلای شیعیان لبنان توسط امام موسی صدر تأسیس شد و مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی در مورد آن می‌گوید که این مجلس یک دولت کوچک جهانی برای شیعیان و مسلمانان است. تشکیل این مجلس به رهبری امام موسی صدر اهمیت زیادی در تحقق انقلاب اسلامی ایران داشت؛ به گونه‌ای که بیشتر رهبران انقلابی اعم از شهید بهشتی، شهید مطهری، سید احمد خمینی و.... که در انقلاب نقش مهم داشتند، به طور مستمر به لبنان سفر می کردند و بیشتر سخنرانی‌های امام خمینی(ره) از طریق لبنان به کشورهای دیگر مخابره می‌شد. دکتر شهید چمران به لبنان آمد تا در بسیاری از امور سازمانی و نظامی به امام موسی صدر کمک کند. شهید چمران در کتاب خاطرات خود می‌گوید ما نمی‌توانیم نامه‌ها و سخنرانی های امام خمینی(ره) را به خاطر نظارت‌های شدید رژیم بعث، مستقیما به عراق ارسال کنیم، بنابراین بهترین راه ارسال آن از طریق لبنان بود. بنابراین وقتی تاریخ انقلاب اسلامی در ایران را مطالعه می‌کنیم، باید تاریخ شیعه در لبنان را که به آن به شدت همبستگی دارد، نیز مطالعه کنیم، چرا که بخش مهمی از پیروزی انقلاب اسلامی است، همانطور که ایرانی ها نقش بسزایی در همبستگی مردم لبنان دارند. امام موسی صدر روابط سیاسی بسیار مهمی با سران کشورها داشت و به صورت خستگی ناپذیر بسیار فعال در میدان عمل می کرد.

وی در ارتباط با اهمیت فکر شیعی در لبنان گفت اهمیت آن در این است که مبتنی بر این ایدئولوژی پروژه‌های مهمی در سطح دولت آغاز شد و امام موسی صدر ایده "دولت ایمانی" را مطرح کرد؛ اهمیت این دولت در این بود که بین اقشار مختلف این اطمینان را ایجاد کند که دولت، مبتنی بر ایمان به برابری شهروندی خواهد بود. بسیاری از بزرگان تأکید می‌کنند که دولت بی ایمان عناصر مهم یک دولت را ندارد و این برای مقابله با دشمن بسیار اهمیت دارد و می‌تواند مقدمه‌ای برای ظهور امام مهدی(عج) باشد.

حسان الزین در پایان با اشاره به سه نمونه از تفکر ایمانی برای تشکیل دولت در جهان گفت: نمونه اول انقلاب اسلامی در ایران به رهبری امام خمینی، نمونه دوم در لبنان به رهبری امام موسی صدر و نمونه سوم در عراق به رهبری سید محمد صدر بوده است که در ایران انقلاب اسلامی موفق به آزادی اراده ها و روشن سازی اندیشه‌ها بود. معیار امام موسی صدر در لبنان نیز کمک به موفقیت جمهوری اسلامی ایران بود، زیرا این موفقیت به مفهوم  سد تمام پروژه‌های صهیونیستی آمریکایی در منطقه بوده و دشمن را در حصول موفقیت ناکام می کند. اما در عراق پس از ترور سید محمد صدر الگوی عراقی از بین رفت و تغییر خاصی رخ نداد. خلاصه کلام آنکه امروز همانطور که سید حسن نصرالله دبیرکل حزب الله لبنان گفته است، باید دوباره اندیشه‌های امام موسی صدر را بازخوانی کنیم، این در خدمت مقاومت اسلامی خواهد بود.

انتهای پیام/