محمد شریعتمداری، وزیر ۶۱ساله وزارت رفاه در آخرین روزهای حضورش در دولت دوازدهم در گفت‌وگو با ما به تدابیری که تاکنون برای مواجهه با افزایش جمعیت سالمندی اندیشیده شده است، اشاره می‌کند.
آمارهای رسمی بیانگر این است که در سال‌های آینده ما با گروه بزرگ‌تری از سالمندان در هرم جمعیتی کشور روبه‌رو خواهیم بود که تا دو دهه دیگر دو برابر می‌شود. وزارت رفاه و زیرمجموعه‌های آن مثل تأمین‌اجتماعی و بهزیستی برای مواجهه با این مسئله چه تدابیری اندیشیده‌اند؟
پنجره جمعیتی یک فرصت بی‌بدیلی است که در اختیار ملت ایران قرار دارد و هر چند زمان ما برای تغییر هرم جمعیتی محدود است اما با برنامه‌ریزی می‌توان از باز بودن این پنجره با ترغیب قشر جوان به فرزندآوری و ایفای نقش آن‌ها در رشد و تعالی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور حداکثر استفاده را به عمل آورد و نرخ رشد جمعیت را بالا برد تا از پیری‌جمعیت در دهه‌های آینده جلوگیری شود.
جمعیت سالمند کشور را نباید صرفاً یک تهدید تلقی کرد. همان‌طور که اشاره کردید این جمعیت در سال‌های آینده اضافه خواهد شد و مسئولیت‌های مربوط به این حوزه در دولت زیر نظر شورای عالی حمایت از سالمندان کشور شکل گرفته که دبیرخانه آن در سازمان بهزیستی مستقر است و فعالیتش را جدی‌تر از هر زمان دیگری دنبال می‌کند.
دبیرخانه شورای امور سالمندان، آیین‌نامه اجرایی خودش را تدوین کرده که به تصویب هیئت‌وزیران هم رسیده و براساس آن وظایف همه دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها در حوزه سالمندان معین و تدوین شده و به همه دستگاه‌ها نیز ابلاغ شده است.
کارگروه‌های ویژه‌ای نیز برای پیگیری امور به صورت تخصصی ذیل دبیرخانه شورای‌عالی سالمندان تشکیل شده است.
به طور طبیعی بخش قابل‌توجهی از مسائل و وظایف مربوط به سالمندان با توجه به شرایط خاص جسمانی و سنی و نیاز به درمان و خدمات بهداشتی و سلامت بر عهده وزارت بهداشت است و هر چه به تعداد و عمر سالمندان ما اضافه می‌شود به ویژه با توجه به افزایش میل و امید به زندگی در کشور، ما با بهبود کیفیت زندگی و افزایش خدمات بهداشت و درمان و ... قشر بزرگ‌تری روبه‌رو هستیم که به دریافت خدمات درمانی بیشتر و تکمیل‌تر نیاز دارند.
بنابراین سازمانی که مسئولیت بهداشت و درمان این قشر را برعهده دارد یعنی وزارت بهداشت و درمان به طور خاص و دستگاه‌های دیگر پوشش‌دهنده خدمات به سالمندان خودشان را برای اینکه با روند روبه رشد و فزاینده هزینه‌های بهداشتی و درمانی این طبقه تجهیز کنند از طریق تکمیل خدمات بیمه‌ای برای این جامعه جمعیتی خود را آماده می‌کنند تا شرایط مطلوب‌تری را برای دوران سالمندی فراهم کنند که در نشاط سالمندان مؤثر باشند.
مسائل و امور مربوط به سالمندان در کنار خدمات بهداشتی و درمانی، خدمات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی نیز مهم است، در این خصوص وزارت رفاه چه کرده است؟
در این حوزه ارتباط دولت با جامعه سالمندی عمدتاً از طریق سازمان‌ها و صندوق‌های بازنشستگی است.متأسفانه در گذشته با صندوق‌های بازنشستگی صرفاً با نگاه رابطه حقوقی و مالی و یک صندوق برخورد می‌شد. ما در این دوره تلاش کردیم صندوق‌های بازنشستگی را به مسئولیت‌های اجتماعی و فرهنگی خودشان در قبال سالمندان آگاه کنیم و این نهادها را در حوزه‌های دیگر اجتماعی و فرهنگی مرتبط با زندگی افراد تحت پوشش خود فعال کنیم و ساختاری چندبعدی در صندوق‌ها به وجود آوریم.
همان‌طور که می‌دانید در حال حاضر سازمان بازنشستگی کشور متکفل امور مربوط به یک‌میلیون و ۵۰۰هزار بازنشسته دولتی است و این عده عموماً از جامعه سالمندان هستند. این سازمان در حوزه فعالیت‌های اجتماعی سالمندان و ایجاد شرایط مطلوب‌تر برای دوره سالمندی چه در بخش بیمه و درمان و چه تأمین منابع مثلاً از طریق صندوق‌های قرض‌الحسنه و منابع دیگر، خدمات گسترده‌ای را به بازنشستگان و قشر سالمند کشور ارائه می‌دهد. علاوه بر این، خدمات دیگری در حوزه فرهنگی و آموزش حتی به خانواده و فرزندان این سالمندان ارائه می‌شود که در کاهش دغدغه‌ها و بهبود شرایط زندگی و ذهنی سالمندان مؤثر است مانند حمایت و کمک به فرزندان دانشجوی بازنشستگان و حمایت از پایان‌نامه‌های دانشگاهی آن‌ها و ... .
یک اقدام در این حوزه فراهم کردن امکان خرید محصولات و لوازم‌خانگی برای ۵/۱میلیون بازنشسته کشوری به ویژه با استفاده از خدمات نظام بیمه و بانک در کنار هم و با مشارکت مجموعه‌ای از تولیدکنندگان داخلی و فروشگاه‌های زنجیره‌ای بوده که برای همکاری در این طرح اعلام آمادگی کرده‌اند.
این تسهیلات شامل بازنشستگان سازمان تأمین اجتماعی هم می‌شود؟
مشابه همین اقدام در مورد ۳میلیون و ۶۰۰هزار بازنشسته تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی هم صورت گرفته تا از این تسهیلات بلندمدت استفاده کنند. در کنار این موضوع تلاش شده مراکزی را برای فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی سالمندان بازنشسته سازمان تأمین‌اجتماعی هم ایجاد کرده و توسعه دهیم.
در واقع این دو حوزه مکمل هم هستند یعنی فعالیت‌های مکمل صندوق‌های بازنشستگی در کنار آنچه شورای‌عالی سالمندان و دبیرخانه آن به همراه وزارت بهداشت، بخش‌های بیمه‌ای، بانک‌ها و ظرفیت بخش تولیدی و صنعتی کشور در کنار هم فراهم می‌کنند می‌تواند یک زندگی بانشاط و همراه با حضور مؤثر در عرصه‌های مختلف اجتماعی را محقق کند.
نظر شما