ادعای اتاق بازرگانی تهران که همسو با گزارش‌های هفته‌های اخیر رسانه‌های غربی درباره بازار نفت ایران است، با واکنش منفی رییس اتاق بازرگانی و صنایع ایران و چین مواجه شد. مجیدرضا حریری تصریح کرد که آمار اتاق بازرگانی تهران با آمارهای نهادهای داخلی و خارجی منطبق نیست و در چند ماه اخیر، 36هزار بشکه در روز تولید نفت ایران افزایش داشته است. وضعیت فعلی این سوال را پیش‌روی مخاطب قرار می‌دهد که راه‌های تامین ارز برای کشور چیست؟
چندی پیش خبرگزاری رویترز در گزارشی مدعی شد که صادرات نفت ایران به چین کاهش یافته و روسیه با تخفیف‌های چند ده دلاری بازار نفت ایران در چین را تصاحب کرده است. سپس بلومبرگ در گزارشی، خبر مذاکرات چین و روسیه برای واردات نفت جهت پر کردن مخازن چین داد. طبق این خبر، چینی‌ها قصد دارند ذخایر استراتژیک خود را با نفت ارزان روسیه پر کنند و در واقع نفت روسیه جایگزین نفت کشوری در بازار چین نشده است.
ادعای رسانه‌های غربی درباره کاهش میزان صادرات نفت ایران در حالی است که گزارش نهادهایی نظیر اوپک خلاف این ادعاها را نشان می‌دهند. آمار اوپک در ماه آوریل میزان تولید نفت ایران را 36هزار بشکه بیشتر از تولید نفت در سه ماه نخست 2022 عنوان کرده است. ادعای کاهش صادرات نفت ایران و بسته شدن تمام بازارهای جهانی به روی ایران، ازسوی برخی نهادها در داخل کشور نیز تکرار شده است؛ برای نمونه، اتاق بازرگانی تهران آماری را از رقم صادرات نفتی ایران به چین(اصلی‌ترین خریدار نفت ایران) منتشر کرده که حاکی از کاهش 75درصدی فروش نفت به این کشور است.
پیش از این نیز اتاق تهران در آمارهایی جداگانه، مدعی صادرات روزانه تنها فقط هزار بشکه نفت ایران به چین در سال 2021 بود. آماری که در تضاد کامل به گزارش‌های نهادهای داخلی و موسسات خارجی ردیابی نفتکش‌ها بود و این موسسات ارقامی بین 600 هزار تا 1.5میلیون بشکه در روز را عنوان کرده بودند. آمار اتاق بازرگانی تهران، با واکنش منفی رییس اتاق بازرگانی و صنایع ایران و چین مواجه شد. در همین باره مجیدرضا حریری در توئیتی ضمن به چالش کشیدن گزارش اتاق بازرگانی تهران تصریح کرد: «آمار رسمی اوپک نشان می‌دهد در چند ماه اخیر ۳۶هزار بشکه در روز تولید نفت ایران افزایش داشته است(با توجه به ظرفیت پالایشی ثابت ایران). این موضوع بدین معناست که حداقل صادرات نفت‌مان نسبت به قبل جنگ اوکراین کم نشده است».
یکی از دلایل انتشار اخبار ضدونقیض اخیر درباره میزان فروش نفت ایران، اقدام روسیه در اعمال تخفیف برای صادرات نفت خود است. با اینکه ایران و روسیه در حوزه فروش نفت رقیب یکدیگر به حساب می‌آیند و تخفیف نفت روسیه تا اندازه‌ای روی کاهش صادرات نفت کشورمان تاثیر منفی گذاشته لیکن این بدان معنا نیست که ایران به‌طور کامل بازارهای نفت را از دست داده باشد. صادرات نفت به ونزوئلا و چندین کشور اروپایی و نیز صادرات نفت به چین از طریق بازارهای غیررسمی، راه‌های صنعت نفت کشورمان برای حفظ جایگاه خود در بازارهای جهانی است.
در گفت‌وگو با سیدکمال سیدعلی، معاون ارزی اسبق بانک مرکزی به این سوال پاسخ دادیم که ایران علاوه بر صادرات نفت، چه راه‌هایی برای ارزآوری و خلق ثروت پیش رو دارد. سیدعلی در این گفت‌وگو از تمرکز روی صنعت پتروشیمی و تسهیل واردات ارز، به عنوان روش‌های تولید ثروت برای کشور یاد کرد. سیدعلی معتقد است که اگر تحریم‌ها برداشته شود، ایران به‌راحتی می‌تواند بازارهای جدید در حوزه صادرات نفت پیدا کند و سهمیه پیشین را که بالای 2.5میلیون بشکه است دوباره بازیابد. در ادامه مشروح گفت‌وگوی «صبح‌نو» با مقام پیشین بانک مرکزی را از نظر خواهید گذراند.
ارزآوری صادرات غیرنفتی، حداکثر در حد
3 تا 4میلیارد دلار خواهد بود
سیدکمال سیدعلی، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار «صبح‌نو»، در پاسخ به این سوال که با وجود کاهش محسوس صادرات نفت ایران به‌خاطر تخفیف نفت روسیه، کشورمان برای ارزآوری باید روی چه بخش‌هایی تمرکز کند، اظهار کرد: بازار پتروشیمی، اولین بازاری است که می‌تواند به فضای موجود حرکت بدهد. پتروشیمی کشور به‌خصوص در بخش خصوصی، دارد با ظرفیت مناسب کار می‌کند و به‌خاطر تحریم‌ها کمتر در معرض تهدید قرار دارد. سیدعلی با بیان اینکه میزان ارزآوری صادرات غیرنفتی ما غیر از پتروشیمی، تا پایان امسال حداکثر در حد سه تا چهار میلیارد دلار خواهد بود اضافه کرد: موضوعی که باید مورد توجه باشد و به نظر می‌رسد بانک مرکزی نیز روی آن نظر مثبت دارد، انتقال ارز به کشور از طریق ایرانیان خارج از کشور است. این سیاست در شرایطی جواب می‌دهد که اعتماد نسبت به سیستم بانکی کشور وجود داشته باشد و مردم بتوانند از حساب‌های ارزی خود در خارج از کشور، به داخل پول واریز کنند. معاون ارزی اسبق بانک مرکزی تاکید کرد: وقتی وضعیت عرضه و تقاضا با همدیگر تناسبی ندارد، باید ورودی های ارزمان را به میزانی برسانیم که بتوانیم پاسخگوی شرایط باشیم.
صحبت از 150 میلیارد دلار درآمدهای نفتی است
سیدعلی با بیان اینکه ورود ارز به کشور به کاهش تنش‌های بین‌المللی و نزدیک شدن به بازارهای جهانی به‌خصوص کشورهای منطقه نیاز دارد گفت: در یک سال گذشته به دلیل برداشته شدن برخی محدودیت‌های تحریمی از طرف آمریکا، داشتیم خیلی بهتر نفت می‌فروختیم. یک زمانی صادرات نفت ما به 400هزار بشکه رسیده بود اما در شرایط فعلی، به یک میلیون و 450هزار بشکه رسیده است. ما باید این سیر را تقویت کنیم. معاون ارزی اسبق بانک مرکزی افزود: من واقعا تعجب می‌کنم که چرا از فرصت‌های خود استفاده نمی‌کنیم. تعاملات برجامی ما اگر به سمت تفاهم پیش برود، حتی به صورت موقت، نیازهای بودجه‌ای ما را پاسخ خواهد داد. اگر بتوانیم وضعیت امسال خود در صادرات نفت را حفظ کنیم، ممکن است تا پایان سال شرایط‌مان را حتی بهتر نیز بکنیم. صحبت از 150میلیارد دلار درآمدهای نفتی است که 60 تا 70میلیارد آن، طلب‌های ما از خارج از کشور است. اگر مذاکرات به تفاهم حتی موقت برسد، درآمدهای نفتی ما می‌تواند تا دو میلیون بشکه هم ارتقا پیدا کند؛ البته مسائلی مثل «اف‌ای‌تی‌اف» و «سوئیفت» هم مطرح هستند که آن‌ها هم باید به موازات مذاکرات رفع شوند.
باید به بالای 2.5میلیون بشکه نفت برسیم
سیدعلی تاکید کرد: در شرایط فعلی باید عرضه ارز زیاد شود و صادرکننده‌های غیرنفتی را تشویق کنیم تا پول خود را به‌موقع به داخل برسانند؛ البته ایجاد فاصله میان ارز نیمایی و ارز واقعی، باعث می‌شود تا صادرکنندگان، پول خود را نگه دارند و سخت‌تر به بازار داخل منتقل کنند؛ بنابراین، کنترل تورم باید از اولویت‌های دولت باشد. کارشناس مسائل اقتصادی در پاسخ به این سوال که ارزان شدن نفت روسیه تا چه اندازه بازار نفت ایران را دچار بحران خواهد کرد، گفت: هم درمورد گاز و هم درمورد نفت، ما رقیب روسیه هستیم اما این رقابت، شکل علنی ندارد. وزارت نفت باید تمام تلاش خود را بکند تا دوباره به سهمیه نفتی مان در اوپک که بالای 2.5میلیون بشکه است، دست پیدا کنیم. وی با اشاره به نقش «اوپک پلاس» در معادلات نفتی اوپک تاکید کرد: اوپک پلاس موثر است اما الان اینقدر انرژی در دنیا مهم است که اوپک پلاس چه می‌گوید. اگر ما آزاد شویم و نگرانی‌های تحریمی نداشته باشیم، می‌توانیم به بسیاری از بازارهای جدید دست یابیم.
منبع:صبح نو
نظر شما