نخستین مجمع عمومی حزب تمدن نوین اسلامی عصر پنجشنبه ۱۷ مهر ماه در تهران با سخنرانی علیرضا پناهیان، سیدیاسر جبرائیلی، حسین صمصامی و شماری دیگر از چهرههای سیاسی برگزار شد؛ کنگرهای که به عنوان نقطه آغاز رسمی فعالیتهای این حزب اعلام شد و در آن اعضای شورای مرکزی برای مدت دو سال انتخاب شدند. پس از تشکیل شورای مرکزی، این شورا در نخستین نشست خود نسبت به انتخاب رئیس و دبیر کل اقدام میکند که لابد دستکم یکیشان خود سیدیاسر جبرائیلی خواهد بود؛ چهرهای که تا ریاست مرکز ارزیابی و نظارت راهبردی اجرای سیاستهای کلی نظام در مجمع تشخیص مصلحت نظام پیش رفت و قرار بود جایی هم در کابینه دولت سیزدهم داشته باشد که البته ناکام ماند.
بنا بر آنچه آنا نوشته است، همچنین همزمان با آغاز به کار شورای مرکزی، کمیسیونهای تخصصی ملی و دفاتر استانی حزب راهاندازی شده و فعالیت خود را در سه محور «گفتمانسازی»، «کادرسازی» و «برنامهریزی» آغاز کردهاند. این کنگره، بنا به همان خبر منتشر شده در خبرگزاری آنا، گام نخست در مسیر سازماندهی و نهادینهسازی فعالیتهای سیاسی، فرهنگی و اجتماعی حزب تمدن نوین اسلامی محسوب میشود.سیدیاسر جبرائیلی، حسین صمصامی، امیرحسین جعفری، حسین مهدیزاده، حسین زمانی میقان، سیدجواد حسینیان و حمزه شکریان تنها بخشی از ۲۷ منتخب نخستین شورای مرکزی حزب تمدن نوین اسلامی هستند.
اما ۷۴ حزبی که تا پیش از این در سپهر سیاسی کشور حضور داشتهاند چه احزابی هستند و چقدر نام آنها به گوشمان خورده است؟
۷۴ حزب ملی، ۳۱ حزب استانی به همراه ۲۱ جبهه
اسفند ماه ۱۴۰۲ فهرستی از سوی ستاد انتخابات کشور اعلام شده که باید آن را تازهترین فهرست احزاب و گروههای سیاسی قانونی کشور دانست.
بر اساس خبر منتشر شده در ایرنا- رسانه دولت- این فهرست شامل جبههها، احزاب و گروههای سیاسی دارای پروانه معتبر فعالیت است که طبق زمان مندرج در اساسنامه و نصاب قانونی اقدام به برگزاری مجامع عمومی و تشکیل ارکان حزب کردهاند و اسامیشان در راستای اجرای ماده ۸ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی منتشر شده است. بر این اساس و به گزارش کمیته اطلاعرسانی ستاد انتخابات کشور، در این فهرست ۷۴ حزب ملی و ۳۱ حزب استانی به همراه ۲۱ جبهه و ائتلاف سیاسی قرار گرفته است.این فهرست بهروز شده در آستانه انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی منتشر شده؛ چرا که در ماده ۸ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی آمده احزاب و جبهههای مورد تأیید وزارت کشور میتوانند پس از تأیید صلاحیت داوطلبان، فهرست انتخاباتی خود را به صورت مجزا برای حوزههای انتخابیه دارای بیش از یک کرسی و تا سقف کرسیهای آن حوزه انتخابیه تنظیم و حسب مورد به ستاد انتخابات کشور یا فرمانداریها اعلام کنند. البته که این امر مانع حمایتهای احزاب و جبههها از نامزدها در حوزههای انتخابیه تککرسی نخواهد بود؛ اما دستکم بهانهای میسازد تا در آستانه برگزاری انتخابات، فهرست احزاب مورد تأیید وزارت کشور یک بار دیگر منتشر شود و آحاد جامعه دستکم با نام این احزاب آشنا بشوند.
فهرست احزاب؛ نوستالژی چهرههای سیاسی
فهرست احزاب فعال، نامهای متنوعی در خود دارد؛ از «جامعه اسلامی حامیان کشاورزی ایران» به دبیر کلی «حسین روازاده» تا «جامعه اسلامی مهندسین» به دبیر کلی «محمدرضا باهنر»؛ از «جمعیت پیشرفت و عدالت ایران اسلامی» به دبیر کلی «سعید احدیان» تا «جمعیت آبادگران جوان ایران اسلامی» به دبیر کلی «حسین بیادی»؛ از «جمعیت اعتلای نهادهای مردمی انقلاب اسلامی» به دبیر کلی «زهره الهیان» تا «جامعه زنان انقلاب اسلامی» به دبیر کلی «طاهره طالقانی»، «حزب ترقی» به دبیر کلی «بابک آذرباد»، «حزب نسل نو» به دبیر کلی «مهدی اقراریان» و «کانون مهستان» به دبیر کلی «مهدی پورنامدار» صرفاً بخشی از این ۷۴ (حالا دیگر با آمدن حزب تمدن نوین اسلامی ۷۵) حزب هستند.
در کنار مفهوم حزب، مفهومی به نام «جبهه» هم وجود دارد که با پارهای تفاوتها، در نقش احزابی با کارکردهایی سیاسیتر و صریحتر، در سپهر سیاسی کشور حضور دارند. این جبههها عموماً از کنار هم قرار گرفتن احزاب و جمعیتها شکل میگیرند.
«جبهه مردمی نیروهای انقلاب» (جمنا) به رهبری «محمدحسن رحیمیان»، «جبهه ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی» به رهبری «غلامعلی حداد عادل»، «جبهه پایداری انقلاب اسلامی» به رهبری «مرتضی آقاتهرانی»، «جبهه اصلاحات ایران» به رهبری «حسین کمالی» و «ابراهیم اصغرزاده» بخشی از این جبههها هستند.
تنور سرد تحزب و مؤلفههایی نوشته و نانوشته
این احزاب و جبههها البته به صورت غیررسمی در دو دسته کلی اصولگرا و اصلاحطلب (و مستقل) دستهبندی میشوند.جامعه روحانیت مبارز، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، حزب مؤتلفه اسلامی، جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی، جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی، جبهه پایداری انقلاب اسلامی، جامعه اسلامی مهندسین و حزب فدائیان اسلام در زمره سویههای اصولگرایی و مجمع روحانیون مبارز، حزب اعتماد ملی، حزب جمهوریت ایران اسلامی، حزب اسلامی کار، حزب ندای ایرانیان، حزب اتحاد ملت ایران اسلامی، مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم و مجمع نیروهای خط امام(ره) در زمره سویههای اصلاحطلبی سپهر سیاسی کشور دستهبندی میشوند.
با وجود این و با وجود تکثر فراوان در فهرست احزاب، همچنان به نظر میرسد از تنور احزاب، نانی برای سپهر سیاسی و حکمرانی کشور بیرون نمیآید.
تاریخ فعالیتهای احزاب به روشنی نشان میدهد پدیده تحزب در ساختار سیاسی کشور کارکرد چندانی ندارد؛ وضعیتی نامطلوب که البته چرایی آن در گرو مؤلفههای فراوانی است؛ مؤلفههایی نوشته و نانوشته.



نظر شما