کارشناسان اقلیمی هشدار می‌دهند که تغییرات آب‌وهوایی و گرم شدن اقیانوس‌ها در شدت یافتن این بلایا نقش کلیدی دارند.

افزایش تلفات در ویتنام، کره جنوبی و فیلیپین

طوفان ویفا (Wipha) که هفته گذشته به بخش‌هایی از جنوب و جنوب‌شرق آسیا هجوم آورد، ویرانی گسترده‌ای را در کشورهای ویتنام، فیلیپین، چین و کره جنوبی رقم زد. در ویتنام، این طوفان با بادهایی به سرعت ۱۶۶ کیلومتر در ساعت باعث تخریب مزارع، از بین رفتن بیش از ۲۰٬۰۰۰ قفس پرورش ماهی و وارد آمدن آسیب به ۱۵۰٬۰۰۰ هکتار زمین کشاورزی شد.

در فیلیپین نیز دست‌کم ۳ نفر کشته و حدود ۸۰٬۰۰۰ نفر بی‌خانمان شدند. در همین حال، کره جنوبی که از ۱۶ ژوئیه شاهد بارندگی‌های سیلابی بی‌سابقه بوده، تاکنون ۱۷ کشته، ۱۱ مفقودی و تخلیه بیش از ۱۳٬۰۰۰ نفر را گزارش کرده است. میزان بارش در برخی نقاط به بیش از ۸۰۰ میلی‌متر رسید.

زیرساخت‌ها در هم شکستند؛ اقتصاد و زندگی مردم در خطر

در پی این حوادث طبیعی، خسارات مالی سنگینی به زیرساخت‌های شهری و کشاورزی وارد شد. در کره جنوبی، برق بیش از ۴۱٬۰۰۰ خانه قطع شد و جاده‌ها و پل‌ها در اثر رانش زمین و سیل تخریب شدند. در چین نیز مناطق جنوبی مانند گوانگ‌دونگ، گوانگ‌شی و فوجیان شاهد جاری شدن سیلاب و رانش زمین بودند. در هنگ‌کنگ نیز خساراتی به سازه‌های شهری وارد شد و صدها نفر به پناهگاه‌ها منتقل شدند.

نقش تغییرات اقلیمی؛ هشدار دانشمندان جهانی

کارشناسان و نهادهای بین‌المللی مانند سازمان جهانی هواشناسی (WMO) تأکید دارند که گرم شدن بی‌سابقه سطح دریاها و وقوع پدیده‌های اقیانوسی نظیر ال‌نینو و لا نینا باعث افزایش رطوبت جو و در نتیجه تشدید طوفان‌ها و بارندگی‌های سیلابی شده است.

بر اساس گزارش اخیر WMO، در سال ۲۰۲۳ بیش از ۷۹ رخداد شدید اقلیمی از جمله طوفان و سیلاب در آسیا ثبت شده که بیش از ۲٬۰۰۰ کشته و حدود ۹ میلیون نفر آسیب‌دیده در پی داشته است. به گفته محققان، شدت و بسامد این بلایا در سال‌های آینده نیز افزایش خواهد یافت.

تأثیر غیرمستقیم بر ایران؛ درس‌هایی از شرق آسیا

با وجود اینکه ایران مستقیماً درگیر این طوفان‌ها نیست، اما الگوهای جدید اقلیمی می‌تواند تأثیراتی فرامرزی بر بارش‌ها، منابع آبی و ریسک بلایای طبیعی داشته باشد. ایران در حال حاضر با بحران شدید کم‌آبی و خشکسالی مواجه است، اما تغییرات اقلیمی می‌تواند الگوی بارش‌ها را به‌گونه‌ای تغییر دهد که احتمال سیلاب‌های ناگهانی و دوره‌های بارندگی فشرده را افزایش دهد.

بر همین اساس، کارشناسان پیشنهاد می‌کنند ایران نیز همچون کشورهای شرق آسیا، اقدام به تقویت زیرساخت‌های هشدار سریع، مدیریت منابع آب و آمادگی برای مقابله با بلایای طبیعی کند.

سیل و طوفان‌های هفته گذشته در شرق آسیا نه‌تنها هشداری جدی برای آن منطقه، بلکه زنگ خطری جهانی برای همه کشورهایی است که ممکن است در آینده درگیر پیامدهای تغییر اقلیم شوند. ایران نیز باید با نگاهی واقع‌گرایانه، خود را برای سناریوهای شدید آب‌وهوایی در آینده‌ای نزدیک آماده کند.