به گزارش قدس آنلاین، شیخ عزالدین قسام در سال ۱۸۷۱ در روستایی در نزدیکی لاذقیه سوریه به دنیا آمد. عالم دینی و سخنوری قهار که در دانشگاه الازهر تحصیل کرده بود و در همان دوران نیز با گروه‌های مبارزاتی ارتباط داشت.
او پس از تحریکات نیروهای فرانسوی در شمال سوریه، به همراه شیخ صالح علی علیه نیروهای متجاوز به مبارزه پرداخت. اقدامات ضداستعمارگرانه و مبارزات او منجر شد تا در دادگاهی غیابی به اعدام محکوم شود؛ بعد از این بود که حیات سیاسی و اجتماعی قسام تغییر کرده و ابعاد بزرگتری پیدا کرد. او در سال ۱۹۲۲ به حیفا در فلسطین مهاجرت کرده و به تدریس علوم دینی مشغول شد.
مهاجرت قسام به حیفا، او را بیش از پیش با فعالیت‌های گروه‌های صهیونیستی آگاه کرد. او که فعالیت صهیونیست‌ها و نیروهای استعماگر انگلیس را خطری بزرگ در جهان اسلام می‌دانست، با حضور در محافل مختلف و البته انتصاب به عنوان امام جماعت مسجد استقلال حیفا، توانست ارتباط تناتنگی با توده مردم پیدا کند. ریاست جمعیت جوانان مسلمان، مسئول قانونی امور ازدواج و طلاق و تدریس علوم اسلامی به قسام این فرصت را داده بود که با آگاهی بخشیدن به مردم در خصوص اهداف شوم صهیونیست‌ها، مبارزانی را علیه اشغالگران تربیت کند. اغلب طرفداران او هم از قشر کارگران، کشاورزان و فروشندگان بودند. او پس از چندین سال زندگی و تلاش در حیفا توانست یک گروه زیرزمینی تشکیل بدهد که می‌توان آن را اولین هسته مرکزی انقلاب علیه صهیونیسم دانست. اغلب مبارزات او علیه تشکیل دولت یهود در فلسطین به صورت مخفیانه صورت می‌گرفت و صرفا افرادی که مورد اعتماد او بودند از این مبارزات خبر داشتند.
تشکیلات زیرزمینی قسام متشکل از گروه‌هایی کوچکتر بود که هرکدام یک رهبر و ۵ عضو داشتند. قسام نیز از میان افراد سرشناس تشکیلات به تربیت کادر رهبری مشغول بود. از جمله اقدامات مهم او در این تشکل، که نشان از آینده‌نگری این شخصیت دارد، تشکیل کادری برای تبلیغات انقلاب بود؛ این افراد موظف بودند مردم را نسبت به دسیسه‌های نیروهای صهیونیستی آگاه کرده و به جهاد و مبارزه تشویق کنند. علاوه بر این قسام در برخی مناطق نیز اقدام به تربیت نیروهای مسلحی کرده بود که به صورت زیرزمینی به حمایت از مجاهدان می‌پرداختند و علیه نیروهای انگلیسی و یهودی مبارزه می‌کردند.
انقلاب سراسری فلسطین قرار بود در راستای این جریان مبارزاتی و با تکمیل نیروها آغاز شود، اما با افزایش مهاجرت صهیونیست‌ها، توسعه زمین‌های کشاورزی توسط اشغالگران و تشکیل گروه‌های تروریستی به کمک انگلیسی‌ها، نهضت انقلاب بالاجبار پیش از تکمیل نیرو و تجهیزات آغاز شد.
در آن زمان هیچ یک از نیروهای دشمن یا مردم، با فعالیت‌های قسام آشنایی نداشتند؛ چراکه او را صرفا مشغول به اعمال معمول روزانه خودش می‌دیدند. اعضای تشکل قسام، علی‌رغم جمعیت کمی که داشتند توانستند یک رشته عملیات غافلگیرانه و چریکی علیه نیروهای صهیونیست اجرا کنند که ضربات سنگینی به آن‌ها وارد کرد.
با آشکار شدن نهضت انقلابی قسام و افزایش حملات نظامی، انگلیسی‌ها برای شناسایی قسام و از بین بردن نیروهای مبارز به یعبد یورش بردند؛ اما سرسختی نیروهای مبارز فلسطینی موجب شد تا اشغالگران شکست سختی را متحمل شوند.
انگلیسی‌ها که از راه مبارزه نتوانستند به قسام برسند، تعدادی از دوستان قسام و پلیس‌های عرب را اعزام کردند تا او را به تسلیم تشویق کنند. اما مسیری که عزالدین قسام و همراهانش در ان قدم گذاشته بودند، تسلیم ناپذیر بود.
سرانجام نیروهای دولتی حملات سنگین خود را علیه قسام و نیروهای مقاومت آغاز کردند که طی چند مرحله از این حملات عده زیادی از انقلابیون به شهادت رسیدند. در بیستم دسامبر سال ۱۹۳۵ این حملات به اوج خودش رسید و در عصر همان روز، شیخ عزالدین قسام بعد از سال‌ها مبارزه‌ی جریان‌ساز به شهادت رسید.
قسام را می‌توان مبارزی پیشرو و اگاه‌تر از زمانه دانست؛ در دورانی که عالمان دینی فلسطین دربرابر تصرف زمین‌ها توسط صهیونیست‌ها سکوت می‌کردند و تنها به عبادت مشغول بودند، عزالدین دین را از سیاست جدا نمی‌دانست و معتقد بود که به جای اسراف و تزئینات اضافی مساجد، باید برای مبارزه با اشغالگران مسلح شد.
می‌توان گفت که قسام و اطرافیانش در میدان مبارزه تنها بودند؛ در دورانی که مفتی فلسطین عقیده داشت که مسائل کشور را باید با گفت‌وگو حل و فصل کنند، قسام به تربیت نیروهای مبارز و اجرای عملیات‌های مسلحانه مشغول بود. آینده فلسطین با وجود اشغالگران، مثل روز برای این مبارز روشن بود؛ صهیونیست‌ها نه فقط به قصد نابودی کشور، که برای از بین بردن ریشه‌های اسلام آمده بودند.
هیثم حقی کارگردان سرشناس سوری که سال‌ها پیش سریالی درمورد شخصیت عزالدین قسام ساخته است، درمورد او می‌گوید: من قسام را مردم شجاع و سازش‌ناپذیر یافتم که برای پاسداری از حق مردم از هیچ کس و هیچ چیز نمی‌ترسید؛ او کسی نبود که در خانه بنشیند و شعارهای تئوری بدهد و مردم را به خیابان بکشاند تا قربانی شوند، او یک رهبر واقعی بود که پیشاپیش مردم حرکت می‌کرد.
جریانی که قسام در طول حیات خود در فلسطین به راه انداخت را می‌توان ریشه‌ی تمام گروه‌های مقاومت و مبارزات کوچک و بزرگ فلسطین علیه اشغالگران دانست. گردان‌های عزالدین قسام نیز که از شاخه‌ی نظامی حماس هستند، امروزه به یکی از گروه‌های مقاومت فلسطین بدل شده‌اند که عملیات‌های استشهادی و نظامی زیادی را علیه رژیم اشغالگر صهیونیست به سرانجام رساندند.
خبرنگار: محدثه مودی
نظر شما