مهدیه قمری: پس در کارگاه قالی بافی در مشهد دار قالی بنا می شود، پنبه و پشم‌های مورد استفاده در فرش که با رنگ‌های مختلف و زیبا قرار است چشم علاقمندان را به خود جلب کند در کنار این دار قالی قرار می‌گیرد و بافندگان را کار را شروع می‌کنند.
بافندگان این فرش از ابتدا نیت کرده‌اند این فرش را برای حرم مطهر رضوی تولید کنند، کار آغاز می‌شود، گره‌ها در این فرش نامتقارن است، بافندگان یکی استاد محمد کرمانی است که از بافندگان و هنرمندان معروف کرمان در سال‌های ۱۲۵۰ تا ۱۳۳۰محسوب می‌شده و دیگری عبدالله تبریزی که بافنده و تولیدکننده معروف در تبریز بوده، اما هنوز مشخص نیست این دو بافنده یکی از تبریز که به مشهد کوچ کرده و دیگری که مدت‌ها در کرمان می‌زیسته، چطور سرنوشت، آنها را در مشهد بهم رسانده تا نیت کنند فرشی ببافند و به حرم مطهر رضوی اهدا کنند.
هنوز مشخص نیست در میان این نادانستنی‌ها از ماجرای دوستی این دوبافنده، آنها چطور با استاد محمد نقاش مشهدی که از طراحان باتجربه و پیشکسوت فرش در مشهد در آن دوران بود آشنا شدند و طراحی این فرش را همچون فرش محرابی درختی به این هنرمند سپردند.
فرش محرابی قندیلی از جمله فرش‌های پرده‌ای است که بعد از تولید و اهدا به حرم مطهر رضوی به عنوان پرده در ورودی درب‌های حرم مطهر رضوی مورده استفاده قرار گرفته و پس از آن نیز به عنوان یک فرش ارزشمند و تاریخی در موزه فرش آستان قدس رضوی به نمایش گذاشته شده است.
در نقش‌های محرابیِ قندیلی، یک قندیل که نماد روشنایی و در واقع بیانگر همان قندیل آویخته در محراب مساجد با بند یا زنجیرهایی از قسمت وسط طاق محراب آویزان است، قندیل ها در فرم و اندازه مناسب با محلی که آویزان هستند، طراحی می‌شوند، در بیشتر مواقع از فرم گلدان یا عناصر دیگری همچون اسلیمی‌ها، چرخش‌های ختایی و … برای زینت بیشتر متن فرش استفاده می‌شود.
فرش محرابی قندیلی به صورت دورو بافته شده، به طوری که طرح و نقش دو طرف آن مشابه، اما رنگ‌بندی دو طرف آن کاملا متفاوت است.
درون لچک‌های کتیبه این فرش قابی برگی وجود دارد که داخل آن عبارت «و لله تعالی روضه من ریاض الجنه» بافته شده، در بالای محراب کتیبه‌ای با مضمون «قال الله تبارک و تعالی فی بیوت اذن الله ان ترفع و یذکر و فیها اسمه یسبح له» به چشم می‌خورد و در سر ترنج‌ها نیز عبارت «اقل الحاج محمد نقاش مشهدی» بافته شده، همچنین، در وسط حاشیه کوچک بالای کتیبه نام استاد کرمانی بافته شده است.
این فرش نیز مانند فرش محرابی درختی دارای کتیبه است و اساسا ویژگی فرش‌های محرابی داشتن یک یا دو کتیبه بوده که به شکل‌های مختلف با احادیث ائمه اطهار (ع) در قالب تار و پود یک فرش نهادینه شده است.
عمده فرش‌های محرابی مانند این فرش در موزه فرش آستان قدس رضوی در حالی به نمایش گذاشته شده که هنرمندان و بافندگان سعی کرده‌اند در قالب بافت یک فرش، هنر را با دین تلفیق کرده و دین خود را به ائمه اطهار (ع) ادا کنند.
نظر شما