هیجان شعرخوانی آغاسی، عواطف شعرهای محتشم کاشانی و کتاب‌های محمدکاظم کاظمی کمک کرد تا شعر بخشی از زندگی او بشود. به سخنوری و نقل احادیث و روایات بسنده نکرد و علاقه دوران کودکی‌اش که شعر گفتن بود را در خود پرورش داد. حجت‌الاسلام والمسلمین علی مقدم این روزها و در ایام محرم، یا مروری بر شعرهای قبلی‌اش دارد و یا شعرهای آیینی جدیدش را برای محرم می‌نویسد. با او درباره خودش و شعر آیینی محتشم همکلام می‌شویم.
فعالیت ادبیاتی همزمان با طلبگی
من در سال ۱۳۷۱ در روستای خیرآباد تربت‌جام به دنیا آمدم. پیش از پایان دوران دبستان با خانواده‌ام برای زندگی به شهر امام رضا(ع) یعنی مشهد آمدیم. از همان اوایل شروع دوران طلبگی سراغ شعر و فعالیت ادبی رفتم. اما تقریباً ۶ سال است به صورت تخصصی این حوزه را دنبال می‌کنم. انجمن ادبی مطلع را با جمعی از علاقه‌مندان راه‌اندازی کردم که حدود سه سال است به صورت مستقل و مردمی با رویکرد شعر آیینی و ولایی فعالیت می‌کند. در کنار این فعالیت‌ها حدود سه سال است برای جمعی از طلاب، متونی مانند مثنوی معنوی مولانا، گلستان سعدی و دیوان حافظ هم تدریس می‌کنم.
علاقه به شعر و ادبیات از همان دوران کودکی در من وجود داشت. آشنایی با اشعار مرحوم محمدرضا آغاسی من را به این حوزه بیشتر علاقه‌مند کرد. ایشان اشعار آیینی بسیار زیبایی داشت و اجرای پرهیجان و جذابی که داشت من را بیشتر از همیشه شیفته این سبک از ادبیات کرد. نوجوان که بودم صوت‌های شعرخوانی ایشان را جمع‌آوری کرده بودم و گوش می‌دادم و تعداد زیادی از اشعار ایشان را حفظ کرده بودم. همین موضوع سبب شد سراغ شعر آیینی و اشعار مرتبط با اهل بیت(ع) بروم.
نخستین شعر آیینی که سرودم برای امیرالمؤمنین علی(ع) بود. یکی از علت‌هایی که به سمت سرودن شعر آیینی رفتم، عشق به ایشان بود چون همیشه دوست داشتم در مدح ایشان شعر بسرایم.
آشنایی ما ایرانیان با محتشم از کودکی است
محتشم کاشانی یکی از معروف‌ترین شاعرانی است که در حوزه عاشورایی با شعر او آشنا هستیم. شاید بتوان گفت آشنایی همه ما با محتشم ترکیب‌بند معروف او است که در مرثیه حضرت اباعبدالله(ع) سروده و روی بسیاری از کتیبه‌ها و پرچم‌ها در مساجد و هیئت‌های عزاداری نقش بسته است. از کودکی در ذهن همه ما این بیت حک شده است: «باز این چه شورش است که در خلق عالم است/ باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است» آشنایی من با محتشم مانند همه ما ایرانیان از زمانی است که با هیئت و عزاداری امام حسین(ع) آشنا شدیم.
تأثیرگذاری محتشم بر همه شاعران آیینی پس از خود
شاعر بزرگی که از او صحبت می‌کنیم، فقط یک ترکیب‌بند و یا شعر از خود به جای نگذاشته بلکه او شاعران آیینی پس از خود را هم تحت تأثیر قرار داده و سبب رشد شعر آیینی به خصوص مرثیه حضرت اباعبدالله الحسین(ع) شده است. بعضی بیشتر و بعضی کمتر از او تأثیر پذیرفته‌اند اما او یکی از تأثیرگذارترین شاعران در شعر آیینی و مرثیه اباعبدالله(ع) بوده است.
طبیعتاً اشعار او بر من هم که مشق شعر می‌کنم بی‌تأثیر نبوده اما نکته مهم این است که ما باید مرز تأثیر و تقلید را حفظ کنیم. تأثیرپذیری از شاعران کار بسیار خوبی است اما این تأثیرپذیری نباید به مرز تقلید برسد چون در تقلید، هنر وجود ندارد و هنر جایی است که از گذشتگان خود اثر مثبت را بپذیریم اما اثر جدیدی تولید کنیم. اثری که تکامل یافته کار گذشتگان باشد. در مورد محتشم هم همین طور است و نگاه ما باید به او معتدل باشد. درست است شعری که او در وصف امام حسین(ع) سروده بسیار قوی است اما ممکن است با نقطه ضعف‌هایی هم همراه باشد که باید دقت کنیم در شعر ما وجود نداشته باشد.
تأثیر شعر محتشم در جذب جامعه به موضوع کربلا
ترکیب‌بند جناب محتشم برای امام حسین(ع) متفاوت‌ترین شعر این شاعر به نظر من می‌آید؛ چرا که زبان فاخری در شعر به کار گرفته شده و مضامین هم، خوب و ارزشمند است. از طرفی شعر، عواطف خاصی با خود دارد. علاوه بر این‌ها من احساس می‌کنم، جای گرفتن این شعر روی کتیبه‌ها و نفوذ آن به قلب شیعه می‌تواند اسرار باطنی هم داشته باشد که از درک ما اهل نظر فراتر است. کم‌نظیر بودن ترکیب‌بند محتشم کاشانی از این جهت است که پس از او شاعرانی سعی کرده‌اند در ادامه این ترکیب‌بند امام حسینی، شعری بیاورند اما هیچ وقت نتیجه به این کیفیت و ماندگاری، حاصل نشده است.
نظر شما