کارشناس حوزه سیاست‌گذاری انرژی در گفت و گو با قدس گفت: دولت اخیراً یک فرمول قیمت گذاری اصلاح شده برای نرخ خوراک گاز ارائه کرده است که قیمت گاز صنعتی شهریور ماه خروجی این فرمول به ازای هر مترمکعب 4800 تومان است. این در حالی است که قیمت پیش‌بینی شده در رابطه با نرخ جدید خوراک گاز صنایع معادل 7 هزار تومان بوده است و تخفیف جدیدی که تعیین شده است و به هر میزانی که کمتر از سقف تعیین شده در قانون بودجه سنواتی معادل 7 هزار تومان است؛ باید با تعهدات مشروط برای تکمیل زنجیره ارزش همراه باشد وگرنه تبدیل به رانت خوراک گاز خواهد شد و تداوم مسیر خام‌فروشی صنعتی قبلی است.

سیدعلی مرتضوی کارشناس حوزه سیاست‌گذاری انرژی در رابطه با اعمیت اعطای رویکردهای سیاست هوشمند در کشورهای توسعه یافته کفت: حمایت در این کشورها اغلب شامل هدایت منابع صنعت از طریق حمایت مشروط با هدف اهداف خاص است. یکی از ابزارهای کلیدی مورد استفاده دولت ها، اعطای یارانه انرژی با قیمت پایین، مشروط به توسعه زنجیره ارزش است. در ایران، اعطای بی قید و شرط یارانه ارزان انرژی، به ویژه در صنعت پتروشیمی متانول، چالش های مهمی را به همراه داشته است. تولید متانول در ایران به شدت متکی به خوراک گاز ارزان است و بیشتر متانول تولیدی بدون استفاده در داخل صادر می شود. این منجر به از دست رفتن فرصت‌های ارزش افزوده و کسری بودجه شده است.

وی ادامه داد: دولت اخیراً یک فرمول قیمت گذاری اصلاح شده برای نرخ خوراک گاز ارائه کرده است. فرمول جدید تغییرات قیمت داخلی و هاب های گاز جهانی را با محدوده تعیین شده برای اطمینان از قابلیت پیش بینی در نظر می گیرد. قیمت اعلام شده گاز صنعتی شهریور ماه مترمکعب 4800 تومان حاصل همین فرمول است. این در حالی است که قیمت پیش‌بینی شده در رابطه با نرخ جدید خوراک گاز صنایع معادل 7 هزار تومان بوده است و تخفیف جدیدی که تعیین شده است و به هر میزانی که کمتر از سقف تعیین شده در قانون بودجه سنواتی معادل 7 هزار تومان است؛ باید با تعهدات مشروط برای تکمیل زنجیره ارزش همراه باشد وگرنه تبدیل به رانت خوراک گاز خواهد شد و تداوم مسیر خام‌فروشی صنعتی قبلی است.

مرتضوی با اشاره به وابستگی به خوراک گاز ارزان صنعتی گفت: صنعت پتروشیمی متانول در ایران به دلیل یارانه های بی قید و شرط انرژی به شدت به خوراک ارزان گاز متکی بوده است. این امر منجر به صادرات متانول خام بدون ارزش افزوده در داخل کشور شده است. همچنین ایران با صادرات متانول خام فرصت توسعه صنایع پایین دستی و تکمیل زنجیره ارزش را از دست داده است.

این کارشناس حوزه سیاست‌گذاری انرژی در رابطه با لزوم هدایت حاشیه سود حاصل از تخفیف جدید گازی به سمت توسعه زنجیره ارزش گفت: رویکرد اولیه برای اعطای تخفیف جدید گاز باید مشروط به توسعه زنجیره ارزش باشد. تمام حاشیه سود حاصل از نرخ جدید خوراک گاز باید مستقیماً در تکمیل و توسعه زنجیره ارزش صنعتی سرمایه گذاری شود. یارانه مشروط انرژی می تواند ابزار موثری برای ارتقای توسعه صنایع پایین دستی و ارزش افزوده باشد. دولت با گره زدن یارانه به توسعه زنجیره ارزش، اطمینان حاصل می کند که این حمایت تاثیر محسوسی دارد.

وی در پایان گفت یارانه گاز مشروط رویکرد امیدوارکننده ای را برای رفع چالش های مرتبط با یارانه های انرژی بی قید و شرط در صنعت ایران ارائه می دهد. با گره زدن یارانه ها به توسعه زنجیره ارزش، دولت می تواند ارزش افزوده را تشویق کند، رشد اقتصادی را تقویت کند و کسری بودجه را کاهش دهد. معرفی یک فرمول قیمت گذاری اصلاح شده گاز که عوامل داخلی و جهانی را در نظر می گیرد، قابلیت پیش بینی و پاسخگویی به بازار را فراهم می کند. با این حال، اطمینان از اینکه تمام حاشیه‌های سود حاصل از نرخ جدید خوراک گاز در تکمیل و توسعه زنجیره ارزش صنعتی سرمایه‌گذاری می‌شود، بسیار مهم است. اجرای موثر مستلزم نظارت، همکاری ذینفعان، ظرفیت سازی و ایجاد انگیزه است. با استفاده از یارانه مشروط گاز، ایران می تواند پتانسیل کامل صنایع خود را باز کند و توسعه اقتصادی پایدار را به پیش ببرد.