به گزارش خبرنگار قدس آنلاین، شرکت های دولتی تا سه الی چهار سال پیش در شرایطی فعالیت می کردند که حتی نمایندگان مجلس هم به صورت‌های مالی آنها دسترسی نداشتند. زمانی وزیر وقت امور اقتصادی و دارایی درباره این منطقه ممنوعه اقتصادی دولت گفته بود: «شرکت دولتی یعنی منبع تولید رانت، سفر خارجی، عضویت در هیأت مدیره، حقوق نجومی، مَفسده و استخدام هر کسی که این افراد لازم دارند، به همین دلیل است که به جای هزار نفر در یک شرکت دولتی، پنج هزار نفر استخدام می‌شوند که این استخدام‌ها هم به اعتبار ارتباطات دوستی و فامیلی صورت می‌گیرد».
موضوع شفافیت عملکرد شرکت‌های دولتی و انتشار عمومی صورت‌های مالی این شرکتها برای اولین بار در سال ۱۴۰۱ کلید خورد و صورت‌های مالی شرکت‌های دولتی طبق قانون بودجه سال ۱۴۰۰ باید منتشر می شد و بدین ترتیب انتشار عمومی وضعیت و صورت های مالی شرکت‌های دولتی به یکی از بندهای مهم بودجه سالیانه تبدیل شد. با این وجود در لایحه ارسالی دولت، بحث شفافیت شرکت‌های دولتی حذف شده بود که در نتیجه آن، شاهد بازگشت محرمانگی به عملکرد و وضعیت شرکت‌های دولتی بودیم ولی در اصلاحات بودجه در مجلس، بند مهم شفافیت عملکرد شرکت‌های دولتی به قانون بودجه بازگشت.پ
به عقیده ی کارشناسان، وقتی زوایای پنهان شرکت های دولتی آشکار شود، ضعف ها به چشم می آیند، آسیب ها دیده می شوند، نقاط قوت عملکردی مشاهده می شود، مدیران لایق و نالایق از همدیگر تمیز داده می شوند. به این ترتیب، می توان مدیران لایق را تشویق و افراد ناشایسته را جریمه کرد.در این شرایط، مردم می توانند سوال کنند که چرا فلان شرکتی که به لحاظ سنواتی زیان ده بوده و زیان ده تر شده، مدیرانش پاداش دریافت کرده اند. این نظارت ها باعث می شود که پرداخت های نا به جا صورت نگیرد و این رویه های نادرست کنار گذاشته شود. بنابراین، شفاف سازی اثرش را بر افزایش بهره وری شرکت ها می گذارد. گفت و گوی ما با یکی از نمایندگان محلس و دو تن از کارشناسان ارشد اقتصاد مالی در رابطه با این مصوبه مهم مجلس در بودجه ۱۴۰۳را بخوانید.
برخی از شرکتها حاضر به کم کردن پاداش و رفاهیات خود نیستند
بهروز محبی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس با اشاره به این موضوع که انتشار صورت های مالی شرکت های دولتی یک دستاورد بزرگ برای دولت سیزدهم محسوب می شود به خبرنگار قدس، تصریح کرد: شفافیت یکی از ارکان ارزشمند هر حاکمیت است. اولین مزیتش این است که مفاسد را محدود و تهدید می کند و در مرحله ی بعد این اقدام به جلب اعتماد عمومی منجر می شود.قطعاً یک سری وزارتخانه ها و یا شرکت های دولتی در مقابل شفاف سازی عملکرد مالی شان مقاومت نشان می دهند و تمایل دارند در همان تاریکخانه ای که قبلاً وجود داشت، عمل کنند. آن ها نمی خواهند در معرض قضاوت و نظارت عمومی قرار بگیرند.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس خاطرنشان کرد: به طور مثال، در مقابل بستن حساب های شرکت های دولتی و ایجاد یک حساب خزانه ی واحد مقاومت های جدی وجود داشت. گزارش ها حاکی از آن است که این موضوع هنوز هم تکمیل نشده است.
محبی گفت: برخی شرکت های دولتی امکانات رفاهی بالایی برای کارکنانشان ایجاد می کنند و پاداش ها و حقوق هایی آنچنانی پرداخت می کنند و تمایل ندارند این موارد را محدود کنند. حال آنکه، شرکت های دولتی با اموال عمومی اداره می شوند و باید وضعیت آن ها برای مردم که صاحبان واقعی این شرکت ها هستند، روشن باشد.
این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: شفاف سازی عملکرد شرکت های دولتی نیازمند اهتمام ویژه مجلس و دولت است. در این موضوع که آقای رئیسی به عنوان رئیس دولت نگاه ویژه ای به امر شفافیت دارد، شکی نداریم. اما لازم است مدیران میانی، هیئت مدیره ها و مجمع عمومی ها و شرکت ها نیز همکاری لازم را با روند شفاف سازی داشته باشند.
تداوم شفافیت شرکت‌های دولتی با مصوبه مهم قانون بودجه ۱۴۰۳
محمد آرین‌نژاد کارشناس ارشد اقتصاد مالی با اشاره به مصوبه مهم اخیر مجلس در بازگرداندن شفافیت به عملکرد شرکت های دولتی به خبرنگار قدس گفت: در بررسی نهایی بودجه در صحن علنی مجلس بند مهم شفافیت عملکرد شرکت‌های دولتی و ارائه گزارش از این شفافیت به مجلس در روزهای اخیر در صحن علنی تصویب شد تا دوباره شاهد ایجاد یک قانون بالاسری مهم در جهت اجرای شفافیت عملکرد شرکت‌های دولتی باشیم؛ موضوعی که در صورت عدم تصویب در قانون بودجه سنواتی به صورت کلی حذف می‌شد و اگر مجلس ورود نمی‌کرد؛ دوباره باید شاهد بازگشت تاریکخانه شرکت‌های دولتی در سال آتی بودیم اما با مصوبه مهم اخیر مجلس و تصویب آن در صحن علنی به قانون بودجه ۱۴۰۳ اضافه شد تا بتوانیم در سال آتی نیز شفافیت در عملکرد شرکت های دولتی شاهد باشیم.
این کارشناس ارشد اقتصاد مالی با اشاره به جایگاه بسیار مهم شرکت های دولتی در اقتصاد کشور و اهمیت شفافیت در این بخش مهم از اقتصاد گفت: اقتصاد ایران به شرکت های دولتی متکی است و دارایی ها و بودجه های قابل توجهی دارند. نظارت و اطمینان از شفافیت در عملکرد این شرکت ها بسیار مهم است. انتشار عمومی صورت های مالی نقشی اساسی در دستیابی به این هدف دارد. شفافیت در صورت‌های مالی و دارایی‌های شرکت‌های دولتی مزایای زیادی به‌ویژه در رابطه با عملکرد و سرمایه‌گذاری دارد. این شرکت ها با افشای عمومی صورت های مالی خود، مسئولیت پذیری را افزایش می دهند و اطلاعات حیاتی را در اختیار ذینفعان قرار می دهند.
افزایش فرصت های سرمایه گذاری با اعتماد ناشی از شفافیت
آرین نژاد گفت: این شفافیت باعث تقویت اعتماد و اطمینان در مدیریت شرکت های دولتی می شود. سرمایه گذاران و شرکای بالقوه می توانند بر اساس سلامت مالی و عملکرد این شرکت ها تصمیمات آگاهانه بگیرند که منجر به افزایش فرصت های سرمایه گذاری می شود. علاوه بر این، شفافیت امکان ارزیابی دقیق تری از ثبات مالی و پتانسیل رشد شرکت های دولتی را فراهم می کند. این اطلاعات هم برای سرمایه‌گذاران داخلی و هم برای سرمایه‌گذاران بین‌المللی ارزشمند است، زیرا به آنها کمک می‌کند ریسک‌های مرتبط با سرمایه‌گذاری‌هایشان را بسنجند.
وی افزود: در دسترس بودن صورت‌های مالی شفاف همچنین معیار و مقایسه با سایر شرکت‌های صنعت را تسهیل می‌کند و رقابت سالم را ترویج می‌کند و باعث بهبود عملکرد می‌شود. شفافیت در عملکرد شرکت های دولتی تضمین می کند که حقوق و مزایا با عملکرد و سودآوری آنها همخوانی داشته باشد. زمانی که صورت های مالی به صورت عمومی در دسترس باشد، ارزیابی کارایی و اثربخشی مدیریت آسان تر می شود. از این ارزیابی می توان برای تعیین بسته های جبرانی مناسب برای مدیران و کارکنان استفاده کرد.
لزوم گره زدن پاداش به عملکرد نیروها در شرکت های دولتی
وی ادامه داد: با گره زدن پاداش به عملکرد، شرکت های دولتی می توانند نیروی کار خود را تشویق کنند تا برای تعالی تلاش کنند. این رویکرد شایسته سالاری را ترویج می کند و کارکنان را برای کمک به رشد و موفقیت شرکت تشویق می کند. علاوه بر این، شفافیت در ساختار حقوق و دستمزد با نشان دادن اینکه بودجه عمومی به طور عادلانه و مسئولانه تخصیص داده می شود، اعتماد عمومی را افزایش می دهد.
این کارشناس اقتصادی در رابطه با افزایش بهره وری در عملکرد شرکت های دولتی گفت: شفافیت در عملکرد شرکت های دولتی نیز منجر به افزایش بهره وری و آگاهی جمعی می شود. زمانی که صورت های مالی در دسترس عموم باشد، کارکنان و ذینفعان درک بهتری از اهداف، چالش ها و عملکرد کلی شرکت به دست می آورند. این آگاهی جمعی حس مالکیت را تقویت می کند و کارکنان را تشویق می کند تا فعالانه در موفقیت شرکت مشارکت کنند. علاوه بر این، شفافیت به ذینفعان، از جمله کارکنان، مشتریان و عموم مردم امکان می‌دهد تا شرکت‌های دولتی را در قبال اقدامات خود پاسخگو بدانند. در صورت وجود نگرانی یا مغایرت، می توان آنها را شناسایی و به سرعت برطرف کرد. این حلقه بازخورد بهبود مستمر را ترویج می‌کند و تضمین می‌کند که شرکت‌های دولتی کارآمد و مؤثر عمل می‌کنند.
استفاده بهینه از منابع و توسعه اقتصادی با شفافیت عملکرد
آرین‌نژاد کارشناس اقتصاد مالی در رابطه با استفاده بهینه از منابع و توسعه اقتصادی با شفافیت عملکرد شرکت های دولتی اظهار کرد: شاید مهم ترین مزیت شفافیت در صورت های مالی شرکت های دولتی در استفاده بهینه از منابع باشد. با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از دارایی های ایران در اختیار شرکت های دولتی است، شفافیت برای تدوین سیاست های مناسب در خصوص تخصیص و استفاده از منابع ضروری است. در غیاب شفافیت، دولت ممکن است برای اتخاذ تصمیمات آگاهانه در مورد تخصیص منابع دچار مشکل شود و مانع توسعه اقتصادی کشور شود. با این حال، با صورت های مالی شفاف، دولت می تواند منابع را به طور دقیق هدایت کند و از دارایی های شرکت های دولتی برای تقویت رشد اقتصادی استفاده کند. در دسترس بودن منابع متنوع از طریق شرکت‌های دولتی، دولت را قادر می‌سازد تا در بخش‌ها و ابتکارات مهمی که توسعه اقتصادی را پیش می‌برد، سرمایه‌گذاری کند.
وی گفت: شفافیت صورت‌های مالی و دارایی‌ها در شرکت‌های دولتی برای ارتقای عملکرد، سرمایه‌گذاری، مسئولیت‌پذیری و توسعه اقتصادی بسیار مهم است. این شرکتها با افشای عمومی اطلاعات مالی، اعتماد ذینفعان را افزایش می‌دهند، سرمایه‌گذاری را جذب می‌کنند و باعث بهبود عملکرد می‌شوند. ساختار حقوق و دستمزد شفاف، عدالت را تضمین می کند و کارکنان را برای کمک به موفقیت شرکت تشویق می کند. علاوه بر این، شفافیت تخصیص کارآمد منابع را تسهیل می‌کند و دولت را قادر می‌سازد تا منابع را به طور استراتژیک برای توسعه اقتصادی پایدار هدایت کند. با تصویب مصوبه مهم مجلس در زمینه الزام شرکت‌های دولتی در جهت شفافیت عملکرد خود، دوباره شاهد تداوم شفاف شدن صورت‌های مالی شرکت‌های دولتی خواهیم بود.
لزوم گزارشگری مالی شفاف به سرمایه گذاران، سهامداران و مردم
حمید بهزادی بخش کارشناس اقتصادی در رابطه با اهمیت شفافیت صورت‌های مالی شرکت‌های دولتی و جلوگیری مجلس از بازگشت محرمانگی در عملکرد و وضعیت شرکت‌های دولتی گفت: شفافیت مالی یک جنبه حیاتی از حاکمیت و عملکرد شرکت های دولتی است. با انتشار عمومی صورت‌های مالی، این شرکتها می‌توانند از چندین مزیت مهم بهره ببرند که نه تنها عملکرد خود را افزایش می‌دهد، بلکه به بهبود کلی اقتصاد کشور نیز کمک می‌کند. یکی از مزایای اصلی انتشار عمومی صورت های مالی برای شرکت های دولتی، پتانسیل افزایش عملکرد آنها است.
وی افزود: گزارشگری مالی شفاف به سرمایه گذاران، سهامداران و عموم مردم اجازه می دهد تا سلامت مالی و ثبات این شرکت ها را ارزیابی کنند. این به نوبه خود می تواند سرمایه گذاران بیشتری را جذب کند و اعتماد را در عملیات شرکت افزایش دهد. با افزایش سرمایه گذاری و افزایش اعتماد، شرکت های دولتی می توانند به منابع بیشتری دسترسی داشته باشند که منجر به رشد و توسعه می شود. در نهایت این امر به رشد کلی اقتصادی کشور کمک می کند.
نظارت سیستمی با ایجاد کنترل و تعادل رشد فساد را دشوار می کند
این کارشناس اقتصادی در رابطه با مزیت‌های شفافیت شرکت‌های دولتی گفت: شفافیت صورت های مالی به عنوان یک ابزار قدرتمند برای مبارزه با ناکارآمدی و فساد در شرکت های دولتی عمل می کند. این شرکت ها با در دسترس قرار دادن اطلاعات مالی خود به صورت عمومی، نه تنها توسط نهادهای نظارتی، بلکه عموم مردم نیز مورد بررسی قرار می گیرند. این نظارت افزایش یافته سیستمی از کنترل و تعادل ایجاد می کند و رشد فساد را دشوارتر می کند. علاوه بر این، نظارت عمومی شرکتها را تشویق می‌کند تا کارایی و اثربخشی خود را بهبود بخشند، زیرا هرگونه سوءمدیریت یا شیوه‌های بیهوده افشا و مورد انتقاد قرار می‌گیرد.
وی گفت: همچنین انتشار عمومی صورت های مالی امکان نظارت عمومی بیشتری بر شرکت های دولتی را فراهم می کند. زمانی که اطلاعات مالی در دسترس عموم مردم یعنی تقریباً ۸۵ میلیون نفر در این مورد باشد، آنها را قادر می سازد تا بر عملکرد این شرکت ها نظارت کنند. این امر به شهروندان این امکان را می‌دهد که شرکتها را در قبال اقدامات خود پاسخگو بدانند و اطمینان حاصل شود که آنها به نفع عموم کار می‌کنند. افزایش شفافیت، حس اعتماد را بین شرکت ها و افرادی که به آنها خدمت می کنند، تقویت می کند.
بهزادی بخش گفت: مصوبه مجلس در تداوم انتشار عمومی صورت های مالی برای شرکت های دولتی چندین مزیت مهم دارد. عملکرد شرکت را بهبود می بخشد، ناکارآمدی و فساد را کاهش می دهد، نظارت عمومی را تقویت می کند، سیاست گذاری آگاهانه را تسهیل می کند و بهره وری و سودآوری را افزایش می دهد. تلاش های دولت سیزدهم در جهت ارتقای شفافیت مالی تاکنون نتایج مثبتی را به همراه داشته است که اهمیت این رویه را برای بهبود کلی اقتصاد نشان می دهد.
نظر شما