به گزارش قدس خراسان، از قدیم به شش‌های مشهد شناخته می‌شدند؛ نزدیک‌ترین منطقه ییلاقی به مشهد که هر چه عمر همسایگی طبیعت با مردم در این مناطق بیشتر می‌شود، زخم‌های بی‌رحمی انسان‌ها بیشتر بر تن طبیعت خودنمایی می‌کند. البته همه تقصیرها گردن ساکنان قدیمی اینجا نیست. انسان‌هایی که باغ‌های طرقبه دلشان را برده؛ اما باغدار نبوده‌اند و دست به دامن باغ‌ویلا شده‌اند هم سهمی از تقصیرها به گردنشان است.
روزگاری طرقبه به باغ‌ها، میوه و طبیعتش معروف بود. امروز اما گردشگران نام آن را با غذا و رستوران‌ها می‌شناسند. شاید اگر از تولید و کشاورزی در طرقبه حمایت و حراست نشود، فردا اثری از باغ‌ها و محصولات کشاورزی آن نباشد. ابراهیم رحمانی مدیر جهاد کشاورزی طرقبه و شاندیز در گفت‌وگو با قدس خراسان از ظرفیت‌های تولید در این شهرستان می‌گوید.
خشکسالی مقصر کاهش دامداری‌هاست
وی سطح باغ‌های شهرستان را بیش از ۷هزار و ۳۰۰ هکتار عنوان و بیان می‌کند: محصولات بسیار خوب، متنوع و لذیذی که در شهرستان ما تولید می‌شود شامل گیلاس، آلوی طرقبه، توت، توت‌خشک و گردو است. ما بیش از ۱۷ واحد فعال مرغ گوشتی و ۳۵ واحد فعال مرغ تخم‌گذار در شهرستان داریم که محصولات این مرغداری‌ها جدا از تأمین مصرف سطح شهرستان، به مشهد، چناران، گلبهار و گاهی فریمان هم صادر می‌شود.
رحمانی توجه به تولید ملی را اولویت‌های شهرستان ذکر می‌کند و توضیح می‌دهد: در بحث مرغداری‌ها نژاد ایرانی را با توجه به دستورالعمل استان و سازمان جهاد کشاورزی، مورد توجه قرار داده‌ایم و ۲۰ درصد از مرغداری‌های ما نژاد آرین است که حمایت از تولید داخل محسوب می‌شود.
مدیر جهاد کشاورزی طرقبه و شاندیز خشکسالی‌ها را مقصر کاهش فعالیت شهرستان در حوزه دام سبک و سنگین معرفی می‌کند و با اشاره به خشک شدن مراتع و مشکلاتی که برای شهرستان ایجاد شده است، از تبدیل این تهدید به فرصت و افزایش سطح زیر کشت گلخانه‌ها خبر می‌دهد و عنوان می‌کند: می‌دانید که در گلخانه کنترل بیشتر است. خیلی از آفات و مشکلاتی را که در فضای باز وجود دارد، در گلخانه نداریم. پیشنهاد ما به خیلی از کشاورزان و حتی سرمایه‌گذاران در سطح استان این است که بیایند در بحث گلخانه و پرورش قارچ وارد شوند. ما حمایت می‌کنیم و امکانات و تسهیلات خوبی به آن‌ها می‌دهیم. الان بیش از ۹۰ واحد فعال گلخانه‌ای و بیش از چهار واحد فعال قارچ در سطح شهرستان داریم که تولید قارچ این واحدها بیش از ۴۵۰ تن بوده و بیشتر مصرفش در رستوران‌ها و فست‌فودهای داخل شهرستان است. البته به بقیه شهرهای استان هم ارسال می‌شود.
وی بعضی از محصولات کشاورزی این شهرستان را شاخص و در حال صادرات به کشورهای دیگر عنوان و تشریح می‌کند: از محصولات عمده شهرستان که بگذریم، بعضی محصولات ما شاخص هستند مثل توت خشک. توت خشک طرقبه و شاندیز به تهران و حتی کشورهای حوزه خلیج فارس هم صادر می‌شود. کیفیت بسیار خوب و قیمت مناسبی دارد. آلوی طرقبه نیز در کل کشور شهره است و خیلی از شهرستان‌های ما از آلوی طرقبه استفاده و آن را کشت می‌کنند و بسیار مورد پسند مردم است.
رحمانی اما تبعات خشکسالی‌ها برای باغداران را دامنه‌دار می‌داند و می‌گوید: به دلیل خشکسالی‌ها باغدارها سطح باغ‌ها را کوچک‌تر کردند و متأسفانه ویلاسازی افزایش پیدا کرد و علتش ارزشی است که زمین‌های طرقبه و شاندیز دارد. مردم وقتی نمی‌توانند داخل مشهد خانه‌دار شوند، به سمت حومه مشهد می‌آیند و شهرستانی مثل طرقبه و شاندیز نزدیک‌ترین و خوش آب و هواترین شهرستان از میان شهرستان‌های اطراف مشهد است.
دهه ۷۰ آغاز فعالیت تعاونی مسکن‌های بی‌مجوز
مدیر جهاد کشاورزی طرقبه و شاندیز معضل تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی را ریشه‌یابی و یادآور می‌شود: متأسفانه باید اعلام کنیم در چند دهه اخیر یعنی شاید از دهه ۷۰ به بعد که بحث بعضی از تعاونی‌های مسکن راه افتاد، مشکل آغاز شد. شاید حدود ۶۰۰ تعاونی مسکن فعال و بدون مجوز در سطح شهرستان داریم که پس از گذشت ۲۰-۳۰ سال و بازنشسته شدن بسیاری از کارمندانش، امروز آمده‌اند و شروع به ساخت و ساز کرده‌اند.
وی بی‌توجهی به تبعات ساخت و ساز و تغییر کاربری غیرمجاز را یکی از مشکلاتی می‌داند که باید برای آن فرهنگ‌سازی انجام می‌شد و متذکر می‌شود: یکی از مشکلاتمان این است که تغییر کاربری، سطح زیر کشت محصولات را کاهش می‌دهد، تولید را پایین می‌آورد، بافت خاک را از بین می‌برد و سبب به وجود آمدن گرد وغبار می‌شود. مطمئن باشید اثرات و تبعات این ساخت و سازها به شهر مشهد هم خواهد رسید.
آزادسازی ۳۰۸ هکتار از اراضی کشاورزی
رحمانی اضافه می‌کند: در حال حاضر یکی از عوامل گرد و غبار شهرستان‌های اطراف، ساخت و ساز غیرمجاز است که در شهرستان ما نیز وجود دارد و بسیار جدی پیگیر تغییر کاربری‌ها در سطح شهرستان هستیم. در ۹ ماهه ابتدای سال جاری به بیانی تخریب اراضی کشاورزی و به بیانی آزادسازی‌هایی که انجام دادیم، بیش از پنج سال اخیر بوده؛ یعنی ما ۳۰۸ هکتار آزادسازی داشته‌ایم که بیشتر از پنج سال اخیر شهرستان بوده است. در تلاش هستیم اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی را با کلاس‌های آموزشی که داریم، انجام دهیم. به خیلی از افرادی که تغییر کاربری زمین‌ها را انجام داده‌اند، گفتیم به صورت جمعی جلساتی برایشان می‌گذاریم و طرح‌هایی را که قابل اجراست، به آن‌ها می‌گوییم و از آن‌ها می‌خواهیم طرح‌هایشان را بیاورند. حدنصاب‌ها را به آن‌ها می‌گوییم و مسائل اقتصادی را بیان می‌کنیم. اینکه اگر قصد ورود به بحث کشاورزی را دارند باید اسناد مالکیت زمین و آب دائم داشته باشند یا اگر آب با تانکر است، چه محصولاتی را می‌توانند آنجا کشت یا چه دامپروری‌هایی را ایجاد کنند.
مدیر جهاد کشاورزی طرقبه و شاندیز استفاده صنعتی و خدماتی را منوط به دریافت مجوز از مراجع قانونی می‌داند و توضیح می‌دهد: در بحث صنایع هم کمکشان می‌کنیم. جدا از صنایع تبدیلی خودمان در کشاورزی مانند بسته‌بندی، کشت‌های گلخانه‌ای و گیاهان دارویی در بحث‌های صنعتی هم می‌توانند وارد شوند. فقط باید مجوز دستگاه مربوط را با مدارک به ما ارائه دهند و ما به سازمان جهاد کشاورزی می‌فرستیم و مجوز تغییر کاربری‌ها از سوی استان صادر می‌شود.
وی باز هم پای خشکسالی‌ها را وسط می‌کشد و می‌گوید: این وضعیت سبب شده خیلی از کشاورزان و دامداران خوب ما کاهش سطح زیر کشت و کاهش در تعداد دام داشته باشند تا بتوانند پاسخگوی مسائل اقتصادی باشند. در هر هکتار که تغییر کاربری داریم، تأمین امنیت غذایی ۲۰ نفر به خطر می‌افتد. اگر سطح زیر کشت قابل توجه در شهرستانی مثل ما را محاسبه کنید که ما می‌گوییم اراضی سطح زیر کشتمان در مجموع حدود ۹هزار تا ۱۲هزار هکتار است، وقتی یک هکتار از این‌ها کم می‌شود، دست‌کم می‌دانیم امنیت غذایی ۲۰ نفر به خطر می‌افتد و این اتفاق در سطح وسیع شهرستان ما صدمه‌های بسیاری به بخش کشاورزی می‌زند.
رحمانی جهاد کشاورزی را در دعوای مالکیت اراضی، بدون مسئولیت عنوان کرده و درباره شرح وظایف اداره خود تشریح می‌کند: تغییر کاربری داخل محدوده شهر با شهرداری و بافت طرح هادی روستا با دهیار بوده؛ اما خارج از این‌ها با جهاد کشاورزی است. متأسفانه در تغییراتی که شهرستان ما پس از جدا شدن از شهرستان مشهد داشته، بعضی از قسمت‌ها کشاورزی بود و داخل محدوده شهری آمد و برخی قسمت‌ها که شهر محسوب می‌شد، از محدوده شهر خارج شده و به بخش کشاورزی آمده که این‌ها تناقض‌هایی را به وجود آورده؛ ولی طبق قوانینی که داریم، در حریم شهر و خارج از حریم شهر که تغییر کاربری‌ها با جهاد کشاورزی است، ما با هر گونه ساخت و ساز به شدت برخورد می‌کنیم. طبق تبصره ۲ ماده ۱۰ قلع و قمع و اعاده به حالت اولیه انجام می‌دهیم. ساختمان‌ها، بناها یا فضاهایی را که مشمول مرور زمان باشند، ماده ۳ می‌کنیم و برای تعیین تکلیف به دادگاه می‌فرستیم. قوانین تغییر کاربری داریم و نمی‌توانیم هر ساخت و ساز غیرمجازی را قلع کنیم از زمانی که شورای حفظ حقوق بیت‌المال هم وسط آمده است. ما طرح‌هایی را که مشمول مرور زمان می‌شود، طبق قوانین ماده ۳ کرده و به دادگاه معرفی می‌کنیم ولی غیر از آن را اگر مجوز قبلی داشته باشند، کاری نداریم.
مدیر جهاد کشاورزی طرقبه و شاندیز روند اجرایی قلع تغییر کاربری‌های غیرمجاز را این گونه توضیح می‌دهد: ما پیش از اینکه بخواهیم تغییر کاربری‌ها را آزادسازی کنیم، اخطار می‌دهیم. طی ۴۸ تا ۷۲ ساعت باید مجوزها را به جهاد کشاورزی ارائه دهند. اگر مجوز داشته باشند، کاری نداریم؛ اما در صورت نداشتن مجوز اگر حائز شرایط باشند برای تغییر کاربری پرونده تشکیل می‌دهیم و مجوز هم می‌دهیم. اگر نداشته باشند یا از تبصره ۲ ماده ۱۰ استفاده می‌کنیم یا ماده ۳ می‌کنیم.
وی که می‌بیند از مجوز دادن به برخی املاک برای تغییر کاربری متعجب شده‌ایم، یادآوری می‌کند: ما بناهای قدیمی داریم. برای بناهای مسکونی پیش از سال ۷۴ به شرطی که تخریب یا مرمت نشده باشند، می‌آیند از ما مجوز می‌گیرند و طبق مساحتی که دارد مجوز صادر می‌کنیم. اگر از داخل محدوده شهری خارج شده و پیش از سال ۷۴ باشد، می‌توانیم مجوز صادر کنیم. بعضی افراد خبر ندارند و پس از اخطار مراجعه می‌کنند و روند صدور مجوز برایشان انجام می‌شود.
خبرنگار: فاطمه سهامی
نظر شما