آزادسازی خرمشهر در سوم خرداد سال ۱۳۶۱ از رخدادهای مهمِ جنگ ایران و عراق است. این شهر پس از ۵۷۸ روز اشغال توسط ارتش حزب بعث عراق به‌دست نیروها و رزمندگان ایرانی آزاد شد. خرمشهر، از شهرهای خوزستان، اولین شهری بود که مورد تهاجم عراقی‌ها قرار گرفت.
امام خمینی فتح خرمشهر را از امور مافوق طبیعت و از عنایات خداوند دانسته است و رهبر معظم انقلاب هم حماسه آزادی خرمشهر را حادثه‌ای بی‌نظیر در تاریخ جهان قلمداد کرده و آن را پرچم سرافرازی و پایداری ملت ایران معرفی کرده است. فیلم ها و آثار هنری متعددی در موضوع اشغال و آزادسازی خرمشهر تولید شده که در ادامه به معرفی برخی از آنها می‌پردازیم.
شوق پرواز/۱۳۹۰
شوق پرواز داستان زندگی خلبان شهید عباس بابایی است. این سریال از شهریور ماه سال ۱۳۹۰ تا بهمن همان سال و در قالب ۲۴ قسمت به روی آنتن رفت. کارگردان این مجموعه بر عهده یدالله صمدی بود. بازی شخصیت سرلشکر خلبان بابایی را شهاب حسینی بر عهده داشت.
مرحله پیش‌تولید سریال از سال ۱۳۷۶ آغاز شد و بخش‌هایی از فیلم که مربوط به دوران کودکی سرهنگ شهید بابایی در شهر قزوین بود هم فیلمبرداری شد.
شهاب حسینی، شهرام حقیقت دوستف افسانه بایگان، الهام حمیدی، اکبر عبدی، فرهاد قائمیان، عبدالرضا اکبری، عباس امیری، مهران رجبی، مینا جعفرزاده، مهدی فقیه، اتابک نادری، محسن افشانی، آنا برزینا، زهره حمیدی، بهزاد رحیم خانیف سیدعلی صالحی، کوروش تهامی، مختار سایقی، حسن جوهرچی، حسین بابایی، سلما بابایی، ستاره اسکندری و اکرم محمدی بازیگران این مجموعه بودند.
شیار۱۴۳/ ۱۳۹۲
شیار ۱۴۳ فیلمی به کارگردانی و نویسندگی نرگس آبیار و تهیه‌کنندگی ابوذر پورمحمدی و محمدحسین قاسمی محصول سال ۱۳۹۲ است.
همچنین رمانی با همین نام به قلم خود نرگس آبیار توسط انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده‌است. نرگس آبیار فیلمنامه اصلی شیار ۱۴۳ را از خاطره‌ای با نام شیار ۱۴۳ از کتاب تفحص نوشته حمید داودآبادی اقتباس کرده‌است.
در متن فیلم، شیار ۱۴۳ یکی از محدوده‌هایی است که در منطقه جنگی؛ برای مین یابی و یافتن پیکر شهدا در جنگ مورد تفحص و کاوش قرار می‌گیرد. فیلم شیار۱۴۳ مورد استقبال طیف‌های مختلف مردم قرار گرفت و نیز در بیش از ۳۰ جشنواره بین‌المللی حضور یافت و ۱۶ جایزه بین‌المللی دریافت کرد.
کیمیا/۱۳۹۴
این سریال به قلم مسعود بهبانی نیا نوشته شده و کارگردانی آن را جواد افشار برعهده داشته است. در سریال «کیمیا» که به تهیه کنندگی محمدرضا شفیعی نوشته شده، بازیگرانی نظیر مهراوه شریفی نیا، مهدی پاکدل، حسن پورشیرازی، آزیتا حاجیان، پوریا پورسرخ، آرش مجیدی، سید مهرداد ضیایی، رضا توکلی، علی شادمان و... در آن ایفای نقش کرده اند.
تحولات جامعه، پدر و دختری را مقابل هم قرار داده است. دختر خانواده که کیمیا نام دارد پرسشگر است و معترض و در مقابل او پدری قرار دارد که نظامی، منضبط و پایبند به قانون است. سیر حوادثی که در زندگی این خانواده رخ می‌دهد آنها را درگیر توطئه و دسیسه‌ای بزرگ و شیطانی میکند و کیمیا با تلاشی خستگی‌ناپذیر درصدد نجات خانواده برمی‌آید و به این ترتیب او تبدیل به زنی مقاوم و استوار می‌شود؛ زنی مشابه هزاران زن ایرانی مسلمان که برای حفظ خانواده از هیچ تلاشی فروگذار نمی‌کنند.
ویلایی ها/۱۳۹۵
ویلایی‌ها، به کارگردانی منیر قیدی، نویسندگی منیر قیدی و ارسلان امیری و تهیه‌کنندگی سعید ملکان محصول سال ۱۳۹۵ است. پریناز ایزدیار، طناز طباطبایی، آناهیتا افشار، گیتی قاسمی، علی شادمان، صابر ابر و ثریا قاسمی گروه بازیگران اصلی آن را تشکیل میدهند. داستان این فیلم از این قرار است که در سال ۱۳۶۵ و زمان وقوع جنگ، در شهرکی ویلایی در حوالی اندیمشک که پیش از انقلاب محل سکونت کارگران پیمانکار راه‌آهن جنوب بوده، با فاصله نه‌چندان زیاد از جبهه جنگ، گروهی از خانواده‌های رزمندگان ساکن شده‌اند. تا هم به بیمارستان صحرایی کمک کنند و نقش حمایتی پشت جبهه را داشته باشند، هم راحت‌تر بتوانند عزیزانشان را ببینند و به آنها روحیه بدهند؛ زنان جوان و پیر که همسر یا فرزندی در خط مقدم دارند و همدل با او، نقش سنتی خود را به‌صورت جمعی در کنار هم انجام میدهند تا دلشوره‌شان کمتر شود. در این میان سیما (طناز طباطبایی) به شهرک ویلایی وارد می‌شود. زنی که با جبهه رفتن شوهرش همدل نیست و آمده تا بچه‌هایش را از مادربزرگ‌شان (ثریا قاسمی) پس بگیرد و با خود ببرد. از سوی دیگر خانم خیری (پریناز ایزدیار) که فرمانده پایگاه است، سعی میکند آرامش را در ویلاها فراهم کند. حضور خانواده‌های رزمندگان در کنار هم اتفاقاتی را رقم میزند.
تنگه ی ابوقریب/۱۳۹۶
تنگه ابوقریب به کارگردانی بهرام توکلی با تهیه‌کنندگی سعید ملکان و محصول سازمان هنری رسانه‌ای اوج در سال ۱۳۹۶ است. نخستین نمایش این فیلم در جشنواره فیلم فجر بود. تولید فیلم سینمایی تنگه ابوقریب از اواسط شهریور سال ۹۶ آغاز شد. بعد از اتمام نگارش فیلمنامه، کار انتخاب عوامل پشت دوربین آغاز شد. بعد از آن نیز کار انتخاب بازیگران انجام شد و فیلم جلوی دوربین رفت. کار تصویربرداری این فیلم در شهرک سینمایی دفاع مقدس، خرمشهر، اندیمشک و دزفول انجام شده و فیلمبرداری آن بعد از حدود ۲ ماه از آذر ماه به پایان رسید. این فیلم که بر اساس واقعیت است، روایتی است از دفاع گردان عمار یاسر لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله در برابر لشکرکشی رژیم بعث در موقعیت تنگه استراتژیک ابوقُرَیب دهلران و حمله به فَکّه و شرهانی، در روزهای پایانی جنگ. عراقی‌ها باید از سد یک پایگاه که شکل تنگه است عبور کنند که با مقاومت شدید نیروهای ایرانی روبه‌رو می‌شوند.
۲۳ نفر/۱۳۹۷
۲۳ نفر، به کارگردانی مهدی جعفری و با هنرمندی ۲۳ نوجوان از سراسر ایران است که در سال ۱۳۹۷ منتشر شد. این فیلم برای نخستین بار در سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و در ۲۰ آذر ۱۳۹۸ در سینماهای ایران اکران، و در ۲ فروردین ۱۴۰۰ در شبکه نمایش خانگی و شبکه سه صدا و سیما منتشر شد.
اقتباسی از خاطرات ۲۳ نفر از رزمندگان نوجوان ایرانی است که در جریان جنگ ایران و عراق در سال ۱۳۶۱ به اسارت نیروهای عراقی درآمدند. این گروه کم سن و سال بین ۱۳ تا ۱۷ سال سن داشتند. ۲۳ نفر برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه ملی در سی و هفتمین دوره جشنواره فجر شد.
درخت گردو/۱۳۹۸
درخت گردو در ژانر جنگی و درام به کارگردانی محمدحسین مهدویان و تهیه‌کنندگی سید مصطفی احمدی محصول سال ۱۳۹۸است. فیلمنامه این اثر توسط ابراهیم امینی و حسین حسینی نوشته شده‌است.
داستان درخت گردو در سه بازه زمانی سال‌های ۱۳۶۶، ۱۳۸۴ و ۱۳۹۵ روایت می‌شود و بر پایه داستان واقعی و تلخ زندگی فردی رنج کشیده اهل آذربایجان غربی، به نام قادر مولان پور در روستای مرزی رش‌هرمه در نزدیکی سردشت ساخته شده‌است؛ قادر و خانواده‌اش درگیر فاجعه بمباران شیمیایی سردشت شدند.
آبادان۱۱۶۰/ ۱۳۹۸
آبادان یازده ۶۰ به کارگردانی مهرداد خوشبخت، نویسندگی مهرداد خوشبخت و حسین تراب‌نژاد و تهیه‌کنندگی حسن کلامی محصول سال ۱۳۹۸ است. این فیلم در بخش سودای سیمرغ سی و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر حضور داشت و برنده سیمرغ بلورین جایزه ویژه قاسم سلیمانی جشنواره فیلم فجر گردید. آبادان یازده ۶۰ از بیست و ششم شهریور ۱۳۹۹ در سینماهای ایران اکران شده‌است که روایت مجاهدت گروهی از کارکنان رادیو نفت آبادان برای حفظ رادیو و مخابره اخبار به منظور مقاومت مردم در برابر نیروهای عراقی است.
یدو/۱۳۹۹
یدو فیلمی به کارگردانی مهدی جعفری، نویسندگی مهین عباس‌زاده و مهدی جعفری و تهیه‌کنندگی محمدرضا مصباح محصول سال ۱۳۹۹ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است که برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم در سی و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر شده‌است. این فیلم براساس داستان «زخم شیر» از صمد طاهری ساخته شده است.
داستان فیلم درباره ماه‌های آغازین جنگ تحمیلی است. دورانی که خانواده‌های شهرهای مختلف آبادان به ناچار خانه، کاشانه و همه دلبستگی خود را رها کردند و به شهرهای دیگر پناه بردند تا جان خود را نجات دهند. اما در این میان مادری قصد ندارد خانه و کاشانه خود را رها کند در این میان پسر بزرگ‌تر و نوجوان خانواده، از دست این تصمیم مادر عصبانی است. مدام به جان مادر غر میزند که مانند تمام اهالی محل از آن جا بروند تا از بین نرفته‌اند. به هر بهانه‌ای با مادر بحث میکند و حرف از رفتن میزند. مادر اما بیش از آنچه یدو تصورش را دارد عاشق خانه‌ای است که در آن مادر شده‌است.
دسته دختران/۱۴۰۰
دسته دختران به کارگردانی منیر قیدی است که نخستین بار در ۱۵ بهمن ۱۴۰۰ در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و در تاریخ ۳۰ فروردین ۱۴۰۲ اکران شد.
این فیلم راوی مقاومت و ایثار زنان در روزهای پرتلاطم ابتدایی جنگ است و با بازسازی تصاویر زنده و مستند از نبرد خانه به خانه خرمشهر، اولین تصویر سینمایی با نگاه زنانه از آن مقاومت را خلق کرده‌است.
نیایش احمدی _ خبرنگار تحریریه جوان قدس
نظر شما