قدس؛ تعلیق پذیرش پناهجویان یکی از فرامین اجرایی پرتعدادی بود که ترامپ چند ساعت پس از حضور در مراسم ادای سوگند ریاست جمهوری در روز دوشنبه امضا کرد؛ فرمانی که دستورات قبلی در زمینه مهاجرت را ملغی کرد و عملا تمامی برنامه‌های ایالات متحده در رابطه با بحث مهاجران و پناهندگان را به حالت تعلیق درآورد.

در بخشی از فرمان اجرایی مربوط به مهاجران آمده است: «در چهار سال گذشته، ایالات متحده با سطوح بی سابقه مهاجرت، در قالب برنامه پذیرش پناهندگان ایالات متحده (USRAP) مواجه شده است».

به نوشته نیویورک تایمز، فرمان اجرایی ترامپ تحت عنوان «همسویی مجدد برنامه پذیرش پناهندگان در ایالات متحده» که قرار است از دوشنبه آینده اجرایی شود اما مشخص نمی‌کند که این تعلیق تا چه زمانی ادامه خواهد داشت و چه زمانی به پایان خواهد رسید. ترامپ در این باره گفته است که این وضعیت تعلیقی تا زمانی که ورود پناهجویان به ایالات متحده با منافع ایالات متحده همسو شود، ادامه خواهد داشت.

برنامه های پناهندگی از لحاظ تاریخی نقطه افتخار ایالات متحده بوده است که نشان دهنده جاه طلبی این کشور برای دیده شدن به عنوان یک کشور پیشرو در زمینه حقوق بشر است. بر این اساس رئیس جمهور معمولاً سالانه تعداد پناهندگانی که در هر سال می‌توانند وارد این کشور شوند را تعیین می کند.

سابقه صدور فرمان اجرایی در رابطه با مهاجران از سوی ترامپ اما به اولین دوره ریاست جمهوری او برمیگردد جایی که ترامپ فرمان اجرایی را امضا کرد که بر اساس آن شهروندان ۶ کشور با اکثریت مسلمان از ورود به آمریکا منع می‌شدند. این اقدام ترامپ حدود ۱۱هزار پناهجو را در کمپ‌های مختلفی در سراسر جهان از جمله در کنیا، تانزانیا و اردن گرفتار کرد. جو بایدن اما پس از ریاست جمهوری در سال ۲۰۲۱ این برنامه را احیا کرد به طوری که در پایان ماه سپتامبر ۲۰۲۴، حدود ۱۰۰ هزار پناهجو وارد ایالات متحده شدند.

چالش مهاجران و پدیده خوداخراجی

صدور فرمان اجرایی در رابطه با تعلیق پذیرش پناهجویان در آمریکا اما حتی پیش از امضای ترامپ چالش‌های بسیاری را ایجاد کرده بود چنانکه آسوشیتدپرس چند روز قبل در گزارشی به بررسی پدیده‌ای به نام «خوداخراجی» پرداخت و نوشت که مهاجران پیش از اجرای سیاست جدید احتمالی و عمدتاً تحت تأثیر تهدیدهای دونالد ترامپ، داوطلبانه این کشور را ترک می‌کنند؛ اقدامی که به گفته کارشناسان ناشی از ترس از جدایی از خانواده، از دست دادن معیشت و نبود اطمینان به آینده است.

صدور فرمان اجرایی در این زمینه اما تبعات دیگری هم در پی داشته است چنانکه به گفته وکلای فعال در این زمینه پناهندگان افغان را هم در معرض خطر قرار داده است. به گفته رئیس یک گروه اسکان مجدد مستقر در کالیفرنیا، این فرمان به منزله رها کردن هزاران نفر از شهروندان افغانی است که در زمان جنگ افغانستان به عنوان متحد در کنار ارتش آمریکا علیه طالبان جنگیده‌اند یا قبل از تسلط دوباره طالبان بر افغانستان با آمریکایی‌ها کار می کردند.

گاردین به نقل از یکی از مقامات رسمی دولت آمریکا می‌نویسد: فرمان اجرایی که روز دوشنبه توسط ترامپ امضا شد جان هزاران شهروند افغانستانی را که در جریان جنگ در آنجا به مأموریت آمریکا کمک کردند، به خطر انداخته است.

«یک وعده شکسته شده دیگر» از سوی آمریکا

به گفته این مقام دولت آمریکا این دستور نه تنها بر تعداد زیادی از افغان‌هایی که اکنون از دست حکومت طالبان پنهان شده‌اند، تأثیر می‌گذارد، بلکه اعضای خانواده سربازان فعال آمریکایی که در قالب ائتلافی متشکل از بیش از ۲۵۰ سازمان به اسکان مجدد افغان‌هایی که قبل از خروج ایالات متحده در سال ۲۰۲۱ با آمریکایی‌ها کار و به آنها کمک می کردند را هم به دردسر می‌اندازد و به مثابه «یک وعده شکسته شده دیگر» از سوی آمریکا است.

«ون دایور» مدیر موسسه مهاجرتی مستقر در واشنگتن در این باره به نیویورک تایمز گفته است که صدور فرمان اجرایی جدید، اعضای خانواده نیروهای خدماتی فعال در وزارت دفاع آمریکا و نیروهای افغانی را که در کنار سربازان آمریکایی آموزش دیده، جنگیده و جان باختند را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد و مشکلات بسیاری را برای آنها ایجاد خواهد کرد.

به گفته وی پس از عقب نشینی آشفته ارتش ایالات متحده از افغانستان با به دست گرفتن قدرت توسط طالبان، دولت بایدن قانونی را اجرا کردکه اجازه می‌داد ۷۶ هزار افغان تحت عنوان اقدام بشردوستانه وارد ایالات متحده شوند اما بعد از صدور فرمان ترامپ، بیش از ۱ هزار و ۶۰۰ پناهجوی افغان از سوار شدن به پروازهای ایالات متحده، منع شده‌اند و در بلاتکلیفی به سر می‌برند.

وعده های پوچ و تو خالی آمریکا

نیویورک تایمز با هشدار نسبت به عواقب اجرای این دستور جدید که به نوشته این روزنامه آمریکایی دارای نواقص حقوقی بسیاری است، تصریح کرد که ناتوانی در محافظت از متحدان افغان آمریکا، این پیام خطرناک را به جهان مخابره می‌کند که تعهدات ایالات متحده چیزی بیشتر از وعده‌های مشروط و موقت و توخالی نیست و این تصمیم اعتماد جهانی به آمریکا را از بین می برد و لطمه جبران ناپذیری به جایگاه این کشور در زمینه حقوق بشر وارد می‌آورد و اتحادهای آینده را به خطر می اندازد.

نگرانی‌ها در زمینه تبعات صدور فرمان اجرایی ترامپ در باره پذیرش پناهجویان به خصوص پناهجویان افغان در حالی باعث ایجاد وحشت در میان پناهجویان بالقوه افغان از جمله اعضای خانواده صدها پرسنل خدماتی فعال و کودکانی که در انتظار پیوستن به اعضای خانواده خود در ایالات متحده هستند شده است که بر اساس اعلام موسسات آماری تا سال ۲۰۲۳، بیش از ۹۰ هزار افغان در ایالات متحده مستقر شده اند که از این بین بسیاری از آنهایی که طی ۳ سال اخیر به شیوه‌های مختلف از جمله سفر در قسمت حمل بار هواپیما خود را به خاک آمریکا رسانده بودند در بلاتکلیفی و نگرانی از آینده مبهم پیش رو به سر می برند.