با مرور سروده های شاعرانی که فریاد قرآن در قیامت را به تصویر کشیده اند، در مییابیم چرا امام علی(ع) عمل به قرآن را تنها نجاتبخش از آتش «سَبْقَتْ غَیْرُکُمْ» میدانست. این بخش، آیینهای است مقابل برخی از مسلمانان امروز که قرآن را در طاقچههای غبارگرفته رها کردهاند.
بخش دوم: نگرانی هایامیر مؤمنان علی(ع)
با توجه به اینکه قرآن در دیدگاهامیر مؤمنان علی (ع)، سیراب کننده تشنگی دانشمندان و بهاری بر دل های فقهأ و راه هایی واضح برای طرق صالحان و دوایی برای دردها و نوری برای ظلمتها است اما حضرت در باره قرآن نگرانیهای را مطرح نمودند که در این بخش به مهمترین آنها اشاره میشود:
۱. مهجوریت قرآن
از مهمترین نگرانی امام علی (ع) در باره قرآن، مهجور و متروک شدن قرآن در میان مسلمان بود که در این زمینه با قلبی آکنده از درد فرمودند: « از مردمی که در جهالت زندگی میکنند و با گمراهی میمیرند به خدا شکایت میکنم [زیرا ]در میان آنها کالایی کسادتر از قرآن نیست، هنگامی که به گونه شایسته تلاوت شود و هیچ متاعی سودآورتر و گرانبهاتر از قرآن نیست، هنگامی که تحریف و از معانی حقیقیش دگرگون شده باشد. » آن حضرت در سخنی دیگر در باره مهجور شدن قرآن در میان آیندگان نیز فرمودند: « بعد از من روزگاری فرا میرسد که قرآن و پیروانش از میان مردم رانده و فراموش میگردند. هر دو غریبانه در یک مسیر ناشناخته بیپناه میشوند و جایگاهی برای آنان در میان مردم نخواهد بود. قرآن و پیروانش در میان مردماند؛ امّا گویا حضور ندارند. مردم در آن روز در جدایی و تفرقه هم داستان، و در اتحاد و یگانگی پراکندهاند. گویی آنان پیشوای قرآن بوده و قرآن پیشوای آنان نیست. از قرآن جز نامی در نزدشان نیست. آنان جز خطوط قرآن و اعراب آن چیز دیگری را نمیشناسند». این نگرانی هایامیر مؤمنان علی (ع) برگرفته از قرآن کریم است که از زبان رسول خدا (صلی الله علیه وآله) میفرماید: « وَ قالَ الرَّسُولُ یا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً فرستاده خدا گفت: پروردگارا! قوم من این قرآن را رها کردند.»
۲. عمل نکردن به قرآن
از دیگر نگرانی هایامیر مؤمنان علی(ع) در باره قرآن عمل نکردن به آموزههای نجات بخش آن است، این نگرانی را حضرت در آخرین لحظات شهادتش اینگونه ابراز کرد: « اللَّهَ اللَّهَ فِی الْقُرْآنِ فَلَا یَسْبِقَنَّکُمْ إِلَی الْعَمَلِ بِهِ غَیْرُکُمْ»؛ خدارا خدارا در مورد قرآن [در نظر بگیرید! ]مبادا دیگران در عمل به آن بر شما سبقت بگیرند! .
آری امیر مؤمنان علی(ع) به دلیل همین نگرانیهایش در باره عمل نمودن به قرآن در توصیهای به فرزندش محمد حنفیه دارد که فرمود: «پسرم! بر تو باد به قرائت قرآن و عمل به محتوای آن و التزام به واجبات شرایع و حلال و حرام و امر و نهی آن... زیرا قرآن پیمان نامه خداوند متعال با بندگان اوست و بر هر مسلمان بایسته است که هر روز در پیمان نامه خدا بنگرد و بخواند... » و در همین باره در مورد آثار عمل به قرآن نیر خطاب به طلحه بن عبید الله فرمود: « اگر به آنچه که در قرآن است، عمل کنید، از دوزخ نجات خواهید یافت و به بهشت خواهید رفت». و به حارث همدانی در باره عمل به قرآن نیز فرمود: « تَمَسَّک بِحَبلِ القُرآن ِوَاستَنصِحهُ، وأَحِلَّ حَلالَهُ، و حَرِّم حَرامَهُ»؛ به ریسمان قرآن چنگ بزن و از آن پند بگیر، حلالش را حلال شمر و حرامش را حرام.
این شکایت و نگرانیامیر مؤمنان علی (ع ) در عصر ما مصادیقی فراوانی داردچرا که میتوان مشاهده کرد که چگونه مسلمانان با مهجور نمودن قرآن به ستمکاران و مستکبران تمایل پیدا کردند و با همکیشان خود فاصله گرفتند و با اینکه میبینند عدهای از برادران مسلمان چگونه زیر چکمههای ظلم در حال له شدن هستند اما به یاری آنها نمیشتابند. آنها باید بدانند فردای قیامت قرآن از آنها شکایت خواهد کرد همانگونه شاعر این شکایت قرآن به شعر در آورده و اینگونه سروده است:
در قیامت از شما قرآن شکایت میکند
حق مجازات شما را در قیامت میکند
آخر این قرآن همه وحی خدای اکبر است
آخر این آیات روشن معجز پیغمبر است
این کلام اللهامانت از رسول اطهر است
هیچ کافر باامانت این خیانت میکند
در قیامت از شما قرآن شکایت میکند
حق مجازات شما را در قیامت میکند
روز محشر در میان انبیاء و اولیا
میکند قرآن شکایت در بساط کبریا
من چه کردم با شما این قسم خوارم کردهاید
پیش هر لامذهبی بیاعتبارم کردهاید
در میان کوچه پر گرد و غبارم کردهاید
هیچکس با دین و آئین این شناعت میکند
در قیامت از شما قرآن شکایت میکند
حق مجازات شما را در قیامت میکند
ای جماعت جامع احکام ربانی منم
در جهان بالاترین برهان ربانی منم
دفتر توحید و دستور مسلمانی منم
خلق را جز من بسوی حق که دعوت میکند
نظر شما