حضرت آیت‌ الله هاشمی علیا استاد اخلاق و مؤسس این حوزه، در این جلسه به ادامه شرح فراز «وَ نَعُوذُ بِکَ... أَنْ نُعْجِبَ بِأَعْمَالِنَا» با محوریت راه علاج عُجب پرداخت.

ایشان با تأکید بر این که عُجب، حجاب از ربّ و سبب دور شدن انسان از خدا و عنایات الهی است، خاطرنشان کرد: عجب مطلقا بد است؛ در رفتار، گفتار، علم، مال، زیبایی، عبادت، اخلاق و... . گاهی انسان حتی نسبت به حُسن خُلقش عجب پیدا می‌کند. از آنجا که خداوند متعال، بندگان مؤمنش را دوست دارد، برای آن که به واسطه انجام عملی نیکو یا عبادتی دچار عجب نشوند، توفیق انجام آن عمل یا عبادت را از آنان سلب می‌کند؛ حتی گاهی آنان را به برخی گناهان مبتلا می‌کند؛ زیرا می‌داند ارتکاب گناه از بنده مؤمنش و تضرع و زاری به درگاه الهی، بهتر است از آن که دچار عجب شود که باعث هلاکت اوست.

این استاد اخلاق ضمن اشاره به عوامل پیدایش عجب که عبارتند از: 1. فقدان معرفت الله، 2. فقدان معرفت نفس، 3. صاحب کمال و عظمت دانستن خود، راه‌های علاج و مقابله با این رذیله اخلاقی را چنین تبیین کرد: اولا، انسان باید مطّلع از امراض روحی و اخلاقی خویش و در مقام اصلاح آن‌ها باشد؛ همان‌طور که نسبت به درمان امراض جسمی خود دغدغه‌مند است. ثانیا، به مفاسد و آثار شوم این رذیله اخلاقی آگاه باشد و بداند طبق آیات و روایات، عجب از گناهانی است که تمام عبادات انسان را از بین می‌برد؛ چنان‌که 6000 سال عبادت شیطان را نابود کرد. ثالثا، نسبت به خدا و نفس خویش معرفت کسب کند؛ به طوری که عظمت خدا و پستی و ذلت و ناچیزی خود را ببیند و بفهمد چقدر در مقام الهی مقصر و بدهکار است. حتی اگر تمام عمر کوشش کند و خود را به رنج بیندازد، باز هم حقّ عبادت الهی را به جا نیاورده است. رابعا، به هیچ یک از دارایی‌های خود اطمینان نداشته باشد و بداند تمام این‌ها دنیوی است که هیچ اعتباری برای آن‌ها نیست؛ همان طور که برای عمر آدمی اعتباری نیست. در نهایت، انسان باید تمام دارایی‌ها را نعمت‌های الهی بداند و وظیفه شکرگزاری خدا را به جا آورده، هم در برابر خدا و هم بندگانش متواضع باشد؛ در این صورت می‌تواند لذت عبادت را دریابد. در روایتی آمده است که نبی مکرّم اسلام(ص) از اصحاب خود پرسید: چه شده است که حلاوت عبادت را در شما نمی‌بینم؟! عرض کردند: حلاوت عبادت چیست؟ فرمود: تواضع.