همزمان با انتشار دفترچه ثبت نام این آزمون، موجی از انتقادها و اعتراض‌ها از سوی داوطلبان شکل گرفته است.
بگونه ای که از نخستین ساعات صبح یکشنبه گذشته تا امروز دیدگاه و نظر بیش از یکهزار مخاطب در خصوص گزارش اولیه این موضوع در سرویس جامعه " قدس آنلاین" منتشر شده است، ضمن آنکه شمار دیگری از این داوطلبان نیز نظرات انتقادی و اعتراض خود را از طریق ارسال پیامک و یا از طریق پیان رسان های داخلی و خارجی به صفحات شخصی مسئولان گروه جامعه قدس ارسال کردند.
بسیاری از داوطلبان، روند اعلام شده در دفترچه آزمون استخدامی را ناعادلانه، غیرشفاف و تبعیض‌آمیز توصیف کرده و دلایلی مانند نبود ظرفیت در شهر محل سکونت، امتیازدهی بر اساس تأهل و تعداد فرزندان، حذف برخی رشته‌ها و اعلام منابع جدید در زمان کوتاه پیش از آزمون را در این خصوص بیان کرده‌اند.
در بخشی از یادداشت اعتراضی اولیه این داوطلبان که در اختیار گروه جامعه قدس قرار گرفته، آمده است:
"در شرایطی که هزاران داوطلب با صرف زمان، انرژی، هزینه و برنامه‌ریزی طولانی‌مدت خود را برای این آزمون آماده کرده‌اند، متأسفانه با بی‌تدبیری مسئولان مربوطه، دفترچه ای اجرا شده که نه تنها از نظر علمی و منطقی استاندارد نبوده، بلکه به روشنی اصول عدالت اجتماعی و رقابت سالم را زیر پا گذاشته است.
این عده،" نبود ظرفیت در بسیاری از شهرها"،"ناعادلانه بودن آزمون براساس تأهل، فرزند و سابقه"، "حذف رشته‌های غیرمرتبط در فرآیند جذب"،"اضافه شدن منابع جدید تنها یک ماه پیش از آزمون و "غیر مرتبط بودن رشته غیر رسمی سابقه دار که در آزمونی سهمی ندارند" را از دلایل اعتراض خود به نحوه آزمون امسال می دانند.
مامان می خواد معلم بشه
یک خانم داوطلب آزمون استخدامی فرهنگیان با اشاره به بخشی از تلاش های خود برای شرکت در این آزمون می گوید:" ۹ماهه که دارم با داشتن یک دختر بچه سه ساله درس می خونم؛ کلی هزینه کردم و بسته کمک آموزشی خریدم و وقت گذاشتم. دخترم مدام در مهد کودک سرما می خورد. هنوز صحنه ای رو که مربی بزور اون رو داخل مهد می برد از ذهنم پاک نشده. بهش گفتم مامان می خواد معلم بشه بیا تحمل کنیم؛روزای خوبی توی راهه. با ذوق بهم لایک نشون می داد. الان که داره ۴سالش می شه تازه فهمیدم یکسال بزرگتر شده.
من عشق به تدریس دارم چرا باید وقتی تحت فشار خانواده رشته دانشگاهم ام را انتخاب کردم تحت فشار جامعه از علاقه ام بگذرم. این ناعادلانه ترین قسمت داستانه که دیگه هیچ وقت تکرار نمی شه. خوشحال بودم که توی این سن دنبال علاقه ام رفته ام ولی آخرش چی شد؟ عملاً آرزوهای همه نابود شدن."
داوطلب دیگری با شرح بخشی از دغدغه های خود می گوید: من یک سال ساعت ۶ صبح بیدار می شدم و مسیر راه دو ساعته را به مناطق محروم می رفتم و پیش دبستانی درس می دادم. نه تنها حقوقی نمی گرفتم که هزینه راه و هزینه سر کلاس و هزینه کانکسی را که در آن درس می دادم از جیبم پرداخت می کردم. عصر که بر می گشتم تا شب درس می خواندم تا روزی که دفترچه آزمون منتشر شد اما متوجه شدم رشته تحصیلی ام حذف شده و حتی سابقه تدریس پیش دبستانی را که بر اساس آن سال های قبل می شد ثبت نام کرد حذف کرده اند.
خانم داوطلبی هم از شهرستان گچساران که به گفته خودش در رشته علوم تربیتی و با معدل بالا توانسته است تحصیلاتش را در ۶ ترم در دانشگاه آزاد به اتمام برساند می گوید: پس از گذشت یک سال برنامه ریزی و وقت صرف کردن برای مطالعه آزمون استخدامی به امید رسیدن به شغل شریف معلمی حالا که دفترچه آزمون آمده است برای شهر ما گچساران حتی یک نفر خانم رشته آموزگاری ظرفیت ندارد. این بی عدالتی نیست؟ چرا باید رشته های دیگر را دریک سال پذیرش کنند که جایی برای رشته های مختص این شغل نباشد، چرا بعد از یکسال مطالعه این همه مطالب و منابع جدید در مدت زمان کم، اضافه شوند چطور یک داوطلب این منابع را در مدت زمان کم مطالعه کند؟ عاجزانه خواهش می کنم برای شهر ما گچساران در طی اصلاحیه ای ظرفیت ایجاد کنند تا ما هم بتوانیم شانس خود را امتحان کنیم .
یک دانش آموخته رشته علوم آزمایشگاهی نیز به ما می گوید: پدرم دچار سرطان بسیار بدخیم شده و از بهمن تا همین اواخر در بیمارستان بستری بوده است و بیشتر این مدت را در شرایط بسیار سخت بیماری ایشان گذراندیم درحالی که نصف روزی را که در بیمارستان بودم و شرایط روحی بسیار آشفته ای داشتم با برنامه ریزی و کنسل کردن تمام زندگی و کم خوابیدن ها، مطالعه کردم. این حق امثال من نبود که رشته مان حذف شود
سال گذشته تمام گرایش های رشته علوم آزمایشگاهی در دفترچه برای دبیری زیست آمده بود و من هم به همین دلیل روی مطالعه کردم کاش از همان اول این شرایط دفترچه را اعلام می کردند.
داوطلب دیگری هم می گوید: من شب گذشته تا صبح فقط اشک ریختم،۳ سال است زندگی ام را فدای درس خواندن کرده ام؛ از همه چیز گذشتم.امسال رشته کامپیوتر را حذف کرده اند در صورتی که فقط ۷ میلیون تومان کتاب خریده ام.
دانشجویان و فارغ‌التحصیلان رشته اقتصاد هم از حذف این رشته از فهرست رشته‌های مجاز در آزمون استخدامی آموزش و پرورش نگران اند.
یکی از این داوطلبان می گوید: در شرایطی که کشور بیش از هر زمان دیگری به تربیت نسل آینده‌ای آگاه، تحلیل‌گر و آشنا با مسائل اقتصادی نیاز دارد، حذف رشته اقتصاد از مسیر آموزش رسمی، به‌ویژه در نظام آموزش متوسطه، به‌منزله بی‌توجهی به یکی از مهم‌ترین ارکان توسعه پایدار است.
"سال گذشته شرکت در رشته حقوق برای آموزگاری مجاز بود و خیلی ها به این امید که امسال هم مجاز اعلام می شود از بسیاری از استخدامی های دیگر گذشتند که معلم شوند."
این را یک دانش آموخته حقوق می گوید و اضافه می کند: خود من باوجود متاهل بودن و شرایط سخت برای آزمون آموزش و پرورش آماده شدم اما با آمدن دفترچه شوکه شدم چرا که رشته حقوقی که پارسال مجاز اعلام شده بود امسال دیگر مجاز اعلام نشده و ظرفیت بیشتر شهرها تک ظرفیتی و به شدت پایین است.
داوطلب دیگر آزمون استخدامی معلمان می گوید: من در رشته مهندسی حرفه ای صنایع شیمیایی تحصیل کرده ام و سابقه آموزگاری در دبستان های غیرانتفاعی هم دارم. یکسال درس خواندم و تلاش کردم اما حالا علاوه بر اینکه آموزگار نمی خواهند، هنرآموز صنایع شیمیایی هم در شهر شیراز و اطراف آن نمی خواهند.
راضی نیستیم این آزمون برگزار شود
" هیام" یکی از داوطلبان این آزمون می گوید: همه ما داوطلبان آزمون استخدامی ماده ۲۸ به روند ناعادلانه بودن آزمون امسال اعتراض داریم. رشته برخی از دوستان حذف شده در صورتی که تمام زندگی شان را برای آزمون گذاشته بودند. ظرفیت ها هم افتضاح است؛ در حالیکه مدارسی را سراغ دارم که از نبود معلم متخصص رنج می برند و این توهین به شعور داوطلب محسوب می شود.
از طرف دیگر منابع سخت را درست ۴۰ روز قبل از آزمون اعلام می کنند. ضمن آنکه برای مطالعه رقابت ناعادلانه ای برای کسانی که دارای امتیاز و سهمیه هستند با کسی که هیچ امتیازی ندارد ایجاد می شود. با این شرایط راضی نیستیم این آزمون برگزار شود، بماند که متاسفانه ارزش و جایگاه علمی معلم در کشور ما خیلی پایین است و با این حال این سخت گیری ها واقعا قابل توجیه نیست.
امتیازهای ناعادلانه تعلیم و تربیت
یک خانم داوطلب دیگر هم می گوید: امتیازهای ناعادلانه تعلیم و تربیت زیر سوال می برد؛ چرا نباید گزینش تنها از طریق نمره باشد تا تلاش کسی ضایع نشود. کاش دفترچه اصلاح شود. از دیروز تمرکز ندارم ادامه بدهم انگیزه ام را از دست داده ام.
خانم گلمحمدی هم می گوید: دفترچه بدی بود؛ ظرفیت ها بسیار پایین و بیشتر رشته ها را نخواسته اند؛ لطفاً رشته کشاورزی را که سال گذشته در دفترچه بود اضافه کنید.خواهرم یک سال است که با داشتن دو بچه برای آزمون می خواند ولی الان می بیند خبری از رشته اش نیست.
"کمیل" هم از چرایی حذف رشته خود می گوید و می پرسد: چرا رشته های غیر مرتبط حذف شده اند؛ از رقابت ترسیده اید؛ چون خود شما هم می دانید رشته های مهندسی افراد مستعدی زیادی دارد که بیشتر آن ها در دانشگاه های دولتی درس خوانده اند و توان رقابتی آن ها بسیار بالاتر است.
"جغرافیا"؛ هم از جمله رشته هایی است که داوطلبان این آزمون از حذف آن اظهار نگرانی می کنند: یک داوطلب در این خصوص می گوید: برای بچه های جغرافیا آموزش پرورش به عنوان تنها راه مانده بود که به این طریق آن را هم حذف کردند. جالب آنکه در فهرست منابع دبیری علوم اجتماعی جغرافیا دیده می شود ولی فارغ التحصیل این رشته نمی تواند در آزمونش شرکت کند.
مخاطب دیگری هم در همین خصوص می گوید: جالب اینکه برای دبیری ریاضی و فیزیک گرایش های برق را حذف کرده اند؛ اما همه گرایش های مهندسی کامپیوتر در دفترچه آمده است! انصاف و عدالت کجاست؛ در دانشگاه کلی زحمت کشیدیم و درس های ریاضیات و فیزیک و مدار و... را پاس کردیم حق همه مهندسی هاست که شانس شرکت در آزمون را داشته باشند .
داوطلب دیگری می گوید: بعد از اینهمه معطلی دفترچه ای منتشر شد که خیلی از رشته ها مثل مدیریت در آن نیست و سابقه کاری مدارس غیر انتفاعی در آن لحاظ نشده است. علاوه بر این ظرفیت ها هم اینهمه محدود است کاش اصلاً دفترچه منتشر نمی شد و اینهمه امید به جوانان دوستدار معلمی نمی دادند.
لطفا صدای ما باشید
خانم داوطلبی هم با تاکید بر اینکه " لطفا صدای ما باشید" می گوید:بسیاری از داوطلبان با وجود تحصیل در رشته های غیر از علوم تربیتی و دبیری توان علمی، علاقه و صلاحیت لازم را برای معلمی را دارند، محدود کردن پذیرش فقط به برخی رشته ها،ظرفیت های انسانی مستعد را نادیده می‌گیرد.
وی اضافه می کند: ما خانم هایی که در رشته های اقتصاد،مدیریت تحصیل کرده ایم در آزمون های بانک و دیگر نهاد های اجرایی نادیده گرفته می‌شویم و یا همیشه ظرفیتی بالاتر و یا صرفا تک ظرفیتی برای آقایان در نظر گرفته می‌شود، امیدمان به آزمون آموزش و پرورش بود که کلاً این رشته ها در نظر گرفته نشدند،این خلاف اصل عدالت آموزشی و فرصت برابر است که در اختیار همه قرار می‌گیرد.
داوطلب دیگری در اعتراض به تغییر غیرمنطقی شرایط ثبت نام طلاب در آزمون استخدامی آموزش و پرورش به نمایندگی از این گروه به طرح مطالبه خود از وزارت آموزش و پرورش، سازمان سنجش آموزش کشور و مجلس شورای اسلامی اشاره می کند و می نویسد: ما جمعی از طلاب و دغدغه‌مندان نظام تعلیم و تربیت، با نهایت احترام و اضطراری، نسبت به تصمیم غیرقابل توجیه حذف طلاب از شرکت در رشته‌های دبیری معارف، دبیری عربی و مربی پرورشی در آزمون استخدامی امسال آموزش و پرورش اعتراض داریم.
اعتراض به حذف چند رشته دیگر
علاوه بر حذف رشته هایی که پیش از این به آن اشاره شد داوطلبان زیادی نیز اعتراض خود را به حذف و یا کاهش ظرفیت رشته های همچون "مترجمی" ،" زمین شناسی"، " مهندسی حرفه ای صنایع شیمیایی" ، کشاورزی"، "بهداشت عمومی"، "زبان شناسی"، " عکاسی خبری"، "مرمت آثار فرهنگی"، "مدیریت دولتی" اعلام کرده اند.
تکلیف معلم خرید خدمات چه می شود؟
اما یک معلم خرید خدمات با تجربه ۱۱ ساله در مدارس دولتی هم که به قول خودش در این سال ها با کمترین حقوق و بیمه پا به پای نیروهای رسمی زحمت کشیده است، می گوید: این چند سال با برگزاری آزمون های استخدامی متعدد کلی داوطلب آزاد با سن های بالا، رشته های غیرمرتبط، و امتیازهای ناعادلانه برای تاهل و تعدد فرزند، جذب شدند و به جای وارد مدارس شدند. روند عادلانه آزمون همین پذیرش فعلی دفترچه است. ابتدا باید وضعیت نیروهای بلاتکلیف مشخص شود و بعد صدتاصدتا نیرو جذب کنند.
پس تکلیف من معلم که یازده سال از عمر و جوانی ام را برای تعلیم و تربیت بچه های این کشور گذاشتم چه می شود.
خیلی از ما از جمله خودم در همین آزمون ها قبول و با اختلاف نمره کمی رد شدیم. مگر ملاک پذیرش یک معلم چی می تواند باشد که ما نداشتیم؟
پاسخ های معاون وزارت آموزش‌وپرورش
همانگونه که اشاره شد تعداد پیام ها و تماس های داوطلبان این آزمون به " قدس" به قدری زیاد است که امکان انتشار تمامی آن ها در این مجال فراهم نیست. ضمن آنکه ارسال این پیام ها همچنان ادامه دارد و مخاطبان ما می توانند بخش دیگری از این نظرات را در سایت قدس آنلاین مشاهده کنند.
گروه جامعه روزنامه قدس مطالبات و پرسش های داوطلبان این آزمون را با معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش‌وپرورش مطرح کرده است که در ادامه آن را می خوانید.
چرا برخی شهرها ظرفیت پذیرش ندارند؟
معاون برنامه ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش در واکنش به داوطلبانی که می گویند در دفترچه استخدامی امسال آموزش و پرورش برای برخی رشته های تحصیلی و همچنین برای برخی از شهرها هیچ ظرفیتی پیش بینی نشده و در نتیجه متقاضیان در صورت قبولی در آزمون مجبورند به دور از محل زندگی شان به فعالیت در این نهاد بپردازند به قدس می گوید: آموزش و پرورش متولی استخدام و یا مسئول تعیین سهمیه استخدام بر اساس محل زندگی داوطلبان نیست، بلکه مسئول تنظیم گری نظام تعلیم و تربیت و نیروی انسانی خود براساس نیازهایش است؛ یعنی بر اساس نیاز خود سهمیه ها را تعیین و توزیع می کند.
علی فرهادی، با اشاره به این که نهاد آموزش و پرورش به منظور تامین نیروی مورد نیازش نیاز سنجی دقیقی از طریق تحلیل داده‌های جمعیتی، تعداد دانش‌آموزان، نرخ بازنشستگی معلمان و داده‌های ثبت احوال و... انجام می‌دهد، می افزاید: بنابراین در شهری که نیاز به جذب معلم نباشد و یا نیروی مازاد داشته باشیم دلیلی برای اختصاص ظرفیت استخدامی به آن نیست.
فرهادی در همین زمینه می افزاید: مدیران آموزش و پرورش در هر منطقه، نیازهای خود را دقیقاً اعلام می‌کنند. مثلاً می گویند در رشته ریاضی نیاز به دبیر دارند یا ندارند و بر همین اساس، ظرفیت‌ها در دفترچه آزمون تعیین می‌شود. یعنی هدف ما تأمین نیاز واقعی نظام آموزشی کشور است، نه رضایت داوطلبانی که صرفاً می‌خواهند در شهر خود استخدام شوند.
دلیل این سهمیه ها چیست؟
سخنگوی وزارت آموزش و پرورش در پاسخ به اعتراض‌ها درباره امتیازدهی به داوطلبان متأهل و دارای فرزند، که برخی آن را مغایر با شایسته‌سالاری دانسته‌اند، می گوید: ما صرفاً مجری قوانین وضع شده کشور هستیم. قانون جوانی جمعیت در مجلس تصویب شده و آموزش و پرورش به عنوان بخشی از قوه مجریه، مکلف به اجرای آن است. اما این که آیا این قانون؛ قانون خوبی است یا نیست بحث دیگری است و تحلیل آنرا باید از قانونگذاران پرسید. ولی ما نمی توانیم از اجرای قانونی که لازم‌الاجراست سرباز بزنیم چون در این صورت مرتکب ترک فعل می شویم.
او تأکید کرد: قوانین دیگری مانند سهمیه ایثارگران یا معلولان نیز از جمله مقرراتی هستند که آموزش و پرورش ملزم به اجرای آن‌ها در فرآیند استخدام است. این سهمیه‌ها و امتیازات قانونی هستند، نه تصمیمات داخلی وزارتخانه.
چرایی حذف برخی رشته ها
فرهادی، سپس به بحث حذف رشته های غیر مرتبط مثل حسابداری در فرایند جذب اشاره می کند و در پاسخ به اینکه بعضی داوطلبان با وجود تحصیل در رشته های غیر از علوم تربیتی یا دبیری؛ توان علمی، علاقه و صلاحیت لازم برای معلمی را دارند و محدود کردن پذیرش فقط به برخی رشته ها موجب نادیده گرفته شدن ظرفیت های انسانی مستعد می شود و این برخلاف اصل عدالت آموزشی و فرصت برابر برای همه است، می گوید: فرآیند جذب معلم و دبیر در آموزش و پرورش بر اساس دو صلاحیت انجام می‌شود؛ صلاحیت عمومی و صلاحیت تخصصی. یک معلم علاوه بر توان عمومی تدریس، باید تخصص علمی در رشته مورد نیاز را داشته باشد. کسی که مثلاً حسابداری خوانده، تخصص لازم برای تدریس ریاضی را ندارد. همان‌طور که فارغ‌التحصیل ریاضی، الزماً حسابدار خوبی نخواهد بود .بنابراین ما نمی توانیم به کسی که در دانشگاه در رشته شیمی تحصیل کرده است بگوییم دبیر فیزیک شود. چون در جذب معلم باید رشته تحصیلی را در نظر بگیریم.
معاون برنامه ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش‌وپرورش با اشاره به این که در کار جذب معلم علاوه بر آموزش و پرورش، کارگروه تحول نظام اداری سازمان اداری استخدامی کشور نیز نظارت دارد، در خصوص حذف رشته تحصیلی جغرافیا در فرایند جذب معلم در سال جاری هم می گوید: رشته‌هایی مثل جغرافیا هم، در صورتی در آزمون قرار می‌گیرند که نیازی از سوی مناطق آموزشی برای آن‌ها وجود داشته باشد. اگر ظرفیت صفر اعلام شده، به این معناست که امسال در آن رشته نیازی برای جذب وجود نداشته است. ما نمی‌توانیم برای رضایت داوطلبان، رشته‌ای را اضافه کنیم که نیاز واقعی برای آن وجود ندارد.
چرا این همه کتاب و منبع درسی اضافه شده است؟
فرهادی، درباره انتقاد بعضی از داوطلبان نسبت به اضافه شدن منابع- کتاب ها- سنگین و جدید تنها یک ماه پیش از آزمون استخدامی امسال که آشتفگی و سردرگمی شان را بدنبال داشته است، می گوید: منابع عمومی آزمون مانند زبان خارجی، دانش تخصصی یا مهارت‌های معلمی، متناسب با سطح تحصیلی داوطلبان طراحی شده‌اند. ضمن اینکه بر اساس قوانین مصوب سازمان امور استخدامی، هر آزمونی باید حداقل یک ماه فرصت مطالعه به داوطلب بدهد. اکنون حدود یک ماه و نیم تا آزمون باقی مانده که این مدت برای مطالعه و آمادگی داوطلبان برای موفقیت در آزمون کافی است.
تکلیف نیروهای غیر رسمی چه می شود؟
فرهادی، در خصوص کسانی که سال های زیادی در آموزش و پرورش خدمت کرده اند اما بدلیل نبودن رشته های شان در دفترچه آزمون استخدامی شانس قبولی و استخدام رسمی را از دست داده اند، هم می گوید: ما برای تلاش نیروهای غیررسمی ارزش قائل هستیم، اما استخدام تابع نیاز رسمی و شرایط علمی است. اگر رشته یا سابقه داوطلب با نیاز فعلی آموزش و پرورش منطبق نباشد، نمی‌توان امتیاز ویژه‌ای برای آن‌ها در نظر گرفت. همه باید از مسیر قانونی و رقابتی آزمون وارد آموزش و پرورش شوند.
وی با تأکید بر نقش رسانه‌ها در انتقال اطلاعات درست و آرام‌سازی فضای جامعه تصریح می کند: آموزش و پرورش نهاد مهمی در نظام تربیتی کشور است. تصمیم‌گیری‌های آن باید بر اساس عدالت آموزشی و نیاز واقعی مناطق انجام شود، نه صرفاً برای رضایت داوطلبانی که انتظار دارند شرایط بر اساس خواست آن‌ها تنظیم شود. از رسانه‌ها و مردم عزیز تقاضا داریم با شناخت درست از ساختارهای تصمیم‌گیری، تحلیل ارائه دهند.
خلاصه کلام این که فرآیند استخدام در آموزش و پرورش تابعی از قوانین بالادستی، نیاز مناطق آموزشی و تحلیل‌های آماری است. هرچند برخی تصمیمات ممکن است از نگاه داوطلبان سخت‌گیرانه یا تبعیض‌آمیز باشد، اما چارچوب قانونی حاکم بر این فرآیند، اولویت را به نیاز نظام تعلیم و تربیت داده است، نه صرفاً خواست عمومی متقاضیان.
نظر شما