قدس؛ پاکستان فاش کرد که اپراتورهای پهپاد اسرائیلی در جریان بحران هند و پاکستان در ماه مه تلاش کردند تا تأسیسات هستهای پاکستان را هدف قرار داده و تخریب کنند. گفته میشود این دلیل اصلی حمایت کامل اسلامآباد از تهران در جنگ اسراییل و ایران است.
با وجود انکار رسمی اسلامآباد مبنی بر ارائه پشتیبانی نظامی یا مادی به ایران در رویارویی با اسرائیل، تحولات اخیر نشان دهنده تغییر چشمگیر در صفبندیهای منطقهای است. امروزه، به نظر میرسد پاکستان و چین در حال هماهنگی نزدیک با تهران هستند و در حالی که تلآویو خصومتهای خود را تشدید میکند، مزایای استراتژیک ملموسی را ارائه میدهند.
با نزدیک شدن ابرهای جنگ، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در ۱۴ ژوئن مذاکرات فوری با همتای چینی خود وانگ یی انجام داد. در همان روز، مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ایران، با شهباز شریف، نخست وزیر پاکستان، صحبت کرد که «همبستگی قاطع» اسلامآباد با ایران را ابراز کرد. او همچنین افزود که این کشور «در این برهه حساس قاطعانه در کنار مردم ایران ایستاده است.»
نقش چین و پاکستان در تنش بین تهران و تلاویو
بلافاصله پس از این حادثه، گزارشهایی مبنی بر ورود هیئتهای نظامی پاکستان به تهران در بحبوحه خصومتها منتشر شد. اگرچه اسلام آباد به سرعت آن را تکذیب کرد، اما زمان و زمینه، گمانهزنیها در مورد همکاری عمیقتر را تقویت میکند. به طور مشابه، طبق گزارشها، پکن چراغ سبز انتقال فناوری سیستم ناوبری ماهوارهای بیدو (BDS) خود به ایران را که در یک تفاهمنامه دوجانبه جدید رسمی شد، اعلام کرد - این ارتقاء سیستمی دقت حملات موشکی ایران را به طرز چشمگیری افزایش داد.
اگرچه پاکستان همچنان ادعاهای انتقال موشک به ایران را رد میکند، اما موضع آن در روزهای اخیر تصویر متفاوتی را نشان میدهد. در ۱۶ ژوئن، اعضای پارلمان ایران پس از اظهارات پزشکیان که از پاکستان به خاطر ایستادگی در کنار ایران تمجید کرد، شعار «متشکرم، متشکرم پاکستان» سر دادند. این تحولات در تضاد با لفاظیهای عدم تعهد پاکستان است و نشان دهنده تجدید نظر ایدئولوژیک و استراتژیک اسلام آباد است.
پذیرش ایران توسط پکن، در عوض، مبتنی بر امنیت انرژی و عمق استراتژیک است. طرح بلندپروازانه و چند تریلیون دلاری کمربند و جاده (BRI) آن که با هدف اتصال سرزمینهای اوراسیا به هم ساخته شده است، به ثبات تهران و اسلامآباد وابسته است و بنادر گوادر و چابهار شریانهای کلیدی در گسترش چین به سمت غرب را تشکیل میدهند.
چین همچنین جتهای جنگنده جی۱۰ و سیستمهای دفاع هوایی اچ کیو۹ را به پاکستان عرضه میکند که نقش کلیدی در درگیری فوقالعاده مه ۲۰۲۵ بین هند و پاکستان ایفا کردند - که نشان دهنده میدان آزمایش اصلی سلاحهای چینی است. یک وضعیت مشابه در ایران وجود دارد. چین باید ایران را به رسمیت بشناسد زیرا حامی حیاتی نیازهای انرژی و عملیات تجاری چین است.
«دشمنِ دوستِ من، دشمنِ من است» میتواند منطق سهجانبه جدیدی را تعریف کند که ایران، پاکستان و چین را در مقاومت در برابر طرحهای اسرائیل و غرب به هم پیوند میدهد.
جاهطلبیهای استعماری و خطوط قرمز هستهای
حملات اخیر تلآویو به زیرساختهای نظامی و هستهای ایران، مرحلهی جدیدی از استراتژی غربیِ چند دههای را با هدف از بین بردن قدرتهای مسلمانِ مقاوم در برابر سلطه استعماری نشان میدهد. عراق، سوریه، لیبی همگی به بهانههای مشابه بیثبات شدند. توطئه سال ۲۰۰۱ که توسط ایالات متحده، متحدان اروپاییاش و اسرائیل طراحی شده بود، وارد مرحلهی دوم خود شده است و در ابتدا ایران و سپس پاکستان را هدف قرار خواهد داد.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در مصاحبهای در سال ۲۰۱۱ با کانال ۲، منطق را آشکار کرد: ایران و پاکستان اهداف اصلی این استراتژی مهار هستند. او با صراحت گفت: «این رژیمهای رادیکال... تهدیدی قابل توجه هستند.» او با تأکید بر لزوم جلوگیری از دستیابی آنها به توانایی هستهای گفت.
اما تحریکات اخیر اسرائیل در عوض باعث مقاومت چندقطبی در برابر این طرحها شده است. عبدالله خان از موسسه مطالعات مناقشه و امنیت پاکستان (PICSS) در گفتگو با روزنامه «کرادل» فاش کرد که اپراتورهای پهپاد اسرائیلی اخیراً در جریان بحران هند و پاکستان تلاش کردهاند تا در تأسیسات هستهای پاکستان خرابکاری کنند.
پاکستان در موضع دفاعی یا محور جدید؟
منبعی در وزارت امور خارجه پاکستان فاش میکند که اسلامآباد بیسروصدا به واشنگتن در مورد تشدید احتمالی درگیری هستهای در صورت حمله اسرائیل به ایران با چنین سلاحهایی هشدار داده است.
این منبع میگوید: "اگر چنین وضعیتی پیش بیاید، فراتر از ایران خواهد رفت. منطقه وارد یک مرحله امنیتی جدید و غیرقابل پیشبینی خواهد شد."
در همین حال، خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان، با انتشار پستی جنجالی که رضا پهلوی، فرزند شاه مخلوع ایران و از اعضای خاندان سلطنتی تبعیدی ایران را هدف قرار داد، جنجال به پا کرد. آصف در پاسخ به مصاحبه پهلوی با بیبیسی در ایکس نوشت:
"اگر مردم ایران، به گفته شما، انرژی و انگیزه دارند، کمی شجاعت به خرج دهید و برگردید و آنها را رهبری کنید و رژیم را سرنگون کنید. پولتان را هر جا که هستید بگذارید، فاحشه امپریالیستی انگلی لعنتی."
بلال خان، تحلیلگر دفاعی/امنیتی مستقر در تورنتو و از بنیانگذاران گروه تحلیلی و خبری مستقل Quwa Defense، میگوید که اسلامآباد خود را تحت فشار هماهنگ ایالات متحده، هند و اسرائیل میداند.
«نخبگان امنیتی پاکستان معتقدند که ایالات متحده و رژیم ضد اشاعه آن، در حال اعمال مجازاتهایی علیه پاکستان هستند، اگرچه این هند بود که مسئله هستهای را به جنوب آسیا کشاند. یک برداشت ساختاری در راولپندی وجود دارد مبنی بر اینکه ایالات متحده، به همراه متحدانش هند و اسرائیل، برنامه هستهای پاکستان را هدف قرار دادهاند. با این وجود، هنوز مشخص نیست که پاکستان چگونه با این وضعیت برخورد خواهد کرد. مطمئناً، افزایش سرمایهگذاری در سیستمهای دفاع هوایی، افزایش قابلیتهای اطلاعاتی داخلی و تقویت نیروی هوایی با جنگندههای رادارگریز نسل بعدی جی-۳۵ برای مقابله با هرگونه اقدام احتمالی اسرائیل ضروری است.»
اسلام آباد و همگرایی عمیق تر در بلوک اوراسیا
از نظر دیپلماتیک، اسلام آباد از درخواست تهران برای تشکیل جلسه شورای امنیت سازمان ملل در مورد تجاوز اسرائیل حمایت کرده و صریحاً از حق ایران برای دفاع از خود دفاع کرده است. پاکستان در کنار الجزایر، چین و روسیه، نقش کلیدی در تقویت ابتکار عمل ایران ایفا کرد و یک جبهه دیپلماتیک هماهنگ را نشان داد که نشان دهنده همگرایی عمیق تر در بلوک اوراسیا است. این حرکت کوچکی از کشوری نیست که زمانی هدف احتمالی دکترین پیشگیرانه اسرائیل محسوب می شد.
در اقدامی که زنگ خطر واشنگتن را به صدا در می آورد، فیلد مارشال عاصم منیر، رئیس ارتش پاکستان، بی سر و صدا به ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده در فلوریدا احضار شد. غیبت او در یک رژه ملی کلیدی در اسلام آباد، سوالاتی را در داخل کشور ایجاد کرده است. در حالی که سفارت پاکستان همچنان سکوت کرده است، رسانهها به نقل از منابعی که پیش بینی می کنند "گفتگوهای ناخوشایند" در واشنگتن وجود دارد، نوشتند: اینکه آیا سفر منیر به ایالات متحده منجر به تنظیم مجدد یا تحکیم بیشتر همسویی اسلام آباد با تهران و پکن می شود، هنوز مشخص نیست. اما یک چیز روشن است: پاکستان دیگر در حاشیه قرار ندارد.
نظر شما