در دنیای اقتصاد امروز ایران که واژه هایی همچون رونق تولید، خودکفایی و اقتصاد مقاومتی به شریان های حیاتی توسعه پایدار تبدیل شده اند این شرکتهای دانشبنیان هستند که نقش موتورهای پیشران را ایفا می کنند و با همت و انگیزه جوانان نخبه و فارغ التحصیلان دانشگاهی شکل می گیرند.
این شرکت ها نمادی از یک تحول بزرگ میشوند که در آن دانش به جای منابع طبیعی به اصلی ترین سرمایه کشور برای خلق ثروت تبدیل می شود و روایت تلخ مهاجرت معکوس نخبگان را از رویای رفتن به واقعیت ساختن در وطن تبدیل می کند.
اینجا در دل شرکت های دانش بنیان جوانان نخبه ایرانی رویای بومی سازی فناوری های پیچیده را به واقعیتی انکارناپذیر تبدیل کرده اند و ایده های نوآورانه در آزمایشگاه های کوچک و پارک های علم و فناوری جوانه زده و به محصولاتی با کیفیت و در تراز جهانی تبدیل می شوند.
امروزه این حرکت امید بخش تنها به حوزه های فناوری اطلاعات یا صنایع پزشکی محدود نشده و ریشه های خود را حتی در سنتی ترین بخش اقتصاد ایران یعنی کشاورزی دوانده است تا دیگر کشاورزی هوشمند یک مفهوم وارداتی و دور از دسترس نباشد بلکه واقعیتی شود که به دست همین جوانان در حال شکل گیری است.
ورود فناوری های پیشرفته ای همچون پهپادها به مزارع کشور نه تنها بهره وری را افزایش داده و مصرف آب و سموم را بهینه سازی کرده بلکه افق های جدیدی از اشتغال و کارآفرینی را در مناطق روستایی و کمتر توسعه یافته گشوده است.
حالا این پرنده های هوشمند پیوند میان سنت و مدرنیته را به جهشی بزرگ در امنیت غذایی و توسعه اقتصادی تبدیل کرده اند و بال پرواز آنها از هسته های کوچک دانشجویی و راهروهای پرشور دانشگاه ها ساخته می شود.
شرکت دانش بنیان «اوج آسمان زاگرس» با نام تجاری «اوج ایران» مصداق بارز این روایت الهام بخش است که از یک ایده ساده دانشجویی در دل دانشگاه آغاز شده و به صادرات فناوری پیشرفته پهپادهای کشاورزی از لرستان به پنج کشور منطقه رسیده است.
رئیس هیئت مدیره این شرکت نقطه آغاز این مسیر را این گونه توصیف می کند: هسته اولیه این شرکت در سالهای ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۴ توسط چند تن از دانشجویان و از دل فعالیت های دانشجویی شکل گرفت.
رامین ولیزاده ادامه داد: این گروه با علاقه به حوزه پهپاد کار خود را با خرید و مونتاژ قطعات آغاز کردند و پس از فارغ التحصیلی به ارائه خدمات سم پاشی به کشاورزان پرداختند.
ولی زاده با بیان اینکه این جرقه اولیه با مشاهده نیاز بازار و افزایش تقاضا به شعله ای بزرگ تبدیل شد و در نهایت به ثبت یک شرکت دانش بنیان در پارک علم و فناوری لرستان انجامید عنوان کرد: اوج این موفقیت دستیابی به بومیسازی ۸۰ درصدی فناوری ساخت پهپاد است.
چالشها و ایجاد فرصت های شغلی جدید
وی با تاکید بر اینکه این دستاورد صرفا یک مونتاژ کاری ساده نیست ادامه داد: این کار نمادی از تلفیق دانش فنی و مهندسی معکوس هوشمندانه است چراکه ما موفق شدیم بخش های کلیدی مانند فلایت کنترلر(مغز متفکر پهپاد)، بردهای الکترونیکی و لینک های ارتباطی را در داخل شرکت توسعه دهیم و صاحب این فناوری شویم.
ولیزاده در خصوص وضعیت بازار داخلی اظهار کرد: برآوردها نشان می دهد بخش کشاورزی کشور به ۱۰ هزار فروند پهپاد سمپاش نیاز دارد اما تاکنون مجموع پهپادهای فروخته شده در کشور کمتر از پنج درصد این نیاز را پوشش داده و شرکت ما نیز تاکنون حدود ۲۰۰ فروند به فروش رسانده است.
وی دلیل این رقم پایین را جدید بودن فناوری و زمان بر بودن پذیرش آن توسط کشاورزان دانست و افزود: ما با همکاری مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی، رویه های سمپاشی استاندارد را تدوین کرده ایم تا بهره وری بهینه حاصل شود و اعتماد جامعه هدف جلب گردد.
رئیس هیئت مدیره اوج ایران تامین سرمایه در گردش و سرمایه لازم برای توسعه را از چالش های اصلی پیش روی تولید انبوه عنوان کرد و گفت: راهبرد ما در بازار داخلی عرضه محصول با حداقل سود است تا این فناوری فراگیر شود و بیشتر نسبت به سود حاصل از صادرات حساب کرده ایم.
ولی زاده به ایجاد فرصت شغلی جدید نیز اشاره کرد و افزود: بسیاری از مشتریان ما افرادی هستند که با خرید پهپاد کسب و کار ارائه خدمات سم پاشی را راه اندازی می کنند چراکه این شغل به تخصص دانشگاهی خاصی نیاز ندارد و ما دوره های آموزشی لازم را برگزار کرده و گواهینامه معتبر را با تایید سازمان هواپیمایی کشوری صادر می کنیم.
این فعال حوزه دانش بنیان گفت: هر پهپاد ۳۰ لیتری در هر پرواز (سورتی) می تواند سه هکتار زمین را سم پاشی کند که البته این میزان بسته به نوع سم، محصول و شرایط جوی متغیر است. به گفته ولی زاده این توانمندی به آن ها اجازه داده تا محصولی کاملا سازگار با اقلیم چهار فصل ایران تولید کنند که برخلاف مدل های خارجی برای کار در ارتفاعات مختلف از سطح دریا تا ۲ هزار و ۵۰۰ متر بهینه سازی شده و با رابط کاربری کاملا فارسی استفاده را برای کشاورز ایرانی آسان کرده است.
وی معتقد است این کیفیت و تطبیق پذیری مرزهای ایران را در نوردیده و آسمان مزارع کشورهای همسایه را نیز فتح کرده است چراکه پهپادهای تولیدی تاکنون به کشورهای عراق، اقلیم کردستان عراق، عمان، قزاقستان و تاجیکستان صادر شده اند و این موفقیت در عرصه صادرات گواهی بر این است که محصول ایرانی نه تنها از نظر فنی قابل اتکاست بلکه از نظر اقتصادی نیز توان رقابت با نمونه های خارجی را دارد و می تواند برای کشور ارزآوری کند.
وی افزود: انتظار می رود رسانه ها با اطلاع رسانی صحیح به نفوذ و پذیرش فناوری های جدید در جامعه کمک کنند تا شاهد افزایش بهره وری در بخش کشاورزی کشور باشیم.
آنطور که جوانان عضو این شرکت می گویند به جرات می توان گفت تاثیر این شرکت تنها به تولید و صادرات محدود نمی شود بلکه در حال ایجاد یک اکوسیستم شغلی جدید و پایدار هستند و ظهور حرفه ای به نام «خلبانی پهپاد کشاورزی» فرصتی بی نظیر را برای جوانان جویای کار استان فراهم کرده است.
ایجاد ۶۰ شغل پایدار طی یک سال
محمد زمانی پویا مسئول آموزش شرکت، این مهم را با آمار تشریح می کند و می گوید: طی یک سال گذشته حدود ۹۰ نفر را آموزش داده ایم که از این تعداد بیش از ۶۰ نفر این حرفه را به عنوان شغل اول و منبع اصلی درآمد خود انتخاب کرده اند.
وی با اشاره به اینکه هزینه دوره های آموزشی حدود ۱۵ میلیون تومان است ادامه داد: دوره های آموزشی سه روزه شامل یک روز مباحث تئوری و ۲ روز پرواز کاملا عملی برگزار می شوند و در پایان نیز کارآموزان، تخصص لازم برای کار با پهپاد را کسب و مدرک معتبر دریافت می کنند.
وی با بیان اینکه ۲ نوع مدرک به اپراتورها اعطا می شود اضافه کرد: یک گواهینامه از طرف شرکت که نشان دهنده حضور در دوره، و مدرک اصلی نیز از سوی سازمان هواپیمایی کشوری صادر می شود که این گواهینامه رسمی مختص شماره پلاک و نوع پهپاد خریداری شده است و به خلبان اجازه می دهد به صورت قانونی خدمات رسانی کند.
به گفته زمانی پویا این آمار نشان می دهد یک شرکت دانش بنیان چگونه می تواند به طور مستقیم به کاهش نرخ بیکاری و توانمندسازی نیروی کار جوان کمک کند.
وی معتقد است جذابیت این کسب و کار جدید در بازدهی اقتصادی بالای آن نهفته است در حالیکه هزینه خرید یک پهپاد از ۶۵۰ میلیون تا حدود یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان متغیر است اما یک اپراتور فعال می تواند کل هزینه خرید پهپاد را در کمتر از یک سال جبران کرده و به سود دهی بالایی هم برسد.
وی می گوید: این بازگشت سریع سرمایه انگیزه ای قدرتمند برای جوانان است تا به جای مشاغل سنتی به سمت کسب و کارهای نوین و فناورانه حرکت کنند و خود کارآفرین آینده باشند.
زمانی پویا تاکید کرد: به دلیل چهار فصل بودن ایران این شغل محدودیت زمانی ندارد و اپراتورها می توانند با جابجایی در استان های مختلف در تمام طول سال به صورت گردشی فعالیت کنند.
آینده ای که به دست نخبگان ساخته می شود
داستان شرکت «اوج آسمان زاگرس» تنها روایت موفقیت یک مجموعه نیست بلکه آینه ای تمام نما از ظرفیت های نهفته در دل اقتصاد دانش بنیان ایران است که به وضوح نشان می دهد چگونه می توان با سرمایه گذاری روی ایده های جوانان، حمایت از نوآوری و برداشتن موانع از مسیر تولید، یک چرخه کامل از خلق ارزش را به حرکت درآورد که از تبدیل دانش به محصول، بومی سازی فناوری های پیچیده، پاسخ به نیازهای داخلی تا ایجاد اشتغال پایدار و در نهایت حضور قدرتمند در بازارهای صادراتی را در بر می گیرد.
موفقیت این جوانان ثابت می کند راه برون رفت از چالش های اقتصادی نه در تکیه بر منابع زیرزمینی که در سرمایه گذاری روی استعدادهای انسانی و مغزهای متفکر کشور است و هر پهپادی که در این شرکت ساخته می شود نه تنها یک ابزار فناورانه برای افزایش بهره وری کشاورزی بلکه نمادی از خود باوری، نوآوری و اراده ای است که تحریم ها و محدودیت ها را به فرصتی برای رشد و شکوفایی تبدیل می کند.
با این حال این مسیر همچنان با چالش هایی نظیر تامین سرمایه در گردش و فرهنگ سازی برای پذیرش فناوری های نوین در بخش های سنتی روبرو است و بازار داخلی با نیاز تخمینی ۱۰ هزار فروند پهپاد که کمتر از پنج درصد آن پوشش داده شده یک اقیانوس بزرگ برای رشد این صنعت است.
حمایت هدفمند نهادهای دولتی، تسهیل فرآیندهای مالی و ترویج گسترده این دستاوردها از طریق رسانه ها می تواند سرعت نفوذ این فناوری ها را دو چندان کرده و راه را برای ظهور صدها شرکت دانش بنیان موفق دیگر هموار سازد چراکه آینده اقتصاد ایران بیش از هر زمان دیگری به پرواز بلند همین ایده ها و همت بلند جوانانش گره خورده است.
نظر شما