به گفته وی، حملات امنیتی اخیر و تهدیدات موجود ضرورت تعریف یک چارچوب جدید و ایمن برای ادامه همکاریها را اجتنابناپذیر کرده است. عراقچی افزود: «آژانس نیز با این ضرورت موافق بود و پذیرفت به چارچوب جدیدی نیاز است». وزیر خارجه ایران همچنین درباره تعامل با سه کشور اروپایی خاطرنشان کرد: تجربه نشان داده تنها راهحل پایدار برای مسائل هستهای، توافق مذاکرهشده است و تهدیدات نظامی یا اجرای سازوکار اسنپبک نه تنها مشکلی را حل نمیکند بلکه روند دیپلماسی را پیچیدهتر و ضرورت اتخاذ تصمیمات راهبردی جدید و هوشمندانه را برجسته کرده است.
روزنامه قدس در همین راستا به سراغ دو دیپلمات برجسته کشورمان رفته تا ابعاد مختلف این تصمیم و پیامدهای آن برای سیاست خارجی و تعامل ایران با آژانس را بررسی کند.
اروپا، زمینهساز پیچیدگی در دیپلماسی ایران شد
جواد منصوری، دیپلمات پیشین کشورمان و کارشناس ارشد مسائل بینالملل در گفتوگو با روزنامه قدس تأکید کرد: رفتار دولتهای اروپایی در ماههای اخیر با ایران، غیرمعمول، غیرقانونی و به نوعی خصمانه بوده؛ بهطوریکه فشارهای اروپا و آمریکا پس از شکست نسبی در اوکراین و ناکامی در برخورد با اسرائیل و همچنین سیاست ایران در نزدیکی با روسیه و چین، زمینهساز اتخاذ مکانیسم ماشه علیه تهران شد.او اظهار کرد: همه دنیا میدانند اروپا و آمریکا برجام را زیر پا گذاشتند و حالا خودشان علیه ایران تصمیمات تحمیلی و غیرقانونی اتخاذ میکنند. چنین رفتار سلطهجویانهای برای دولت و ملت ایران قابل قبول نیست.
این کارشناس ارشد مسائل بینالملل افزود: با وجود انعطافهایی که ایران نشان داد، اروپا توجهی به موضع خود نکرد و همچنان رفتار خصمانه و غیرمنطقی خود را ادامه داد. به همین دلیل، تصمیم ایران برای خودداری از مذاکره جدید با اروپا کاملاً منطقی و مبتنی بر حفظ حقوق ملی است.منصوری معتقد است: اروپاییها حتی اعلام کردند ایران باید با آمریکا مذاکره کند؛ این یک درخواست کاملاً غیرمعمول و عجیب است، در حالی که ایران تاکنون تمامی محدودیتها را نادیده گرفته اما آمریکاییها همزمان به مراکز هستهای کشور حمله کردهاند.این دیپلمات پیشین کشورمان در پاسخ به این پرسش که آیا عدم همکاری ایران با آژانس میتواند مقدمه خروج از انپیتی باشد، گفت: قطع همکاری با آژانس عملاً به نوعی خروج از انپیتی است اما بدون اعلام رسمی. با این حال، ایران همچنان منتظر تحولات آینده است؛ اینکه آیا اروپا حاضر است رفتار خود را تغییر دهد و یا آژانس به مواضع غیرمعمول خود ادامه دهد، مشخصکننده شرایط بعدی خواهد بود.
توافق قاهره ربطی به خروج از انپیتی ندارد
سیدجلال ساداتیان، دیپلمات پیشین و کارشناس ارشد مسائل بینالملل نیز در گفتوگو با روزنامه قدس، معتقد است: توافق قاهره میان ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی (توافقی که ماه گذشته میان تهران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی در قاهره امضا شده بود) تنها در شرایط خاصی معتبر بود و با ادامه تحریمها دیگر برای ایران ملاک نیست.وی تصریح کرد: این توافق هرگز با خروج از انپیتی ارتباط نداشته و ندارد و تصمیم ایران در قبال پایبندی یا عدم پایبندی به آن، کاملاً تابع تحولات تحریمی و رفتار اروپا بوده است. این دیپلمات پیشین کشورمان افزود: در زمان حضور آقای عراقچی در قاهره، اروپاییها سه درخواست مطرح کردند: اول، شفافسازی درباره ۴۰۹ کیلوگرم اورانیوم غنیشده، دوم اجازه بازرسی از سایتهای هستهای از جمله فردو، نطنز و اصفهان و سوم، مذاکرات مستقیم با آمریکا. ایران درخواست سوم را پذیرفتنی ندانست، زیرا آمریکا در جریان مذاکرات گذشته به مراکز هستهای ایران حمله کرده بود .
سفیر پیشین کشورمان در انگلستان اظهار کرد: آقای عراقچی در کنفرانسها و گزارش به کمیسیون سیاست خارجی در مجلس، تأکید کرده است اگر تحریمها علیه ایران فعال شود، توافق قاهره منتفی است و ایران دیگر متعهد به آن نخواهد بود. این تصمیم کاملاً مبتنی بر حفظ منافع ملی و عدم پذیرش فشار یکجانبه اروپا بود.ساداتیان در پاسخ به این پرسش که آیا این وضعیت میتواند زمینه خروج ایران از انپیتی باشد، گفت: توافق قاهره صرفاً برای قانع کردن اروپا در یک مقطع زمانی مطرح شد و هیچ تأثیری بر تعهد ایران نسبت به انپیتی ندارد؛ اگرچه به هرحال ادامه فشارهای غیرقانونی به ایران میتواند ایران را به جایی برساند که درباره ادامه همکاری با نهادهای بینالمللی در دیگر سطوح هم تصمیمگیری کند.
نظر شما