غربالگری سلامت و خودمراقبتی از ارکان اصلی حفظ و ارتقای سلامت فردی و اجتماعی به شمار میآیند. این دو مفهوم نه تنها به شناسایی زودهنگام بیماریها کمک میکنند، بلکه نقش مهمی در پیشگیری، کنترل و کاهش عوارض جسمی و روانی دارند. غربالگری فرآیندی است که با استفاده از آزمایشها و بررسیهای پزشکی در فواصل زمانی مشخص، خطر ابتلا به بیماریهایی مانند دیابت، فشار خون بالا، سرطانها و بیماریهای قلبی شناسایی میشود.
انجام این غربالگریها موجب میشود بیماری در مراحل اولیه که درمان آسانتر و کمهزینهتر است، تشخیص داده شود و از پیشرفت آن به مراحل خطرناک پیشگیری گردد. در جوامع مختلف، اجرای برنامههای منظم غربالگری اهمیت حیاتی دارد؛ بهویژه در میان گروههای حساس مانند سالمندان، زنان باردار، کودکان و افراد دارای سابقه خانوادگی بیماریهای مزمن. این برنامهها نه تنها هزینههای درمانی جامعه را کاهش میدهد بلکه کیفیت زندگی و امید به زندگی افراد را افزایش میبخشد.در کنار غربالگری، خودمراقبتی نیز نقش بسزایی در حفظ سلامت دارد.
خودمراقبتی به معنای آن است که هر فرد مسئولیت مراقبت از جسم و روان خود را بر عهده گیرد؛ از جمله تغذیه سالم، فعالیت بدنی منظم، مدیریت استرس، خواب کافی و اجتناب از رفتارهای پرخطر.
وقتی افراد نسبت به وضعیت سلامت خود آگاه باشند و سبک زندگی سالم را رعایت کنند، میزان ابتلا به بیماریها و اختلالات مزمن بهطور قابل توجهی کاهش مییابد. ارتقای فرهنگ خودمراقبتی و آگاهی از اهمیت غربالگری نیازمند آموزش و اطلاعرسانی گسترده از سوی نهادهای سلامت، رسانهها و مراکز آموزشی است. ایجاد انگیزه در افراد برای انجام معاینات دورهای و رعایت شیوههای صحیح زندگی، میتواند پایهگذار جامعهای سالم، پویا و مسئولیتپذیر باشد. در نهایت میتوان گفت که غربالگری و خودمراقبتی دو راهکار مکمل برای جلوگیری از بیماریها و تقویت سلامت عمومیاند، که سرمایهای ارزشمند برای آینده هر جامعه محسوب میشوند.
جعفر جندقی، مدیرکل دفتر بیماریهای غیر واگیر وزارت بهداشت در گفتوگویی بیان کرد: در خصوص خود مراقبتی سامانهای راه اندازی خواهد شد که افراد می توانند سلامت خود را از طریق این سامانه و نرم افزار کنترل کنند.
وی افزود: ما در خود مراقبتی برای بیماری های مختلف یک بسته های آموزشی تهیه کردیم و این بسته های آموزشی در سامانه خود مراقبتی قرار میگیرد.
مدیر کل بیماری های غیر واگیر وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: فردی که به این نرم افزار مراجعه می کند می تواند یکسری اطلاعات عمومی از آن تهیه کند.
جندقی متذکر شد: مثلاً یک فردی میتواند به عنوان یکی از افراد ایرانی وقتی وارد این سامانه می شود یک سری اطلاعات عمومی که مورد نیاز همه مردم هست را داشته باشد.
وی ابراز کرد: مثلا وقتی من به این نرم افزار مراجعه کردم و به آن متذکر شدم که من مردی هستم با ۵۸ سال سن و... در مجموع اینها اطلاعات اختصاصی مربوط به هر فرد در خود مراقبتی گفته می شود و فعالیت های این فرد کاملا رصد و کنترل خواهد شد.
مدیر کل بیماری های غیر واگیر وزارت بهداشت تصریح کرد: به مرور زمان رفتارهایی که قرار است در فرد مثلاً تغییر کند و سبک زندگی سالمی که باید داشته باشد و مشکلاتی که دارد و نیز غربالگری های که باید برای این فرد انجام شود در داخل سامانه و در گوشی همراه اطلاع رسانی می شود.
جندقی اضافه کرد: افراد می توانند عضو این سامانه شده و ثبت نام کنند. وقتی ثبت نام کردند وارد این سامانه شده و در آنجا مراحل کار توضیح داده خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: به عبارت بهتر وضعیت فرد شخصی سازی می شود و انشالله در آینده نزدیک این سامانه و نرم افزار راه اندازی و به مردم معرفی خواهد شد.همه موارد مربوط به این نرم افزار به مردم اطلاع داده خواهد شد.
جندقی بیان کرد: احتمالاً برای اجرایی شدن ممکن است اوایل کار در چند نقطه به صورت آزمایشی اجرا شود ولی قطعاً هدف این است که برای همه مردم این کار انجام شود.
مدیرکل بیماری های غیر واگیر وزارت بهداشت تاکید کرد: این طرح جزو نکات بسیار مهم وزارت بهداشت اولویت آن است. خود مراقبتی و عوامل اجتماعی موثر بر سلامت موضوع فوق العاده مهمی است.
وی افزود: اینکه مردم وقتی توانمند و آگاه باشند بهتر از بقیه میتوانند سلامتی خود را حفظ کنند؛ در نتیجه سطح هزینه های بهداشت و درمان پایین می آید و مردم میتوانند حتی بیماری های خود را تا حدودی غربالگری کنند.
نظر شما