هنوز هم وقتی در کوچه پس کوچه های قدیمی نگاهمان با اندک خانه های کاهگلی بر جای مانده از قدیم گره می خورد از اسشمام بوی گاهگل به وجد»می آئیم و حس عجیبی تمام وجود ما را در برمی‌گیرد؛ این بو نه تنها یادآور خانه‌های کاه‌گلی و محله‌های قدیمی، بلکه یادآور خاطراتی شیرین از کودکی، بازی‌های شاد و لحظات ساده زندگی است.

با گسترش آپارتمان‌ها و ساختمان‌های مدرن، این بوی آشنا و خاطرات شیرین به تدریج در حال محو شدن است. دیگر آن کوچه‌های قدیمی کاه‌گلی و دیوارهای خشتی وجود ندارند و جای آن‌ها را برج‌های سر به فلک کشیده گرفته‌اند. این تغییرات نه تنها چهره شهر را تغییر داده، بلکه بخشی از هویت فرهنگی ما را نیز با خود برده است.

توسعه سریع و نامتوازن پروژه‌های شهری که تاثیرات تخربی فراوان در بافت‌های تاریخی کشور در سه دهه اخیر ایجاد کرد، میراث‌فرهنگی ایران را که متشکل از محوطه‌ها، آثار تاریخی محدوده شهرها، بناها و بافت‌های تاریخی است، تحت شعاع قرار داد. به طوری که در سال‌های اخیر یکی از چالش‌های اصلی میراث‌فرهنگی مقابله با طرح‌های توسعه‌ای شهری بدون برخورداری از مطالعات میراث‌فرهنگی در پروژه‌های احداث مترو، احداث گذرها و خیابان‌های شهری و ساخت مال‌ها است.

این بناها، از خانه‌ها و مساجد گرفته تا حمام‌های قدیمی، هرکدام به‌ نوعی نمایانگر فرهنگ و سبک زندگی مردمان دیروز هستند.

تخریب هویت

تخریب یک بافت تاریخی و خانه هایی از این دست تنها تخریب خانه ای فرسوده نیست، بلکه این روح و هویت ما است که از بین می‌رود.

از دیرباز اب و هوا و شرایط محیطی یک منطقه معماری بومی و بناهای تاریخی و اداب و رسوم و فرهنگ را تحت الشعاع قرار می داد و سبب منحصر به فرد بودن بناهای تاریخی منطقه و فخر ساکنان می شد.

در بسیاری از شهرها ومنطقه ها این اثار ارزشمند خواه به طور طبیعی خواه با دخالت انسان به دلیل عدم توجه و رسیدگی رو به نابودی و تخریب است و لذا رفته رفته اثار خود بیگانگی و بی هویتی و فراموشی و بی تعلقی در مردم هویدا می شودو مردم هر روزه دل سرد تر و نا امید تر می شوند.حال انکه از منظر علوم اجتماعی عوامل زیادی باعث از بین رفتن اصالت انسان ها و خود بیگانگی می شود که در این بین تاریخ و معماری نمونه ای قابل لمس از ان است.

احترام به طبیعت

وقتی خانه‌های کاه‌گلی را تخریب می‌کنیم، در واقع بخشی از هویت فرهنگی و تاریخی خود را نیز از دست می‌دهیم؛ این بناها به ما می‌آموزند که چگونه باید به طبیعت احترام بگذاریم.

شاید برخی بگویند که این خانه‌ها دیگر کاربردی ندارند و باید به جای آن‌ها ساختمان‌های جدید ساخته شود اما واقعیت این است که هر بنا و هر خانه قدیمی، داستانی برای گفتن دارد، ما می‌توانیم این بناها را مرمت کنیم و آن‌ها را به مراکز فرهنگی و گردشگری تبدیل کنیم.

حفظ این مکان‌ها نه تنها به حفظ تاریخ کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به رونق اقتصادی منطقه نیز منجر شود؛ بسیاری از گردشگران به دنبال تجربه فرهنگ و تاریخ محلی هستند و این بناها می‌توانند به عنوان جاذبه‌های گردشگری عمل کنند.

حفظ این بناها به ایجاد حس تعلق در جامعه کمک می‌کند. مردم زمانی که می‌بینند تاریخ و فرهنگ آن‌ها مورد توجه قرار گرفته و حفظ می‌شود، احساس غرور و هویت بیشتری خواهند داشت.