روستای امامزاده ابراهیم(ع) شفت در دل جنگلها، رودخانهها و چشمههای جوشان استان گیلان سالهاست از زائران و گردشگران که هوای چوب و طبیعت را بر اقامتگاههای رسمی ترجیح میدهند میزبانی میکند.
ساکنان این روستا، از آتش و آتشسوزی دل خوشی نداشته و آتشسوزیهای سالهای ۱۳۷۵، ۱۳۷۶، ۱۳۷۷ و ۱۳۹۲ خاطره تلخی در ذهن مردم گذاشته است. اما با همه اینها، حادثه نیمه شب پنجشنبه ۱۳ اردیبهشت سال ۱۴۰۳ که ناگهان شعلههای آتش از یک مغازه نانوایی سرک کشید و برای پنجمین بار در طول ۳۰سال گذشته به جان روستای رنگینکمانی و گردشگری امامزاده ابراهیم(ع) شفت گیلان افتاد برای آنها از همه سنگینتر تمام شد.
شواهد این آتشسوزی و همچنین روایتهای ساکنان این روستا حاکی از آن بود که شعلههای این آتشسوزی از موارد قبلی سوزانندهتر بود و خانهها و مغازههای زیادی را طعمه حریق کرد و این موضوع سبب شد در روزهای اول این اتفاق مسئولان ملی و استانی ضمن بازدید، قولهای زیادی برای سروسامان دادن به واحدهای آسیبدیده داشته باشند که مرور اخبار نشان میدهد این سخنان تاکنون در همان مرحله وعده باقی مانده و در حالی که چند ماه تا دو سالگی این حادثه و دو هفته تا تجربه دومین زمستان پس از حادثه بیشتر نمانده، اما ساخت و بازسازی واحدهای آسیبدیده همچنان معطل امضاها و مجوزهاست.
قولهای کاغذی
همه اینها در حالی است که در روزهای اول این حادثه عنوان شده بود که تا پایان سال ۱۴۰۳ واحدهای خسارتدیده ساخته و یا تعمیر خواهند شد اما تنها اقدامی که در این منطقه صورت گرفته، خاکبرداری بوده و هنوز خبری از قولهای داده شده مسئولان نظیر صدور رایگان پروانه بهرهبرداری، اعطای وام بلاعوض و تخصیص تسهیلات ساخت مسکن نیست.
بلاتکلیفی حدوداً یک ساله صدها تن از اهالی روستای چوبی امامزاده ابراهیم(ع) شفت که گفته میشود در منازل فرزندان و یا مکانهایی نظیر مدارس سکونت دارند حتی صدای دهیار این روستا را نیز درآورده است. به گفته کاظمی، نه تنها در آتشسوزی اردیبهشت سال گذشته بلکه در آتشسوزی ۱۰ سال پیش یعنی آتشسوزی گسترده ۱۳۹۲ نیز ۵۵ خانوار با ۲۲۰ واحد هنوز تکلیفشان مشخص نشده و با وجود اینکه تعدادی از پروندهها کامل شده، اما هنوز یک نفر به بانک معرفی نشده است.
نکته جالبتر اینکه در جلسات استانداری گیلان، این آتشسوزی حادثه تشخیص داده نشده و از این رهگذر بسیاری از مصوباتی که از قبل برای این موضوع در نظر گرفته شده بودند مسیر دیگری را طی کرده و بر طولانی شدن فرایند بازسازیها افزوده است. این در حالی است که معاون بازسازی بنیاد مسکن کشور در همان اوایل رخ دادن این حادثه در سفر به گیلان با تأکید بر ضرورت بازسازی دهکده چوبی سوخته شفت، اذعان کرده بود تا پایان بازسازی روستای سوخته شفت همه نسبت به آن مسئول هستیم.
جودی با اشاره به نکتهای مبنی بر اینکه حادثه امامزاده ابراهیم(ع) شفت طبیعی نبوده است، تصریح میکند: با کمک بنیاد مسکن و پیگیریهای مسئولان، این مسئله زیر پوشش حوادث غیرمترقبه و مدیریت بحران قرار گرفت و از آمادگی کامل برای صدور پروانه و اعطای تسهیلات برای اهالی امامزاده ابراهیم(ع) شفت خبر داد.
اظهاراتی که راه به جایی نبرده و سبب شده حادثهدیدگان همچنان درگیرودار بروکراسیهای اداری گیر کرده و با شروع فصل سرما هنوز در اماکن موقتی زندگی را گذران کنند، به طوری که یکی از حادثهدیدگان این اتفاق که یک خانم و سرپرست خانواده نیز بوده با گلایه از بیتوجهی مسئولان میگوید: همه زندگی ما در این حادثه از بین رفته، اما کسی توجهی نکرده و تاکنون زمینهای خالی را چند بار بلدوزر زدهاند اما برای ساخت واحد مسکونی قدمی برنمیدارند.
وی ادامه میدهد: در این یک سال و خردهای در یک اقامتگاه موقتی که با کیسه و پلاستیک ساخته شده گذران زندگی میکنیم، اگرچه مسئولان ملی و استانی در روزهای اول حادثه در محل امامزاده جلسه برگزار کرده و قولهای زیادی دادند اما اوضاع و احوال فعلی ما نشاندهنده همه چیز است.
عدم تصویب تسهیلات بلاعوض
به سراغ مدیر کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان گیلان رفتیم تا مگر ایشان گره کور این حادثه را باز کرده و روزنهای برای حادثهدیدگان باز کنیم.وی معتقد است: فعالیت ما از همان دقایق اولیه حادثه آتشسوزی شروع شد و نیروهای این مجموعه برای ارزیابی خسارت وارده به محل اعزام شدند و پیش از آواربرداری، کار نقشهبرداری واحدهای آسیبدیده را انجام دادند و با اتمام ارزیابی خسارت، تمام مطالب و اطلاعات در قالب یک پرونده به مدیریت بحران و معاونت عمرانی استانداری گیلان اعلام شد.
حامد دائمی در ادامه گفتوگو با خبرنگار قدس میافزاید: طبق آخرین آمارها بر اثر آتشسوزی در اردیبهشت ۱۴۰۳ روستای امامزاده ابراهیم(ع) شفت، ۲۶۴ واحد مسکونی نیاز به ساخت، ۲۵ واحد مسکونی نیاز به تعمیر، ۹۷ باب مغازه نیاز به ساخت و هشت باب مغازه نیز نیاز به تعمیر دارند که متقاضیان برای دریافت تسهیلات طرح ویژه بهسازی به منظور ساخت واحدهای مسکونی اقدام به تشکیل پرونده در بنیاد مسکن شهرستان شفت کردند که پرونده پس از تکمیل مدارک برای طرح در کمیته تصویب انبوهسازی به اداره کل بنیاد مسکن استان ارسال شد.
وی در پاسخ به این پرسش که بنیاد مسکن چه تعداد واحد حادثهدیده را تاکنون بازسازی یا احداث کرده است، اظهار میکند: بنیاد مسکن عملیات آواربرداری واحدهای تخریبی را انجام داده و برای ساخت به ازای هر واحد ۴ میلیارد ریال تسهیلات طرح ویژه با سود ۵ درصد و بازپرداخت ۲۰ساله به واحدهای مسکونی که پروانه ساختمانی از دهیاری و بخشداری دریافت کنند پرداخت میشود و از آنجا که آتشسوزی اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ در ستاد مدیریت بحران به عنوان حادثه مورد تأیید قرار نگرفت از این رو هیچ گونه اعتباری برای پرداخت تسهیلات بلاعوض به حادثهدیدگان نیز به تصویب نرسید.
مشکلات فرم «ج»
دائمی با بیان اینکه با همه این تفاسیر تاکنون کسی برای ساخت واحد مسکونی خود از بنیاد مسکن تسهیلات ۴میلیارد ریالی دریافت نکرده است، میگوید: این عدم دریافت تسهیلات دلایل مختلفی دارد به طوری که تعداد زیادی از آنها درخواست ضمانت زنجیرهای برای تسهیلات را دارند، همچنین با توجه به اینکه در سالهای گذشته از تسهیلات مسکن استفاده کردهاند امکان استفاده مجدد از این تسهیلات برای آنها مقدور نیست، زیرا استعلام فرم ج از اداره کل راه و شهرسازی برای استفاده از تسهیلات الزامی است که با توجه به دریافت در سالهای گذشته فرم ج آنها قرمز است.
مدیر کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان گیلان در پاسخ به اینکه گره اصلی در تأخیر ساخت واحدهای آسیبدیده چیست، میافزاید: اگرچه ممکن است افرادی با استفاده از منابع مالی خود و بدون دریافت تسهیلات اقدام به ساخت یا بازسازی واحد آسیبدیده کرده باشند اما از عوامل مهم در تأخیر ساخت و سازهایی که از طریق دریافت تسهیلات درصدد اقدام هستند میتوان به روند دریافت صدور پروانه ساختمانی و رفع سابقه مالکیت در سامانه راه و شهرسازی (سبز شدن استعلام فرم ج) اشاره کرد، اگرچه متقاضیانی که دارای بیمه حوادث ساختمانی بودند نسبت به دریافت خسارت اقدام کردهاند. ما مرجع صدور پروانه نیستیم، یکی از دلایل مراجعه نکردن افراد خسارتدیده، عدم توانایی در پرداخت حق صدور پروانه و همچنین عدم تمایل نسبت به نقشه و نوع مصالح اعلامی برای استفاده در ساخت واحدهای مسکونی بوده که یکی از دلایل صادر نشدن پروانه ساختمانی است و تا پروانه ساختمانی ارائه نشود امکان پرداخت تسهیلات وجود ندارد.
دائمی در ادامه درباره این موضوع که عنوان شده در ساخت جدید باید نوع مصالح تغییر پیدا کرده و از چوب استفاده نشود نیز تصریح میکند: با توجه به آتشسوزیهای مکرری که در سالهای اخیر در این منطقه رخ داده و به منظور پیشگیری از حوادث مشابه، در جلسه برگزار شده در استانداری گیلان و با حضور دستگاههای مختلف مقرر شد اسکلت ساختمانها به صورت بتن آرمه اجرا شود و صرفاً نمای ساختمان با توجه به اقلیم جغرافیایی منطقه، طرح چوب اجرا شود که این موضوع با مقاومتهایی از سوی برخی افراد مواجه شده است.
نظر شما