بازار سهام از انتهای آبان و به صورت مشخص‌تر از ۲۴ آبان روند افزایشی درپیش گرفته و طی این مدت رکوردهای جدیدی را ثبت کرده است. از شاخص ۳ میلیون و ۱۰۵هزار در روز ۲۴ آبان گرفته تا ۳ میلیون و ۲۵۱ هزار، ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار و انتهای هفته گذشته که وارد کانال ۳ میلیون و ۵۶۱ هزار واحد شد و دیروز که شاخص کل به پرواز درآمد و با یک جهش ۶۷هزار واحدی بر قله ۳ میلیون و ۶۲۸ هزار واحد نشست.
البته برخی کارشناسان بازار سرمایه در ابتدای سال جاری و زمانی که بورس شاخص ۳میلیون واحد را در اردیبهشت رد کرد، رسیدن به کانال حداقل ۴ میلیون واحدی را تا انتهای سال محتمل دانسته و تأکید کرده بودند که بورس همواره به‌عنوان برترین بازار از حیث بازدهی مطرح بوده است و هرچه بازه زمانی مورد بررسی را بازتر کنیم خواهیم دید که بورس بالاترین بازدهی را داشته است، بنابراین جبران کاهش بازدهی در دو سه سال گذشته؛ طی سال جاری رخ می‌دهد.اما پس از بروز جنگ ۱۲ روزه و افزایش تنش‌های سیاسی و پس از آن کمبود بودجه، مشکلات حوزه انرژی و... سایه‌ای سیاه و حاکی از نااطمینانی و ناامیدی را بر بازار گستراند و این بیم را در دل برخی از فعالان بازار به‌ویژه فعالان خرد ایجاد کرد که وارد یک رکود ادامه‌دار شده‌ایم. این سایه ترس ادامه داشت تا اینکه در هفته‌های اخیر سبزپوشی ادامه‌دار بورس بارقه‌ای از امید را ایجاد کرده، امیدی که احتمال رسیدن به کانال ۴ میلیون واحد را قابل دسترس کرده است.
اما از آنجا که بورس‌بازان به‌ویژه سهامداران خرد سابقه تلخ بورس انتهای دهه۹۰ را هنوز به یاد دارند در این روزها هم احساس خطر کرده و بر این باورند که این جهش‌ها در ادامه با اصلاح سنگین همراه خواهد شد.
اما تحلیلگران بازار معتقدند ورود سرمایه‌های حقیقی به بازار به‌ویژه در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته، نشان‌دهنده میل بیشتر بازار به حرکت بر مدار صعود است.
به‌باور این کارشناسان باتوجه به اینکه از این پس سقف تاریخی قبلی به عنوان یک کف مستحکم و قابل‌اعتنا برای بازار عمل خواهد کرد، درنتیجه شاخص کل حتی در صورت اصلاح، ریزش سنگینی را تجربه نخواهد کرد.
کارشناسان بورسی ثبیت نرخ ارز در کانال ۱۲۰هزار تومان را یکی از نقاط مثبت دانسته و می‌گویند باتوجه به اینکه افزایش نرخ ارز خود عاملی در مسیر رشد سود شرکت‌های صادرات‌محور چون پتروشیمی‌ها، فولادی‌ها، فلزی‌ها و... است درنتیجه صعود همچنان ادامه خواهد داشت.

نگرانی از اصلاح سنگین بورس بی‌مورد است

فردین آقابزرگی، تحلیلگر بازار بورس در گفت‌وگو با خبرنگار قدس ابراز کرد: پرسشی که در اذهان عمومی ایجاد می‌شود این است که پس از این سبزپوشی‌های اخیر آیا وقوع اتفاق‌هایی نظیر اتفاق‌های سال۹۹ امکان‌پذیر است و امکان اصلاح قابل توجه وجود دارد یا خیر؛ اما می‌توان گفت تا این لحظه که شاهد تجربه رشد ۳۱درصدی شاخص کل، کمتر از ۳۵درصدی شاخص هموزن و حدود ۳۵درصدی شاخص شناور آزاد هستیم، اما نسبت به نرخ تورم و نسبت به بازدهی دیگر بازارها کماکان عقب هستیم، بنابراین آن رشد آنچنانی که در اذهان عمومی گفته می‌شود رخ نداده و اینکه همه به‌ویژه افراد غیرحرفه‎‌ای و آماتور از بابت احتمال اصلاح سنگین اظهار نگرانی می‌کنند، به نظر من بی‌مورد است به این دلیل که شاخص‌هایی که به آنان اشاره خواهد شد، مؤید بالاتر بودن سطح ارزندگی بورس نسبت به سایر بازارها هستند.

انتظار شاخص ۴ تا ۴.۵ میلیون واحدی بورس تا انتهای سال

وی ادامه داد: باوجود مشکلات و ابهامات اساسی در متغیرهای اقتصادی و سیاسی و حتی افزایش سطح تنش‌ها در منطقه؛ اما سطح ارزندگی بورس نشان می‌دهد با یک سیر سینوسی و نه مداوم مثبت، این نوسان رو به رشد خواهد بود و حتی انتظار دارم تا پایان سال جاری، بورس در محدوده ۴ تا ۴.۵ میلیون واحد سیر کند.این تحلیلگر بازار سرمایه اضافه کرد: اصلاح قیمت ذات بازار است؛ اما این جمله به این معنی نیست که حداقل در یک تایم فریم سه تا چهار ماهه، بازار روند رو به رشد خودش را از دست بدهد و وارد یک روند منفی شود.به‌گفته آقابزرگی؛ مطمئناً ظرفیت بعدی اثرگذار در راستای مثبت‌تر شدن بازار همین نرخ ارز است که براساس متغیرهای اقتصادی امکان کاهش نرخ ارز وجود ندارد حتی با توافق‌های سیاسی و ایجاد روزنه‌های امیدی مبنی بر حصول توافق میان ایران و آمریکا؛ امکان کاهش سنگین نرخ ارز به جز یک شوک مقطعی، نخواهد بود.
وی ضمن بیان اینکه چون نرخ دلار بالای ۱۲۰ هزار تومان درحال تثبیت است، اثرات مثبت خودش را بر بازار بورس خواهد گذاشت، اظهار کرد: یکی از شاخص‌های مقایسه سطح ارزندگی بورس، همین ارزش دلاری است که در حال حاضر کمتر از ۱۰۰ میلیارد دلار است که متأسفانه از ۳۳۰ میلیارد دلار در گذشته تا این آستانه پایین آمده است.

جذابیت بورس با افزایش حجم معاملات

این تحلیلگر بازار بورس ادامه داد: در حال حاضر ازجمله جذابیت‌های بورس کاهش نسبت p/e، کاهش ارزش دلاری و ظرفیت افزایش نرخ ارز دولتی است که درآمد حاصل از فروش و سود عملیات شرکت‌ها را به‌صورت اصلاح‌ناپذیر افزایش خواهد داد، بنابراین حتی روند ورود پول حقیقی که درحال حاضر شاهد آن هستیم و همچنین افزایش حجم معاملات هم یکی از نشانه‌هایی است که این جذابیت را در ارتباط با هدایت نقدینگی بیش از ۱۲هزار همتی در کشور برای حفظ ارزش سرمایه، متوجه بورس خواهد کرد.
آقابزرگی در ادامه در پاسخ به این پرسش که آیا افزایش شاخص کل را به تنهایی می‌توان نشانه مثبت بودن عملکرد بورس دانست، گفت: باتوجه به اینکه معمولاً رشد شاخص کل با رشد سهام شرکت‌های بزرگ اتفاق می‌افتد و نه کوچک و متوسط؛ یکی از معیارهای مقایسه بورس با سایر بازارها معیار شاخص کل است. ما توفیق در انجام وظایف محوله به ارکان و سازمان بورس را در قالب افزایش نقدشوندگی و افزایش شفافیت در راستای حرکت به سمت بازار کارا می‌بینیم به این معنا که هرچه میزان و قدرت نقدشوندگی اوراق بهادار افزایش یابد تا بتوانیم آنان را بر اساس تعاریف و اعداد و ارقام هم تعریف کنیم و هرچه شفافیت افزایش یابد نکاتی است که می‌توانیم در کنار ارزیابی و اندازه‌گیری حرکت شاخص کل به عنوان یک کارنامه، مثبت بودن، منفعل یا منفی بودن بورس را شناسایی کنیم.
وی وظیفه اصلی بورس را تأمین منابع مالی اعم از جذب و تکمیل سرمایه و افزایش سرمایه شرکت‌ها از محل آورده نقدی و انتشار اوراق با محوریت بخش خصوصی دانست و تصریح کرد: هرچقدر توفیق داشته باشیم منابع مالی بیشتری نسبت به گذشته از حجم کل معاملات جذب کنیم (مثلاً افزایش سرمایه از محل سلب حق تقدم، آورده نقدی و یا عرضه‌های اولیه) این مورد هم در کنار شاخص کل می‌تواند به عنوان یک معیار برای سطح توفیق در بورس باشد.
با این حال، مرور تجربه‌های پیشین بازار سرمایه نشان می‌دهد که تداوم روند صعودی، بیش از هر چیز به متغیرهای بیرونی و سیاست‌گذاری‌های اقتصادی وابسته است. هرچند تثبیت نسبی نرخ ارز، کاهش جذابیت بازار پول و رشد انتظارات تورمی به نفع بورس عمل کرده، اما استمرار این وضعیت بدون بهبود فضای کسب‌وکار، رفع ابهامات بودجه‌ای، تعیین تکلیف سیاست‌های انرژی و کاهش ریسک‌های سیاسی می‌تواند بازار را در مقاطع مختلف با نوسانات جدی مواجه کند. از سوی دیگر، هدایت صحیح نقدینگی به سمت تولید و بازار سرمایه، نیازمند تقویت ابزارهای نظارتی، افزایش شفافیت صورت‌های مالی و پرهیز از تصمیمات ناگهانی است.
در چنین شرایطی، کارشناسان توصیه می‌کنند سهامداران، به‌ویژه فعالان خرد، از رفتارهای هیجانی فاصله بگیرند و با تمرکز بر تحلیل‌های بنیادی و افق میان‌مدت، از فرصت‌های بازار استفاده کنند؛ چراکه بورس اگرچه همچنان یکی از گزینه‌های حفظ ارزش دارایی‌هاست، اما صعود پایدار آن نیازمند پشتوانه‌های واقعی و تصمیمات اقتصادی منسجم خواهد بود.