بیماری تب برفکی با نام دیگر بیماری پا و دهان یا FMD، یک بیماری جدی و مسری است که تمام حیوانات سم‌پا از جمله گاو، گوسفند، بز، شتر، آهو و خوک را درگیر می‌کند. گسترش بیماری تب برفکی در صورت عدم پیشگیری، می‌تواند خسارت‌های جبران‌ناپذیری از نظر اقتصادی به دامدار وارد کند. از جمله استان‌هایی که در ماه‌های اخیر درگیر این مسئله شده‌اند استان خوزستان است، به طوری که مدیرکل دامپزشکی خوزستان در تازه‌ترین اظهار نظر خود طی روزهای گذشته عنوان کرده ۱۰ شهر استان درگیر بیماری تب برفکی هستند.
ناصر عسکری‌فرد با اشاره به اینکه با اقدام‌های انجام شده خسارت اقتصادی کاملاً کنترل شده اما وضعیت شکننده است و می‌تواند خسارت اقتصادی هنگفتی در برداشته باشد، اظهار می‌کند: در حال حاضر تب برفکی مهم‌ترین بیماری واگیر کل دنیاست و می‌تواند تأمین گوشت و شیر را به شدت تحت تأثیر قرار دهد.
عسکری‌فرد با اشاره به تأمین ۳۰۰ هزار دُز واکسن می‌افزاید: واکسیناسیون ضربتی و نوبت اول در دام سنگین در مناطق پرخطر انجام شد اما باید بار دوم برای تکمیل ایمنی انجام شود. از طرفی ایمنی ناشی از واکسن چهار ماه است و بعد باید دوباره انجام شود. هر چند چرخش ویروس در کشور کاهش یافته اما هر آن ممکن است موج جدیدی وارد کشور شود.وی با بیان اینکه گاومیش نسبت به این سویه حساسیت دارد که باید به این مسئله توجه شود، می‌گوید: راه انتقال از طریق تماس مستقیم، ترشحات حیوان، جابه‌جایی فراورده‌های دامی، خون و تجهیزات آلوده است. میادین دام هم چهارراه انتشار ویروس هستند که باید مورد توجه قرار گیرند.

ممنوعیت ورود دام به خوزستان

معاون هماهنگی و امور اقتصادی استانداری خوزستان نیز ورود هر گونه دام زنده به استان چه دارای مجوز و چه بدون مجوز را به‌ منظور جلوگیری از بروز تب برفکی ممنوع اعلام کرده است.
جواد کاظم‌نسب الباجی در نشست ستاد ویژه پیشگیری و مقابله با بیماری تب برفکی بیان می‌کند: کنترل دقیق در مبادی ورودی و جاده‌های استان به ‌ویژه در مرزهای مشترک با کشور عراق برای هر گونه جابه‌جایی غیرمجاز و قاچاق دام باید انجام شود، زیرا بیماری تب برفکی تهدیدی جدی برای بخش دام و اقتصاد استان است و هیچ دستگاهی نباید در اجرای مصوبات ستاد کوتاهی کند.

قرنطینه کرونایی دام‌ها

در همین ارتباط به سراغ مدیرعامل شرکت تعاونی کشاورزی دامداران صنعتی دزفول رفتیم که وی در گفت‌وگو با خبرنگار قدس با بیان اینکه کارگروه ویژه‌ای برای پیشگیری و مقابله با بیماری تب برفکی در سطح استان خوزستان و همچنین شهرستان دزفول تشکیل شده که تأثیر بسزایی در کاهش شیوع این بیماری در میان دام‌های استان داشته است، می‌گوید: از آنجا که شروع این بیماری از استان‌های تهران، قم و البرز بوده اقدام‌های پیشدستانه نظیر قرنطینه دام‌ها به سرعت انجام شده است.
رضا پارسا با اشاره به اینکه تاکنون تلفات ناشی از این بیماری در دام‌های استان روند صعودی نداشته است، می‌افزاید: در شهرستان دزفول به عنوان شهرستان پایلوت مقابله با این بیماری، کارگروهی از دستگاه‌های مختلف نظیر جهاد کشاورزی، دادستان شهرستان، دامپزشکی، محیط زیست و... تشکیل شده که این موضوع سبب شده شیوع این بیماری به جز روستاهای گاومیش‌آباد شرقی و غربی و امیرالمؤمنین که با این بیماری درگیر شدند تا حدود زیادی کنترل شود که در این روستاها نیز طبق مصوبه این کارگروه قرنطینه کامل نظیر شرایط کرونا برقرار و هر گونه خروج و ورود دام و همچنین خودرو ممنوع و مبادی ورودی و خروجی آن‌ها سم‌پاشی شد.

وی با بیان اینکه مصوب شد با هماهنگی نیروی انتظامی ورود هر گونه دام به شهرستان باید ابتدا به تأیید دامپزشکی برسد، تصریح می‌کند: در حوزه واکسیناسیون نیز دامپزشکی شهرستان ورود پیدا کرد و به صورت کامل این فرایند را با همکاری بخش خصوصی به صورت رایگان انجام داد به طوری که بخش خصوصی به صورت خودجوش و با استفاده از ظرفیت خیران در این زمینه همکاری داشتند.
این کارشناس حوزه دام خاطرنشان می‌کند: همزمان برای اینکه دامداران اقدام‌های پیشگیرانه را انجام دهند یک سری مشوق‌ها نیز برای آن‌ها در نظر گرفته شد به طوری که مثلاً دامدارانی که دام خود را در منزل قرنطینه کرده و خارج نکنند و این اقدام آن‌ها به تأیید کتبی شورای اسلامی روستای آن‌ها برسد نهاده دامی به قیمت دولتی و مصوب از طریق تشکل‌های حوزه دام در اختیار آن‌ها قرار بگیرد که این طرح با حمایت دامداران مواجه شد.
پارسا با بیان اینکه تب برفکی در استان خوزستان و شهر دزفول تقریباً کنترل شده است، ادامه می‌دهد: همچنین طی رایزنی‌هایی با اداره راه و شهرسازی، در ورودی‌های هر روستا چندین خودرو سنگین آهک قرار داده شد تا دامداران کف دامداری‌های خود را آهک‌پاشی کنند تا از شیوع و انتقال آن جلوگیری به عمل آید و در اداره ترویج جهاد کشاورزی نیز کلاس‌های آموزشی برای دامداران به منظور فراگرفتن موارد پیشگیرانه برای مقابله با این بیماری برگزار شد و توصیه ما به دامداران این است که این بیماری و موارد پیشگیری را جدی بگیرند زیرا تنها سرمایه دامداران همین دام‌ها هستند که مراقبت از آن‌ها در این شرایط اقتصادی اولویت دارد.

نقش قاچاق دام در انتقال بیماری

مدیرعامل شرکت تعاونی کشاورزی دامداران صنعتی دزفول در مورد شایعاتی نظیر انتقال این بیماری از طریق دام قاچاق از کشور عراق نیز تصریح می‌کند: قاچاق دام از کشور عراق به استان خوزستان در حد صفر است و هیچ دامی از این کشور وارد خاک خوزستان نمی‌شود. در طرف مقابل نیز قاچاق دام از این استان به کشور عراق بسیار پایین و کمتر از ۵درصد است. در شهرستانی نظیر دزفول دام‌های بومی مثل گاومیش وجود دارد که قاچاق آن به جهت شکل ظاهری این دام بسیار سخت و دشوار است اما با همه این تفاسیر اگر قاچاق دامی از این استان به سمت عراق صورت می‌گیرد مبدأ آن از استان‌های بالادست خوزستان است.
وی در مورد جمعیت گاومیش‌های شهرستان دزفول نیز می‌افزاید: این دام نسبت به بیماری بی‌نهایت تحمل‌پذیر است، از این رو در مواقعی نظیر شیوع این گونه بیماری‌ها، در رده آخر دام‌هایی قرار می‌گیرد که درگیر بیماری می‌شوند از این رو تنها در روستای گاومیش‌آباد غربی تعداد کمی به خاطر این بیماری روانه کشتارگاه شدند. اما در مورد جمعیت این دام در سال‌های گذشته به جرئت می‌توان گفت در سال‌های اخیر تعداد این دام روند افزایشی داشته و حتی جشنواره‌ای با عنوان گاومیش در سطح شهرستان به منظور حمایت از این دام و پرورش آن در تعداد بالا در مرحله برگزاری است و یک مجموعه خصوصی نیز به تازگی مرکز ۵هزار رأسی گاومیش را در آستانه افتتاح دارد و در روستاهای گاومیش‌آباد غربی و شرقی نیز افزون بر ۱۷ هزار گاومیش در حال پرورش هستند.

روند صعودی قیمت دام

پارسا در مورد نهاده‌های دامی با قیمت دولتی که در ماه‌های اخیر دامداران با مشکلاتی در زمینه تأمین آن‌ها مواجه شده‌اند نیز می‌گوید: شهرستان دزفول به عنوان قطب تولید محصولات کشاورزی در سطح کشور شناخته می‌شود که سرآمد این محصولات ذرت و علوفه است و از آنجا که دولت از اردیبهشت ماه در زمینه واردات نهاده‌های دامی تعلل کرد به ناچار ذرت‌های تولیدی شهرستان را مدیریت کرده و در اختیار دامداران قرار دادیم که مجموعه این عوامل سبب شد دامداران شهرستان با مشکل چندانی در این زمینه مواجه نشوند و اگر دوباره توزیع نهاده‌های دامی دولتی آغاز شود می‌توانیم تا انتهای سال این حوزه را مدیریت کنیم. وی می‌افزاید: اوضاع دامداری از میزان کشتار دام به ویژه دام‌های جوان تشخیص داده می‌شود و به نظر می‌رسد وضعیت دام‌ها نه تنها در استان خوزستان بلکه در کل کشور در یک شرایط مبهم و در یک تیغ دولبه قرار گرفته است و از طرفی بنا به نظر بیشتر کارشناسان، حوزه نهاده‌های دامی تا انتهای سال متأسفانه به روال فعلی خواهد بود و سروسامان نخواهد گرفت و در مقابل قیمت دام زنده نیز روند صعودی را دنبال خواهد کرد.