سحر تاجبخش، صبح امروز (۲۶ آذرماه) در نشستی خبری که در حاشیه نهمین نمایشگاه و کنفرانس بینالمللی حمل و نقل، لجستیک و صنایع وابسته در مصلای امام خمینی(ره) برگزار شد، با اشاره به تشدید بحران آب در کشور اظهار کرد: بحران آب امروز یکی از اصلیترین مسائل کشور است و بر همین اساس موضوعات مرتبط با هواشناسی در کانون توجه و اهمیت قرار دارد.
وی افزود: طی پنج تا شش سال گذشته، کشور به طور جدی درگیر خشکسالی بوده و تأمین بخشی از آب شرب به منابع آب زیرزمینی وابسته است. شرایط خشکی در اغلب مناطق کشور حاکم است و در سال آبی جاری از اول مهرماه ۱۴۰۳ تا ۳۱ شهریور ۱۴۰۴ بهجز یکی دو هفته اخیر شرایط بارشی مطلوبی نداشتیم و بارشها بیش از ۸۰ درصد کمتر از حد نرمال بوده است.
رئیس سازمان هواشناسی کشور با اشاره به تغییر الگوهای جوی از نیمه آذرماه گفت: از نیمه آذرماه با ورود سامانهها و الگوهای پاییزی و زمستانی، شرایط تا حدی هموار شد و سامانههای بارشی از بخشهای غربی کشور آغاز به فعالیت کردند. سامانه فعلی نیز بخشهایی از فلات مرکزی و جنوب کشور را تحت تأثیر قرار داده است.
تاجبخش ادامه داد: شرایط بارشی نسبتاً خوبی در چند استان جنوبی کشور گزارش شده است و انتظار میرود این سامانه تا روز جمعه (۲۸ آذرماه) فعال باشد. بیشترین میزان بارش از ایستگاههای جزیره الوان و بندر خمیر گزارش و تاکنون در جزیره الوان ۱۵۱ میلیمتر بارش ثبت شده است.
وی با اشاره به وضعیت جوی مناطق شرقی کشور نیز گفت: صبح امروز در بخشهایی از خراسان بارش و در مناطق مرتفع بارش برف گزارش شده است و با تقویت یک چرخند دیگر سمت همسایگان جنوبی ایران، بارشها تا روز جمعه ادامه خواهد داشت.
رئیس سازمان هواشناسی کشور با بیان اینکه طی امروز تا یکشنبه یا دوشنبه هفته آینده کاهش دما در کشور رخ خواهد داد، تصریح کرد: این کاهش دما از منظر تأمین حاملهای انرژی اهمیت دارد و در همین رابطه هم در حوزه حاملهای انرژی و هم در بخش کشاورزی هشدار سطح نارنجی صادر شده است.
تاجبخش با اشاره به وضعیت دریاچه ارومیه گفت: چالش دریاچه ارومیه را فارغ از بارشها باید در مدیریت آب ورودی در نظر داشت. اگرچه در این منطقه بارشهایی رخ داده است اما در صورت تأمین نشدن منابع آب ورودی و حقآبه، جبران مشکلات دریاچه ارومیه صرفاً با بارش امکانپذیر نیست. مسئله اصلی به مدیریت منابع آبی بازمیگردد.
وی افزود: در استانهای شمال غرب کشور از جمله اردبیل، در سامانه اخیر فعالیت بارشی قابل توجهی نداشتیم، هرچند در سامانه قبلی در حوضه دریاچه ارومیه بارشهایی ثبت شد. با این حال، چالش اصلی ارومیه مدیریت منابع آب است.
همکاری ایران و قزاقستان در زمینه دریای خزر
رئیس سازمان هواشناسی کشور همچنین به کاهش تراز دریای خزر اشاره کرد و گفت: کاهش تراز دریای خزر نیز شرایط مشابهی دارد. در کنار تغییر اقلیم و کم بارشی، افزایش تبخیر و احتمال تأمین نشدن ورودیها در این مسئله مؤثر بوده است. بررسی کاهش تراز دریای خزر در دستور کار قرار دارد و در همین زمینه تفاهمنامهای با قزاقستان امضا شده است تا هواشناسی دو کشور همکاریهای بیشتری در این زمینه داشته باشند.
تداوم خشکسالی کشاورزی و آب شناسی
تاجبخش درباره پیشبینی وضعیت بارشها اظهار کرد: بر اساس نقشههای فعلی، انتظار میرود بارشهای زمستانه کشور در محدوده نرمال باشد، اما به دلیل خشکسالیهای انباشته شده در هفتهها و ماههای گذشته، همچنان با خشکسالیهای کشاورزی و آبشناسی مواجه هستیم حتی در صورت وقوع بارشهای مناسب نیز خشکسالیهای آبشناسی بهطور کامل جبران نخواهد شد.
رئیس سازمان هواشناسی کشور در خصوص تهیه الگوهایی برای ارایه به سازمانها و اثرگذاری بر مواردی مانند الگوی کشت گفت: اطلاعرسانیها بر اساس اختلاف از نرمال در پیشبینی بارش انجام میشود و این اطلاعات در اختیار شورای عالی آب بهعنوان مرجع تصمیمگیری قرار میگیرد. بر این اساس میتوان الگوی کشت را تعریف کرد.
تاجبخش تاکید کرد: هرچه بازه زمانی پیشبینی بلندتر میشود، میزان پیشبینیپذیری کاهش مییابد بنابراین در حوزه تصمیمگیری لازم است سناریوهای مختلفی برای شرایط کمبارشی یا پربارشی در نظر گرفته شود.
وی افزود: دقت پیشبینیهای بلندمدت هواشناسی تا حدود ۷۰ درصد برآورد میشود.
بارورسازی ابرها تنها در حوزه تحقیقات و پژوهش اشتباه نیست
تاجبخش در خصوص بارورسازی ابرها اظهار کرد: بارورسازی ابرها اساسا کاری علمی است که در دنیا انجام میشود اما پژوهشی در خصوص اینکه کمبود منابع آب را مدیریت یا حل کند، وجود ندارد. بارورسازی ابرها در بسیاری کشورهای دنیا در مراحل تحقیقاتی است. انجام بارورسازی ابرها تنها در حوزه تحقیقات و پژوهش اشتباه نیست.
وی در خصوص تاثیر ذراتی که برای بارورسازی ابرها به کار گرفته میشود نیز گفت: اساسا خاصیت ذراتی که در بارورسازی استفاده میشود، جذب رطوبت و رشد و شکل دادن به قطرات آب است تا موجب ریزش قطرات شود.
رییس سازمان هواشناسی درباره مضرات به کارگیری این مواد گفت: اساسا نقره در صورت عبور از سطح مجاز سمی است بنابراین اگر از حد استاندارد خارج شود موجب ایجاد مشکل زیستمحیطی خواهد شد.
تاجبخش در ادامه بر اهمیت مدیریت منابع آب تاکید کرد و افزود: برای رفع کمبود منابع آب، باید استفاده از آبهای خاکستری، مدیریت آب در پاییندست برای جمعآوری آب شیرین و... در دستور کار قرار گیرد چرا که خشکسالیهای آبشناسی حتی با یک تا دو سال بارش رفع نمیشود.
وی با اشاره به مدیریت آب در پاییندست برای جمعآوری آب شیرین گفت: اغلب آب حاصل از بارشهای اخیر وارد دریا شد چرا که نمیتوان این آبها را مدیریت و جمعآوری کرد.
رییس سازمان هواشناسی در خصوص هماهنگی با ستاد مدیریت بحران در خصوص اندیشیدن تمهیدات لازم در پی فعالیت سامانه جوی اخیر اظهار کرد: با توجه به صدور هشدار سطح قرمز و مدتزمان فعالیت این سامانه، جلسات متعددی در ستاد مدیریت بحران برگزار شد. تمامی دستگاههایی که عضو ستاد هستند یا مسئولیت مستقیم دارند از جمله سازمان هواشناسی، هلالاحمر، اورژانس، سازمان جهاد کشاورزی، متولیان مدیریت منابع آب و ... در این جلسات حضور داشتند و با توجه به بروز خسارتهای احتمالی هماهنگیهای لازم انجام شد.
تاجبخش در پایان گفت: آمادگیهای پیشگیرانه بهطور کامل انجام گرفت. در مجموع در شرایط فعالیت این سامانه، سطح آمادگی دستگاهها مناسب ارزیابی میشود. با وجود شدت بارشها در برخی مناطق بهویژه در استان فارس و بخشهایی از جنوب کشور، آمادگی و هماهنگی قبلی موجب شد اقدامات لازم بهموقع انجام شود و از بروز خسارتهای گستردهتر جلوگیری شد.
نظر شما