«فریب دنیای رسانه» که عنوان دوم کتاب دروغگوهای دوست داشتنی است، این روزها تبدیل به یک صفت برای توصیف وضعیت رسانه‌ای شده است؛ کتاب‌های متعددی در سال‌های اخیر روانه بازار نشر شده و ابعاد عملیات‌های رسانه‌ای را به عنوان کانون بررسی خود قرار داده است.

رایان هالیدی اما در کتاب «دروغگوهای دوست‌داشتنی؛ فریب دنیای رسانه» این اقدام را به صریح‌ترین شکل ممکن صورت داده و پرده از بسیاری از عملیات‌های روانی و رسانه‌ای برداشته است.

برای مثال هالیدی البته با استفاده از تجارب شخصی خودش و تحلیل اتفاق‌های پیرامون خود در حوزه رسانه به صراحت می‌گوید چطور می‌شود به راحتی درباره یک موضوع خاص جنجال به پا کرد و این اتفاق را رسانه‌ها رقم می‌زنند.

هالیدی به ما نشان می‌دهد که رسانه‌ها چگونه می‌توانند یک موضوع را بزرگ‌نمایی کنند، در مورد آن اعتراض‌های نمایشی به راه بیندازند و یا اینکه اخبار تحریف شده را به عنوان خبر واقعی جایگزین کنند.

تمام این اقدامات در نهایت سبب سردرگمی مخاطب می‌شود و به نوعی مخاطب را فریب می‌دهد و این گونه است که مدیوم رسانه زمینه‌ساز این تحریف و فریب می‌شود.

هالیدی در ادامه نگاهی به شبکه‌های اجتماعی و وبلاگ‌ها نیز دارد و معتقد است وبلاگ‌ها در شرایط فعلی بار دیگر احیا شده‌اند و شبکه‌های اجتماعی نیز نقش بارزی در اطلاع‌رسانی ایفا می‌کنند، اما آن‌ها نیز فارغ از این گمراه‌سازی نیستند و می‌توانند خوراک فکری مدنظر خود و سیاست‌گذاران رسانه‌ای را به اصطلاح به خورد مخاطب دهند.

در مورد وبلاگ‌ها اما هالیدی در کتاب جمله معروفی دارد و می‌گوید: «کلیک، کلیک است. بازدید، بازدید است. برای وبلاگ‌نویس مهم نیست آن‌ها را چطور بدست بیاورد. برای رئیس‌هایشان هم مهم نیست. آن‌ها فقط کلیک و بازدید می‌خواهند». دقیقاً همین است، از نگاه وی رسانه در هر شکلی که باشد تنها و تنها به دنبال جلب نظر مخاطب است. هر تصمیمی که مالک سایت می‌گیرد، فقط بر اساس یک حکم گرفته می‌شود: ترافیک بازدید، به هر قیمت ممکن.

هالیدی به نوعی معتقد به رویکرد «ماکیاولیستی» نسبت به رسانه است؛ به این معنا که معتقد است هدف وسیله را توجیه می‌کند؛ یعنی می‌توان در حوزه رسانه به هر ابزاری متوسل شد تا نیت سیاست‌گذار رسانه محقق شود.

نکته مهم در مورد کتاب دروغگوهای دوست داشتنی، پیشینه نگارنده آن است؛ هالیدی خود یک بازاریاب و کارآفرین موفق است و کاملاً بدیهی است که همین رویکرد را به عرصه رسانه نیز تسری دهد و یا به عبارت بهتر، رگه‌های درآمدزا را در رسانه دارای برجستگی بیشتری بداند. اگر مفهوم سواد رسانه‌ای را مدنظر قرار دهیم باید عنوان کنیم مطالعه کتاب جدید رایان هالیدی نقش بارزی در افزایش سواد رسانه‌ای در میان شهروندانی دارد که اینک خود ملقب به شهروندخبرنگار شده‌اند و می‌توان دید مخاطبان را برای تحلیل دنیای پیرامونی خود که با محوریت رسانه‌ها شکل می‌گیرد، بازتر کند.

«دروغگوهای دوست داشتنی؛ فریب دنیای رسانه» نوشته رایان هالیدی با ترجمه خوب رضا اسکندری آذر توسط نشر خوب در بازار کتاب موجود است.