به گزارش قدس آنلاین، بررسی اسناد وقفی نشان می‌دهد که زنان در دوره‌های مختلف با وقف کردن اموال یا املاک خود در عرصه‌های متعدد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی حضور موثر داشته‌اند.
با توجه به اسناد موجود، کهن‌ترین اثر وقفی زنان در حرم به دوره سلجوقی برمی‌گردد. در آستان قدس رضوی مصحفی متعلق به زمرد ملک، از بانوان هنرمند و خطاط خاندان سلجوقی بوده که در سال ۵۴۰ تحریر شده است. پدر زمرد ملک، ابوالقاسم محمود نام داشته که خواهرزاده سلطان سنجر سلجوقی بوده است.
اما مهم ترین و آغازین ابنیه وقفی زنان در آستان قدس مربوط به دوره تیموری می‌شود. از این نظر قدیمی‌ترین واقف زن در حرم امام رضا (ع) گوهرشاد بیگم، همسر شاهرخ تیموری است. گوهرشاد از بانوان بزرگ تاریخ به شمار می‌رود و آثار زیادی از خود به جای گذاشته است.
او دستور داده بود که معماران به عمران حرم مطهر امام رضا (ع) بپردازند. به دستور او در داخل حرم رواق های دارالحفاظ، دارالسیاده و دارالسلام ساخته شد؛ تا زوار جایی برای غذا خوردن، استراحت کردن و مکانی برای قرآن خوانی و پرسش و پاسخ دینی داشته باشند.
این بانو همچنین در ابتدای قرن نهم هجری دستور ساخت مسجدی را در نزدیکی حرم امام رضا (ع) داد که بعدها به نام واقفش مسجد گوهرشاد نام گرفت.
ندیمه گوهرشاد خانم به نام بانو پریزاد، مدرسه‌ای را در داخل حرم با عنوان مدرسه پریزاد ساخت و وقف آستان قدس رضوی کرد. این مدرسه تاکنون پابرجاست و نقش مهمی در فعالیت‌های فرهنگی داخل حرم دارد.
نظر شما