۱۵ خرداد ۱۴۰۱ - ۱۵:۰۲
کد خبر: 802031

در روزهایی که همچنان از شنیدن جزئیات تازه فاجعه متروپل، تنمان می‎لرزد و نگران تکرار آن در متروپل‎ها و پلاسکوهای دیگر هستیم، فراموش نکنیم که ۱۶۰ هزار هکتار بافت فرسوده و ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار خانه سست‎بنیان احداث شده در آن، هر لحظه می‎تواند صدای ناقوس مرگ را برای ۲۱.۵ میلیون نفر از هموطنانمان به صدا درآورد.

۲۱ میلیون نفر در بافت‌های لرزان

به گزارش قدس آنلاین، در روزهایی که همچنان از شنیدن جزئیات تازه فاجعه متروپل، تنمان می‎لرزد و نگران تکرار آن در متروپل‎ها و پلاسکوهای دیگر هستیم، فراموش نکنیم که ۱۶۰ هزار هکتار بافت فرسوده و ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار خانه سست‎بنیان احداث شده در آن، هر لحظه می‎تواند صدای ناقوس مرگ را برای ۲۱.۵ میلیون نفر از هموطنانمان به صدا درآورد.

خطر فاجعه هایی عمیق تر از متروپل و پلاسکو

این روزها، از مسئولان دولتی گرفته تا نمایندگان مجلس و اعضای شوراهای شهر، همه درباره اهمیت مقاوم‎سازی ساختمان‎های بلندمرتبه ناایمن صحبت می‎کنند و عزمشان برای تقویت قوانین و تشدید مجازات عاملان قد کشیدن ناایمن‎ها جزم شده است؛ اگرچه بهتر بود این عزم، پنج‎سال قبل و بعد از فاجعه پلاسکو جزم می‎شد تا جلوی فاجعه‎ای مانند متروپل را بگیرد، اما باز هم مغتنم است و امیدبخش. با این حال واقعیت نگران‎کننده دیگری وجود دارد که به نظر می‎رسد کمتر مورد توجه است.

سقف های لرزان روی سر ۲۱ میلیون نفر

در کنار بلندمرتبه‎های ناایمن، کوتاه مرتبه‎های غیرمقاوم فراوانی هم در کشور وجود دارد که عمده آن‎ها در بافت‎های فرسوده احداث شده است. گزارشی که «محمد آیینی» معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری در این باره ارائه کرده است، وضعیت بحرانی این حوزه را به خوبی تشریح می‎کند:

* بیش از ۱۶۰ هزار هکتار بافت فرسوده و سکونتگاه‌های غیررسمی در کشور وجود دارد.
* حدود پنج میلیون و ۷۰۰ هزار واحد مسکونی در بافت‎های فرسوده وجود دارد که از این تعداد بیش از دو میلیون و ۵۶۰ هزار واحد، هیچ سازه مستحکمی ندارند.
* بیش از ۲۱.۵ میلیون نفر در بافت‎های فرسوده کشور زندگی می‌کنند که عمده آن‌ها از اقشار کم درآمد هستند و ۱۱ میلیون نفر از این جمعیت به دلیل سکونت در ساختمان‎های فاقد سازه مستحکم، به شدت در معرض خطر هستند.

تسهیلات ۳۵۰ تا ۶۰۰ میلیون تومانی

برای حل این مشکل، دولت از سال ۹۸ تسهیلات ویژه‎ای برای نوسازی بافت‎های فرسوده درنظر گرفت که در سال جدید، سقف این تسهیلات به ۶۰۰ میلیون تومان هم رسیده است. به گفته مدیر عامل شرکت بازآفرینی شهری ، در سال جاری تسهیلات نوسازی بافت فرسوده در محدوده بافت‌های فرسوده پیرامون حرم‌های مطهر در چهار کلان‎شهر تهران، قم، مشهد و شیراز ۶۰۰ میلیون تومان، در سایر محدوده بافت فرسوده تهران ۴۵۰ میلیون تومان و در سایر کلان‎شهرها ۴۰۰ میلیون تومان و در سایر شهرها ۳۵۰ میلیون تومان با سود حدود ۱۰ تا ۱۲ درصد است که ۱۵۰ میلیون تومان از مبلغ این وام‎ها هم نرخ سود صفر درصد دارد.

فقط یک درصد متقاضی تسهیلات!

طبق اعلام دیروز مدیر عامل بانک مسکن، تاکنون ۳هزار و ۸۵ میلیارد تومان از این تسهیلات هم به متقاضیان پرداخت شده که یک هزار و ۱۸۶ میلیارد تومان آن در دولت سیزدهم بوده است؛ اما مسئله نگران‎کننده این که، به گفته محمود شایان، طی دو سال سپری شده از اجرای این طرح، فقط ۲۸هزار و ۸۷۰ واحد مسکونی از این تسهیلات استفاده کرده‎اند، یعنی فقط یک درصد از ۲ میلیون و ۵۶۰ هزار واحد مسکونی فاقد سازه مستحکم!

ترس مردم از بازپرداخت تسهیلات

یکی از دلیل این استقبال کم، کاملا مشخص است و مسئولان هم به خوبی از آن مطلع‎اند. به عنوان مثال، «حسن علیزاده» معاون مسکن اداره کل راه و شهرسازی خراسان جنوبی گفته است: ساکنان بافت‌های فرسوده، توانایی بازپرداخت وام‎ها را ندارند و از تسهیلات استفاده نمی‎کنند. به گفته «محمد آیینی» مدیر عامل شرکت بازآفرینی، برای حل این مشکل مدت بازپرداخت تسهیلات که تا ۱۲ سال بوده، طولانی‎تر خواهد شد و به ۲۰ سال خواهد رسید؛ اما مشخص نیست این تصمیم، تاثیری در میزان استقبال مردم خواهد داشت یا نه.

تجربه بد

یک دلیل دیگر این بی‎میلی، تجربه تلخ ساکنان بافت‎های فرسوده است. «اقبال شاکری» عضو کمیسیون عمران مجلس در این باره گفته است: یکی از دلایلی که منجر به شکست طرح نوسازی بافت‌های فرسوده شده، این است که این بناها به گونه‌ای تخلیه و نوسازی شدند که ساکنانشان از نتیجه کار رضایت نداشتند و روند زندگی آن‎ها دچار اختلال شد».

خطر جدی برای تهران، مشهد و اصفهان

قطعا بررسی‎های بیشتر و دقیق این موضوع، می‎تواند با ارائه راهکارهایی برای حل مشکلاتش همراه باشد؛ اما فراموش نکنیم که هر روز تاخیر و تعلل در نوسازی بافت فرسوده، یعنی سنگین‎تر شدن سایه تخریب این بناها با کوچک‎ترین حادثه طبیعی روی سر ۱۱ میلیون هموطن، که طبق آمار بسیاری از آن‎ها ساکن حاشیه کلان‎شهرهای تهران، مشهد و اصفهان هستند.

باید مردم را نگران کرد و ترساند اما ...

علی بیت‎الهی عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی  به نکات مهمی در این باره اشاره کرده است:
* بافت‎های فرسوده بدون جلب مشارکت و استقبال ساکنان آن‎ها، امکان نوسازی ندارد.
*طبق مطالعات میدانی انجام شده، یکی از دلایل مهم همراهی نکردن مردم با نوسازی، اقناع نشدن و اعتماد نداشتن به دست‎اندرکاران بخش خصوصی و دولتی ساخت و ساز مسکن است. مثلا شهرداری‎ها با وجود این‎که وعده تکمیل و تحویل یک ساله ساختمان جدید را می‎دهند، اما مردم اعتماد نمی‎کنند و به دلیل برخی تجربه‎ها، تصورشان این است که شاید تا ۵ سال دیگر هم خانه جدید به آن‎ها تحویل نشود.
*دلیل دیگر، مالکیت‎های متفاوت در این بافت است؛ برخی مستاجرند و برخی هم با وجود مالک بودن، در این خانه‎ها سکونت ندارند.
* مسئله مهم دیگر این که، برخی خانه‎های بافت فرسوده، محل اشتغال و امرار معاش مردم است و به عنوان مثال در زیرزمین یا روی پشت‎بام‎هایشان فعالیت اقتصادی دارند و از ترس نابود شدن شغل، تمایلی به نوسازی نشان نمی‎دهند.
* در کنار این دلایل، موضوعاتی مانند دلبستگی عاطفی و وابستگی به خانه‎های قدیمی هم وجود دارد که گاهی مانع از نوسازی‎ها می‎شود.

بیت‎الهی درباره راهکار مدیریت این شرایط و پیشگیری از بحران‎های احتمالی هم می‎گوید: گاهی برخی مسئولان از روی دلسوزی به ما تذکر می‎دهند که مردم را زیاد نگران نکنیم اما من معتقدم این حرف درست نیست و حتما باید ساکنان بافت‎های فرسوده را از خطراتی مانند ریزش ساختمان با یک زمین لرزه متوسط ترساند؛ البته نکته مهم این است که اگر فقط هشدار بدهیم و دستگاه‎های متولی شتاب کافی برای تسریع در نوسازی خانه‎های مردم نداشته باشند، این ترساندن به جز ایجاد التهاب بین مردمی که عمدتا در فقر و رنج به سر می‎برند، نتیجه‎ای ندارد، ضمن آن‎که کل موضوع بافت فرسوده و خطرات آن را هم برای مردم بی‎اهمیت می کند.

منبع: خراسان

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.