کتاب، منزل مسکونی، بیمارستان، مدرسه و... از جمله وقف‌هایی هستند که در کشور ما انجام می‌شود، اما وقف مهدوی طی چند سال اخیر در کشور صورت گرفته، این نوع وقف شامل هرگونه دارایی افراد می‌شود که برای حضرت ولی عصر(عج) و مسجد جمکران نیت شده باشد.
چندی پیش خبری در رسانه‌ها منتشر شد؛ این خبر از وقف یک منزل مسکونی توسط بانوی ارمنی در یکی از استان‌های کشور خبر می‌داد. اینکه یک بانوی ارمنی منزل خود را برای مسجد جمکران وقف کند خبر جالبی برای مردم بود، زیرا شاید کمتر کسی بداند این سنت حسنه در ادیان دیگر از جمله دین مسیح نیز وجود دارد، به‌طوری که مسیحیان ایرانی نیز مانند مسلمانان در طول یک قرن گذشته وقف‌هایی را ازجمله وقف کلیساهای متعدد در تهران، کلیسای گوگ تپه و کلیسای مریم ننه انجام داده‌اند.
سال گذشته بانویی ارمنی تصمیم گرفت منزلش را وقف مسجد جمکران کند؛ این نوع وقف، وقف مهدوی عنوان می‌شود. آنچه در ادامه این گزارش آمده، گفت‌وگوی ما با این بانوی ارمنی است. او وقف را نیت و اعتقاد قلبی انسان می‌داند و معتقد است نمی‌تواند حس و حال خود را از وقفی که انجام داده شفاهی یا مکتوب توصیف کند.
اسمش ماریا عزیزیان است؛ بانویی حدود ۷۳ ساله و بیماری تنفسی دارد. به‌سختی می‌تواند کلمات یک جمله را پشت سرهم بگوید، اگر یک جمله را هم بتواند سریع بگوید نفس نفس می‌زند. می‌داند قرار است با او گفت‌وگو کنیم و اولین سؤالش این است که روزنامه قدس مال امام رضا(ع) است؟ می‌گویم بله. خوشحال می‌شود. از چهار بار تشرفش به حرم امام رئوف می‌گوید: اولین بار حدود ۴۵ سال پیش بود. چند روز پیش از سفر به مشهد، خوابی دیدم که در آن به مشهد و زیارت حرم امام مهربانی‌ها مشرف می‌شوم. وقتی از خواب بیدار شدم از پروردگار خواستم در صورتی که صلاح می‌داند شرایط سفر من به مشهد و حرم مطهر رضوی را فراهم کند و دقیقاً چند روز بعد از این درخواست، راهی مشهدالرضا شدم.
راه‌اندازی کارگروه موقوفات مهدوی در مسجد جمکران
پیش از انجام گفت‌وگو سراغش را از مسئول املاک و موقوفات مسجد مقدس جمکران می‌گیرم، زیرا این مقام مسئول به خبرنگاران از وقف این بانوی ارمنی خبر داده بود.
مسئول املاک و موقوفات مسجد جمکران در جمع خبرنگاران گفته بود: این مسجد با رویکردهایی که درزمینه ملجأیت عبادی و مرجعیت مهدوی درسند چشم‌انداز خود دارد، فعالیت جدیدی را در حوزه ترویج و جریان‌سازی این فرهنگ والا و اثرگذار در بین آحاد مردم جامعه آغاز کرده و با راه‌اندازی کارگروه موقوفات مهدوی، سعی دارد ضمن نشر فرهنگ وقف برای امام زمان(عج) زمینه ترغیب و مشارکت آحاد مردم را فراهم کند.
به گفته این مقام مسئول، هدف اصلی مدیریت املاک و موقوفات مسجد مقدس جمکران لبیک به فرمان حضرت ولی عصر(عج) مبنی بر «قل للناس لیرغبوا الی هذا الموضع و یعزروه» در زمینه فراهم کردن بستر مناسبی برای ترغیب مردم به این مکان مقدس از طریق استفاده بهینه از املاک، اموال و تجهیزات، مستغلات و موقوفات این مکان مقدس و ترویج فرهنگ وقف مهدوی و توسعه موقوفات مهدوی به عنوان اصلی‌ترین منبع مالی پایدار برای مسجد مقدس جمکران است.
این در حالی است که معاون خدمات زائرین مسجد مقدس جمکران نیز در خصوص وقف‌های مهدوی گفته است: مسجد مقدس جمکران تلاش می‌کند با رویکرد مرجعیت مهدوی که در سند چشم‌انداز به آن اشاره شده، در زمینه ترویج و جریان‌سازی این فرهنگ غنی در بین آحاد مردم جامعه، با راه‌اندازی کارگروه موقوفات مهدوی، برنامه‌ریزی کرده و گام‌های مؤثری برداشته باشد.
این مقام مسئول معتقد است: وقف مهدوی احساس مسئولیت در برابر امام زمان(عج) است و قطعاً ترویج این نوع وقف می‌تواند نقش بسزایی در زمینه‌سازی برای ظهور داشته باشد. در این صورت می‌توان گفت گامی در جهت ایجاد و شگل‌گیری جامعه مهدوی برداشته شده است.
راهنمایی پروردگار
همین یک نکته برایم کافی بود که سراغ وقف و بانوی ارمنی بروم. البته در خبری که از مسئول املاک و موقوفات مسجد جمکران منتشر شده بود، فقط به وقف منزل مسکونی این بانوی ارمنی اشاره شده بود و من دقیقا نمی‌دانستم وی در کدام استان زندگی می‌کند.
این بود که با او تماس گرفتم. ماریا عزیزیان در ارومیه زندگی می‌کند. او که متولد تهران در خانواده‌ای ارمنی است، می‌گوید: منزل ما در یکی از کوچه‌های مقابل دانشگاه تهران بود و من در آنجا به دنیا آمدم.
خانم عزیزیان در پاسخ به پرسشم که چطور شد منزلتان را برای مسجد جمکران وقف کردید، می‌گوید: این وقفی است که خدای متعال نیت آن را در قلبم قرار داد. از او درباره جزئیات این نیت می‌پرسم و بیان می‌کند: یک عصر جمعه بود. رادیو شبکه معارف روشن بود، برنامه‌ای برای حضرت مهدی(عج) پخش کرد. شب پیش از شنیدن این برنامه رادیویی، از خدا خواسته بودم مرا برای وقف منزلم راهنمایی کند. وقتی از رادیو برنامه ویژه حضرت مهدی(عج) پخش شد، فهمیدم این همان راهنمایی پروردگار است.
اکنون مستأجر حضرت مهدی(عج) هستم
از او پرسیدم این وقف چه حس و حالی دارد؟ اما خانم عزیزیان نمی‌توانست به سؤالم کامل پاسخ دهد و فقط به این جمله بسنده کرد که اعتقاد، موضوعی قلبی است و وقتی قلباً به موضوعی همچون وقف اعتقاد داریم، نمی‌توانیم حس و حال خود را از این موضوع چه گفتاری و چه مکتوب بیان کنیم.
به گفته این بانوی ارمنی واقف، وقف در دین مسیح وجود دارد اما با وقف‌هایی که مردم ایران انجام می‌دهند متفاوت است. او می‌گوید: بزرگ‌ترین ثروت زندگی من قناعت است و اکنون مستأجر حضرت مهدی(عج) هستم.
شایان ذکر است همچنانکه در اسلام، شخص گاه در زمان حیات خود اموالش را وقف و یا پس از مرگ وصیت و یا در وصیت وقف می‌کند، در مسیحیت نیز این بخشش اموال به دو گونه صورت میگیرد:
صورت اول آنکه شخص در زمان حیات خود اموالی را وقف می‌کند؛ به این نوع بخشش مال در زبان ارمنی «انزایاگیر» (enzayagir، هدیه‌نامه) میگویند. صورت دیگر آنکه شخص پیش از مرگش وصیت می‌کند پس از مرگ، اموال وی به نحوی خاص صرف شود که در این صورت به آن «کتاک» (kedak) گفته می‌شود.
در صورت اول، خود شخص زنده است و با میل خود هدیه می‌کند و همراه با آن سندی مینویسد، ولی در روش دوم وصیتنامه مینویسد که در این حالت لازم است در حضور کشیش و چند ریش سفید نوشته و گواهی شده و یا نزد هیئت مذهبی و یا در دفاتر اسناد (محضر) نوشته و ثبت شود.
خبرنگار: مهدیه قمری
نظر شما