این سه مؤلفه در نظریه‌های توسعه به‌ عنوان محورهای کلیدی شناخته شده‌اند و شواهد میدانی نشان می‌دهد در استان سیستان و بلوچستان نیز همین عناصر، تعیین‌کننده‌اند. از منظر دینی و فرهنگی نیز پیوند این مؤلفه‌ها روشن است؛ قرآن کریم مردم را به پرهیز از نزاع فرامی‌خواند - «وَلاتَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ رِیحُکُمْ» یا آیه «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللهِ جَمِیعًا وَ لاتَفَرَّقُوا» - و این سفارش‌ها دقیقاً بازتاب‌دهنده نیازمندی جوامع به وفاق و انسجام برای رسیدن به امنیت و توسعه‌اند.
در تجربه انقلاب اسلامی و در گفتمان امامین انقلاب نیز همواره بر وحدت کلمه و «اتحاد مقدس» تأکید شده است؛ مفهومی که رهبر معظم انقلاب پس از ایام دفاع مقدس 12‌روزه برای توصیف همدلی ملت به ‌کار بردند.
همین نگاه، امروز در سطح استان سیستان و بلوچستان قابل مشاهده است: انتخاب استاندار از میان نخبگان بومی اهل ‌سنت و تلاش دسته‌جمعی دستگاه‌های اجرایی نشان می‌دهد اراده‌ای جدی برای گشودن مسیر پیشرفت وجود دارد.از سوی دیگر، پروژه‌های زیرساختی کلان - از جمله راه‌آهن، منطقه آزاد و پروژه‌های انتقال آب ــ در حال پیشروی‌اند. این طرح‌ها اگر با امنیت و مشارکت مردمی همراه شوند، می‌توانند موتور تحول اقتصادی و اجتماعی استان شوند؛ اما همین پروژه‌ها هدف روشنی برای کسانی‌اند که مایل به کندسازی پیشرفت‌اند.
نمونه اخیر به آتش کشیده شدن خودرو یکی از مهندسان پروژه مهم انتقال آب زاهدان- چابهار، تلنگری است که نشان می‌دهد گروهک‌های مزدور دشمن صهیونی چه راه‌هایی را برای ایجاد ناامنی و ترس دنبال می‌کنند. همان چیزی که مورد خواست و حمایت دشمنان قسم خورده ملت ایران است.
دشمنان پیشرفت معمولاً سه محور را نشانه می‌گیرند:
۱) ناامن جلوه دادن منطقه تا سرمایه‌گذار و نیروی متخصص را مجبور به ترک منطقه کنند ۲) تضعیف اعتماد میان مردم تا سرمایه اجتماعی فرسایش یابد ۳) هدف قرار دادن پروژه‌های زیربنایی تا ضربه بلندمدتی به توسعه وارد شود.
اما نقطه قوت ساکنان غیور این خطه، آگاهی و بصیرتشان است. همان‌ گونه که در جنگ 12‌روزه و در حوادث بعدی - از حمله گروهک تروریستی جیش ‌الظلم به دادگستری تا شهادت نیروهای مظلوم نظامی و انتظامی - مردم سیستان و بلوچستان با موضع‌گیری شفاف و حضور قاطع و هوشیارانه خود نشان دادند اجازه به آشوب کشیدن استان را نخواهند داد، امروز نیز نقش‌آفرینی مردم بهترین سد در برابر تلاش‌های خرابکارانه است.