روزنامه خراسان به اشاره به سخنان اخیر معاون اجرایی رئیس جمهور درمورد نتیجه مذاکرات نوشت: محمدجعفر قائم‌پناه اخیراً با لحنی امیدوارکننده و البته کلی‌گرا از «مذاکرات برد-برد با حفظ منافع ملی» سخن گفته و وعده داده است که این مذاکرات «در اسرع وقت» به پایان می‌رسد و «گشایش‌های گسترده‌ای» برای فعالان اقتصادی به‌دنبال خواهد داشت. اما پرسش اصلی این است: آیا دولت چهاردهم در آستانه تکرار همان مسیری قرار گرفته که پیش‌تر دولت روحانی را به ورطه فرسایش سرمایه سیاسی و بی‌اعتمادی عمومی کشاند؟
در تجربه برجامی دولت یازدهم، خطای استراتژیک در حوزه مدیریت انتظارات عمومی، به‌ویژه با تعابیری همچون «آفتاب تابان»، «گلابی‌های برجام» و وعده «لغو بالمره تحریم‌ها» آشکار شد. حسن روحانی، به جای پایبندی به یک روایت واقع‌گرایانه و تدریجی از نتایج توافق، پروژه‌ای سیاسی بر پایه اغراق در دستاوردهای آینده بنا کرد؛ پروژه‌ای که در مواجهه با واقعیت‌های پیچیده‌تر و پُرمانع‌تر از آنچه تبلیغ شده بود، به سرعت دچار ریزش مشروعیت شد.
در نهایت هم نه‌تنها وعده‌های اقتصادی به ثمر ننشست، بلکه روحانی برای پاسخ‌گویی به ناکامی‌ها، به‌جای پذیرش سهم خود، آدرس بحران را به «برخی در داخل» حواله داد. این رویکرد نه‌تنها به رفع تحریم‌ها کمکی نکرد، بلکه انسجام ملی را نیز در مسیری فرسایشی قرار داد.
اکنون، دوباره نشانه‌هایی از ورود به همان جاده لغزنده دیده می‌شود. اعداد نجومی از جنس «هزار میلیارد دلار سرمایه‌گذاری آمریکایی»، که به‌گفته روزنامه اعتماد محصول خیال‌پردازی برخی محافل داخلی است و نه تعاملات واقعی بین‌المللی، دوباره در حال چرخش در فضای رسانه‌ای هستند. در همین حال، نویدهای مبهم و نسیه‌ای از جنس «گشایش قریب‌الوقوع» مطرح می‌شود، بی‌آن‌که جزئیاتی از سازوکار، شرایط یا ضمانت اجرایی آن ارائه گردد.
اگر دولت چهاردهم نیز مانند سلف خود، در دام مهندسی افکار عمومی با وعده‌های غیرقابل تحقق بیفتد، باید از همین حالا نگران فرسایش سرمایه اجتماعی، تضعیف گفتمان کارآمدی و شکاف روزافزون میان دولت و ملت بود. دولت را زیر آوار انتظارات غیرواقعی و موج‌ساز بی‌پایه، بی‌دلیل زمین‌گیر نکنید. سرمایه اجتماعی را با وعده‌هایی که صرفاً مصرف لحظه‌ای رسانه‌ای دارند، به گروگان نگیرید. نکته ای که حتی برخی از مشاورین سابق پزشکیان هم هشدار دادند. محمد فاضلی در توئیتی نوشت: «مناقشه ۵ دهه‌ای آمریکا و ایران در مذاکراتی یک روزه یا حتی چند هفته‌ای قابل رفع کردن نیست. انتظارات از مذاکره را بالا نبریم و فشار بر تیم مذاکره‌کننده را افزایش ندهیم.» همچنین روح‌الله جمعه‌ای نوشت: «در دور اول مذاکرات هیچ فتح الفتوحی اتفاق نمی‌افتد و فقط جو روانی مدیریت خواهد شد. اما ایران ثابت کرد ما می‌توانیم از موضع اقتدار و عزت، مذاکره شرافتمندانه برای توافق پایدار داشته باشیم.»
نظر شما