در روزهایی که پیامدهای جنگ ایران و اسرائیل فراتر از میدان‌های نبرد، زندگی هموطنان و شهروندان عادی را تحت تأثیر قرار داده، یکی از پرسش‌های اصلی مردم نحوه جبران خسارت‌های مالی از جمله آسیب به خودروهای شخصی است که آیا می‌توان از بیمه انتظار پرداخت خسارت داشت؟ دولت چه مسئولیتی دارد؟ شهروندان از چه مسیر قانونی می‌توانند برای احقاق حق خود اقدام کنند؟

سید مهران ریاضی، حقوقدان و وکیل پایه یک دادگستری بیان کرد: این دسته خسارات ۲ نوع است، یک نوع خسارات ناشی از جنگ و دیگری خسارات غیرمستقیم ناشی از جنگ. به عنوان مثال، خسارتی بطور مستقیم ناشی از حمله مستقیم پهپاد به خودرو است که این خسارت ناشی از جنگ است ولی زمانی هست که خسارت ناشی از آوار شدن دیوار همسایه در اثر حمله پهپاد روی خودرو است این خسارت به نظر می‌رسد ناشی از بلوا و جنگ نباشد. باید رابطه بین این حادثه و این خسارت را کارشناس تعیین کند. اگر کارشناس بطور مشخص بیان کند که این خسارت ناشی از جمله پهپاد به خودرو نیست و تعیین کند که مثلاً ساختمان مربوطه مقاوم سازی نشده، در این وضعیت بخشی از خسارت را از بیمه می‌توان طلب کرد و بخشی دیگر را می‌توان از مالک ساختمانی که آوار شده مطالبه کرد و او را طرف دعوا قرار داد.

میزان قصور هریک از عوامل مقصر را کارشناس تعیین می‌کند

وی تاکید کرد: زمانی هست که طرف دعوا دولت است و دولت در این زمان‌ها صندوقی تشکیل داده و با در نظر گرفتن مسائل مربوط، خسارت را جبران می‌کند.در بیشتر مواقع مثلاً زلزله ما شاهد بودیم که بلافاصله دولت مصوبه‌ای را مبنی بر جبران خسارت وارده وضع کرده و سریع دستورالعمل را ابلاغ و اعلام خسارت کرده و کارشناس‌هایی را برای تعیین میزان خسارت معرفی کرده است.

وی بیان کرد: الان بهتر است کسی که خسارت دیده قبل از پیدا کردن مقصر از دادگاه محاکم صلح درخواست تأمین دلیل کند و از محاکم صلح کارشناسی در محل حاضر شود و میزان خسارت وارده و مقصر حادثه را تعیین کند. ممکن است مقصر حادثه چندین نفر باشد و آسیب صرفاً بر اثر برخورد پهپاد نباشد.

بیمه توافق بین طرفین است

این حقوقدان همچنان گفت: شرکت بیمه پولی را دریافت می‌کند تا طبق چارچوبی خدماتی را ارائه دهد. در این موارد از شرکت بیمه باید جویا شد که آیا به افرادی که خدمات بیمه از شما خریداری کردند اطلاع رسانی کافی را در مورد گزینه آشوب و جنگ در بیمه بدنه انجام داده است؟ اگر اطلاع رسانی انجام نشده بود شرکت بیمه مقصر و ملزم به پرداخت خسارت می‌شود. ولی اگر شرکت بیمه اطلاع رسانی را انجام داد و شخص با علم و اختیار خودش از قبول گزینه آشوب و جنگ صرف نظر کرد و پولی نسبت به این الحاقیه پرداخت نکرد، بنابراین براساس قاعده اقدام، برعلیه خودش اقدام کرده است و بیمه در خصوص توافقاتی که انجام شده ملزم به پرداخت خسارت است.

وی اظهار کرد: هرزمان بحث خسارت شود حتماً به کارشناس یا کارشناسان خبره یا رسمی دادگستری احتیاج داریم که آن ها میزان خسارات وارده و میزان قصور شخص یا اشخاص را مشخص می‌کنند. خسارت‌های جانی یا بدنی از صندوق خسارت‌های بدنی و خسارت‌های مالی از دولت یا واحد تأمین خسارت جبران می‌شود.

ریاضی خاطر نشان کرد در حال حاضر نمی‌توان گفت دولت یا شخص مسئول پرداخت خسارت است. ولی اگر بنده جای خسارت گیرنده باشم همه را از قبیل دولت و بیمه، طرف دعوا قرار می‌دهم در نهایت محاکم قضائی هستند که مشخص می‌کنند چه کسی مسئول پرداخت این خسارت است.