در شرایطی که جمهوری اسلامی ایران سالهاست به تعهدات بینالمللی خود در چارچوب معاهده NPT پایبند مانده و حتی فراتر از الزامات، همکاری داوطلبانه با آژانس بینالمللی انرژی اتمی داشته، اما در بزنگاههای حساس، این نهاد نهتنها از حقوق مشروع ایران دفاع نکرد، بلکه با عملکردی جانبدارانه و سکوتی سنگین در برابر تجاوز به تأسیسات هستهای صلحآمیز ایران، مشروعیت خود را زیر سؤال برد.
محمد میرزایی، نماینده مردم تکاب و شاهیندژ در مجلس شورای اسلامی، در گفتوگویی تحلیلی، با دفاع از تصمیم ایران برای تعلیق همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، تأکید کرد که این اقدام در ابتدا بهمعنای خروج از معاهده نیست، بلکه واکنشی منطقی و ضروری در برابر عملکرد جانبدارانه نهادی است که به گفته او، وقتی از حقوق اعضای متعهد خود دفاع نمیکند، دیگر زمینهای برای ادامه همکاری باقی نمیگذارد.
میرزایی در ابتدای گفتوگو با انتقاد از رویکرد آژانس بینالمللی انرژی اتمی و عملکرد آن در قبال ایران گفت: جمهوری اسلامی سالهاست که بهعنوان عضو رسمی معاهده NPT، با شفافیت و حتی فراتر از تعهدات خود با آژانس همکاری کرده، اما نهتنها حمایتی دریافت نکردهایم، بلکه همین همکاریها اکنون به تهدیدی برای امنیت دانشمندان و تأسیسات هستهای کشور تبدیل شده است.
وی افزود: دبیرکل آژانس، آقای گروسی، که از یکسو حقوق خود را از سازمان ملل دریافت میکند و از سوی دیگر، عملاً در خط منافع دشمنان ما حرکت میکند، کوچکترین موضعگیری علنیای در برابر اقدامات خرابکارانه علیه تأسیسات هستهای ما و ترور دانشمندان ما انجام نداده است. وقتی به کشوری که عضو NPT است حمله میشود، حداقل انتظار این است که دبیرکل آژانس آن اقدام را محکوم کند. اما نهتنها محکوم نکرد، بلکه با سکوت خود به آن حملات مشروعیت بخشید.
میرزایی با اشاره به درز اطلاعات محرمانه ایران از طریق آژانس گفت: ما با کمال تأسف شاهد بودیم که اطلاعات فنی و موقعیت تأسیسات ما که از طریق بازرسان آژانس جمعآوری شده بود، بعدتر در حملات دشمنان مستقیم مورد استفاده قرار گرفت. این یعنی آنچه ما در چارچوب NPT و همکاری شفاف ارائه دادیم، به دست رژیمی افتاد که حتی عضو این معاهده هم نیست و برنامههای مخفی سلاح هستهای دارد. این خیانت به اعتماد ما بود.
نماینده مجلس خاطرنشان میکند: وقتی نهادی که باید حافظ بیطرفی و صلح باشد، خودش تبدیل به ابزار اطلاعاتی دشمن میشود، دیگر مشروعیت بازرسیها و حتی خود آژانس زیر سؤال میرود. از نظر ما، امروز آژانس بینالمللی انرژی اتمی در جایگاهی نیست که بتوان به آن اعتماد کرد. اگر قرار است بازرسیها تبدیل به مقدمه حمله شود، چرا باید اجازه ورود داد؟ چرا باید درهای تأسیسات را باز بگذاریم و اطلاعات فنی و دقیق خود را در اختیار نهادی بگذاریم که نتوانسته ابتداییترین وظیفه خود یعنی حفاظت از اعضای متعهد به انپیتی، را انجام دهد؟
وی ادامه میدهد: در حالیکه تأسیسات هستهای ایران هدف حمله قرار گرفته و امنیت ملی کشور بهشدت تهدید شده، مدیرکل آژانس نهتنها هیچ واکنش اعتراضی یا حمایتی از خود نشان نداده، بلکه با رفتاری سؤالبرانگیز اعلام کرده که قصد دارد از محل بمباران بازدید کند تا «میزان خسارت بمبها» را بررسی کند. این موضع، بیش از آنکه از یک نهاد نظارتی بیطرف انتظار رود، به رفتار یک تحلیلگر نظامی شباهت دارد؛ و همین رفتار است که مشروعیت آژانس را بهعنوان یک مرجع بیطرف بینالمللی بهجد زیر سؤال میبرد.
نماینده مجلس با اشاره به موضع قانونگذاری کشور گفت: در همین راستا، مجلس شورای اسلامی طرح تعلیق همکاری داوطلبانه با آژانس را با قاطعیت تصویب کرد و شورای نگهبان نیز با سرعت آن را تأیید کرد. اکنون این قانون به دولت ابلاغ شده و بر اساس آن، همکاریهایی نظیر نصب دوربینهای فراپروتکلی، بازرسیهای فراتر از تعهد، و گزارشدهیهای خارج از حدود معاهده متوقف شده است.
میرزایی تأکید کرد: ما از پیمان NPT خارج نشدهایم، اما تا زمانی که تضمینی برای امنیت دانشمندان و تأسیسات هستهای ما وجود نداشته باشد، همکاری عملی و داوطلبانهای نیز وجود نخواهد داشت. اگر این معاهده نتواند امنیت کشور عضو خود را حفظ کند، فایدهای ندارد. ما نمیخواهیم در معاهدهای باقی بمانیم که در برابر جنایت سکوت میکند و حتی زمینهساز آن میشود.
او در پایان خاطرنشان کرد: ما خواهان استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای هستیم. هرگونه برنامه نظامی از نظر ما، شرعی و اخلاقی مردود است. اما به همان اندازه که متعهدیم، انتظار داریم محترم شمرده شویم. اگر آژانس و دبیرکل آن بخواهند یکطرفه و سیاسی عمل کنند، جمهوری اسلامی ایران نیز راه خود را بر اساس منافع ملی و امنیت ملت، بازتعریف خواهد کرد.
نظر شما