به گزارش خبرنگار قدس آنلاین، آمار تازه مرکز آمار ایران نشان میدهد شاخص ضریب جینی ــ مهمترین معیار سنجش نابرابری درآمدی ــ در سال ۱۴۰۳ با افت ۰.۰۱۰۹ واحدی نسبت به سال قبل، به عدد ۰.۳۸۷۰ رسیده؛ رقمی که پایینترین سطح در ۹ سال اخیر است و به معنای کاهش ۲.۷ درصدی شکاف توزیع درآمد نسبت به سال گذشته تعبیر میشود.
کاهش فاصله طبقاتی زیر سایه رکود
با این حال، بررسیها نشان میدهد این بهبود نه ناشی از جهش پایدار رفاه، بلکه بیشتر حاصل کاهش محسوس مصرف در دهکهای بالای درآمدی و رشد محدود مخارج دهکهای پایین به دلیل پرداختهای حمایتی و کالابرگ بوده است.
در سال ۱۴۰۳، هزینه حقیقی دهک اول درآمدی ۹.۳ درصد افزایش یافته، اما دهک دهم ۷.۱ درصد کاهش را تجربه کرده است. این افت مصرف تنها به ثروتمندان محدود نمانده و دهکهای میانی نیز با کاهش هزینه مواجه شدهاند. سهم دهک دهم از کل هزینه خانوارها از ۳۱.۹۴ درصد در ۱۴۰۲ به ۳۰.۷۹ درصد رسیده، در حالی که سهم دهک اول تنها از ۲.۲۹ به ۲.۳۲ درصد افزایش یافته است.
رفاه خانوار، روی کاغذ مثبت
بر اساس دادههای مرکز آمار، متوسط هزینه سالانه خانوار شهری ۲۷۰ میلیون تومان و روستایی ۱۴۰ میلیون تومان بوده که پس از تعدیل با تورم، به ترتیب ۱.۴ و ۴.۶ درصد کاهش واقعی را نشان میدهد. در همین سال، مصرف نهایی خصوصی نیز ۰.۱ درصد افت کرده است. به بیان دیگر، کیک اقتصاد ایران کوچکتر شده و بهبود نسبی برای یک گروه، معادل کاهش سهم دیگری بوده است.
کارشناسان میگویند اقدامات حمایتی هرچند در کوتاهمدت برای اقشار کمدرآمد ضروری است، اما بدون رفع ریشههای بیثباتی اقتصاد کلان از جنس تورم مزمن، نوسانات ارزی، کسری بودجه ساختاری و ریسکهای سیاسی، نمیتواند رفاه پایدار ایجاد کند. تبدیل رشد اقتصادی به یک «بازی جمع مثبت» که همه طبقات از آن منتفع شوند، نیازمند ترکیب حمایت هدفمند با اصلاحات ساختاری و ایجاد ثبات بلندمدت است.
نظر شما