به گزارش قدس آنلاین، نسرین پرویزی درباره پیوست رسانهای واژههای مصوب فرهنگستان با توجه به اینکه در مصاحبهای گفته بود «رسانهها بعد از مدتی سراغ واژههای مصوب میروند و این امر به جای کمک به جا افتادن واژهها، مسیر دیگری را در مقابل آنها قرار میدهد و دستمایه طنز میشود»، اظهار کرد: طبیعی است که واژهگزینی در فرهنگستان بدون کمک رسانهها و نهادهای دولتی نمیتواند پیش برود، زیرا این واژهها باید به کار گرفته شوند تا مردم به آنها عادت کنند.
او با بیان اینکه اگر واژهها در نوشتار و گفتار بیایند مردم آنها را به کار میبرند، افزود: «پیامک» و «رایانه» راحت جا افتادند، زیرا این واژهها کاربرد دولتی پیدا کردند و بهوسیله صداوسیما و اینور و آنور اعلام شد که مثلا «یارانه خود را دریافت کنید» و این موضوع باعث شد مردم یارانه را حفظ کرده و آن را بپذیرند و یا «پیامک» را به هر زوری بود پذیرفتند. با توجه به طول مدتی که واژهها را تصویب کرده بودیم، زمان برد تا به کار ببرند. به هر حال تا زمانی که واژهها به کار نرفت، جا نیفتاد.
معاون گروه واژهگزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی با بیان اینکه «ما معتقدیم هر واژهای که انتخاب میکنیم، برای نسل بعد است» توضیح داد: واژههای مصوب برای نسل آینده مسلما بهتر جوابگو خواهد بود، زیرا خودمان به برخی از واژهها عادت کرده و یکیدرمیان استفاده میکنیم؛ مثلا ممکن است یکبار بگوییم «فکس» و بار دیگر «دورنگار» استفاده کنیم، یا یکجا بگوییم «ایمیل» و در جای دیگری بگوییم «رایانامه» یا هر واژه دیگری. ما باید عادتهای خود را کنار بگذاریم.
او با اشاره به اینکه رسانهها میتوانند خیلی کمک کنند، گفت: واژههای مصوب فرهنگستان به نوعی حکم قانونی دارد و برای استفاده ابلاغ میشود. البته این واژهها سه سال به صورت آزمایشی هستند، یعنی هر واژهای که به تصویب فرهنگستان میرسد، سه سال آزمایشی است. خیلی خوب است که رسانهها این مصوبهها را به کار ببرند تا بازخوردهای مردم را ببینیم و بدانیم این واژهها در بافت عادی و طبیعی زبان چگونه به کار میرود.
تفاخر به زبان بیگانه
پرویزی درباره اینکه شاهد شکاف زبانی در میان نسل جدید هستیم و نسل جدیدتر در گفتار خود بیشتر از واژههای بیگانه استفاده میکند درحالی که به گفته او واژههای فرهنگستان برای نسلهای جدیدتر است و آیا با این وجود بهنظرش نسل جدید میپذیرد از این واژهها استفاده کند، توضیح داد: اگر این واژهها در متون وارد شود، طبیعتا آنها را به کار میبرند؛ مثال بارز آن واژههای زبانشناسی است که شماها در کتابهای درسی خواندهاید، واژههایی مانند «واج» و «واجگونه» و «واکه» و... در کتابهای درسی آمده و دانشآموز اینها را حفظ میکند بدون اینکه بداند واژه فارسی است یا نه، همانطور که «میتوکندری» را حفظ میکند. واژهها چه بیگانه چه فارسی اگر وارد کتاب درسی شود به کار میرود.
او سپس بیان کرد: نسلها عوض میشوند و هرکدام زبان خود را میآورند، در دوره ما هم زبانهایی بود و سیدمهدی سمائی کتاب «فرهنگ لغات زبان مخفی» را نوشت. زبان مخفی در دوره ما به گونهای بود و در نسل زِد (Z) یکجور دیگر است. متأسفانه کاربرد واژههای بیگانه بسیار زیاد شده و این را قبول دارم که شاید نتوانیم با همه اینها مقابله کنیم ولی باید کار فرهنگی کرد. در واقع ارزشگذاری برای زبان فارسی مهم است و باید کاری بکنیم که زبان فارسی در ذهن نسل حاضر ارزشمند جلوه کند که این کار متأسفانه آنگونه که باید و شاید انجام نمیشود و البته کار فرهنگستان هم نیست.
معاون گروه واژهگزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی تصریح کرد: فرهنگستان فقط میتواند معادل بسازد و دراختیار مردم بگذارد، اما زمانی که یک نفر به لحاظ فرهنگی علاقهای به این زبان نشان نمیدهد، مشکل از جای دیگری است. باید جامعه، مسئولان جامعه، وزارت ارشاد و صداوسیما و... به این فکر باشند که ما چه کنیم که نسل حاضر هویت ملی خود را ارج بنهد و از آن به عنوان یک میراث نگهداری کند نه اینکه آن را زبانی ببیند که کارایی نداشته و ترجیح میدهد به «میز» بگوید «تِیبل». الان اینجور شده، در گذشته در فروشگاه میگفتند در آن پیشخان یا در آن قفسه است الان میگویند در آن تیبل است. همه کلماتی که دارند به کار میبرند انگلیسی است و رسما دیگر فارسی حرف نمیزنند. متأسفانه این موضوع تفاخر شده و باید جای این تفاخر را عوض کنیم. باید به ملیت خودشان فخر بفروشند نه به ملیت بیگانه. این فقط کار فرهنگستان نیست. وظایف فرهنگستان مشخص است و سعی میکنیم با صداوسیما برنامههایی در جهت تقویت زبان فارسی داشته باشیم. صحبتهایی شده اما باید کارهای بیشتری با وزارت ارشاد داشته باشیم که اهمیت این زبان و اهمیت ملیت خودمان را نشان بدهیم.



نظر شما