دکتر رضا نقدی، پژوهشگر و مدیرگروه فرهنگ و هنر اسلامی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، در گفت‌وگو با خبرنگار ما به معرفی کتاب «آیین‌های حرم مطهر رضوی» پرداخت و گفت: کتاب «آیین‌های حرم مطهر رضوی» به بررسی آداب‌ورسوم خاصی می‌پردازد که از ابتدا در حرم مطهر امام رضا (ع) شکل‌گرفته و بعضی از آنها تا به امروز، ادامه یافته است.
وی، ادامه داد: این کتاب به معرفی مراسمی می‌پردازد که در دوره‌های مختلف تاریخی در حرم رضوی برگزار می‌شد، برخی از آن‌ها هنوز هم برقرار هستند، درحالی‌که برخی دیگر به دلیل تغییرات اجتماعی یا فرهنگی، منسوخ شده‌اند.
این پژوهشگر، افزود: اولین رسم که در حرم مطهر رضوی به شکل رسمی آغاز شد، قرائت قرآن بود که به‌نوعی در تمام مراسم‌ها، در مرقد مطهر امام رضا (ع) جاری بود.
این سنت هنوز هم در حرم ادامه داشته و به‌عنوان قدیمی‌ترین مراسم، جایگاه ویژه‌ای دارد.

تحولات آیین‌ها در طول تاریخ

نقدی در ادامه، توضیح داد: بسیاری از آیین‌ها در طول زمان و بر اساس نیازهای زائران و مجاوران امام رضا (ع)، تغییر کرده‌اند. برای مثال، مراسم خطبه‌خوانی و سفره‌خانه در حرم مطهر، از همان زمان‌های قدیم برگزار می‌شد و همچنان ادامه دارد.
اما برخی آداب مثل آشپزی برای فقرا در شب‌های جمعه، در طول زمان، تغییرات زیادی داشته‌اند.
وی، اشاره کرد: نقاره‌زنی، یکی از مراسم‌های تاریخی دیگر در حرم مطهر است که در دوران تیموریان به طور رسمی در حرم رضوی، اجرا شد.
این مراسم ابتدا توسط حاکمان و در دربارها مرسوم بوده است، و چون امام رضا (ع) را به‌عنوان شاه و سلطان بزرگ دین در دوران خود می‌دانستند، این رسم را در حرم مطهر برقرار کردند و تا امروز نیز در حرم رضوی، برگزار می‌شود.

نقطه عطف کتاب
نقدی درباره نقطه عطف این کتاب، بیان کرد: نقطه برجسته این کتاب در این است که آیین‌های حرم رضوی نه‌تنها برای نشان‌دادن احترام و عظمت امام رضا (ع) برگزار می‌شوند، بلکه بسیاری از آنها، نقش عمده‌ای در ترویج و گسترش تشیع و ارزش‌های اسلامی در میان مسلمانان، دارند.
به‌ویژه، قرآن‌خوانی که در طول شبانه‌روز در حرم مطهر انجام می‌شود، یکی از مهم‌ترین جلوه‌های فرهنگی و معنوی حرم امام رضا (ع)، است.

مخاطبین این اثر

این پژوهشگر و نویسنده، در خصوص مخاطبین این کتاب توضیح داد: کتاب «آیین‌های حرم مطهر رضوی» به طور ویژه برای زائران و علاقه‌مندان به تاریخ حرم امام رضا (ع) تدوین شده است.
کسانی که می‌خواهند از پیشینه و چگونگی برگزاری آداب‌ورسوم در این بارگاه مقدس آگاهی پیدا کنند، می‌توانند از این کتاب، بهره‌برداری کنند.
نقدی در پایان، افزود: این کتاب به‌زودی در نسخه جدید خود با روایتی ساده و جذاب‌تر برای مخاطبان عمومی، منتشر خواهد شد. همچنین این اثر علمی، به طور دقیق بر اساس منابع معتبر، نگارش شده و می‌تواند برای پژوهشگران و متخصصان تاریخ اسلام نیز، مفید واقع شود.
شایان‌ذکر است، کتاب «آیین‌های حرم مطهر رضوی» و دیگر آثار ارزشمند بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی اکنون در دسترس عموم قرار دارد و علاقه‌مندان می‌توانند آنها را از فروشگاه مجموعه واقع در بست طبرسی یا از طریق فروشگاه اینترنتی آستان به نشانی https://astanbook.ir خریداری کنند.